Müzik misyonerlik çalışmalarında büyük önem taşıyordu çünkü müzik kelimelerin giremediği yerlere girebiliyor insanın aklında ilahi bir ritim yaratabiliyordu. On yıl sonra, yerli halk (reduções) için müzikal eğitimsel bir yapıya sahip yerleşim yerleri kurmuşlardı.
Bu arada başta Fransa ve Hollanda’dan koltuk altına sıkıştırdıkları planlarıyla gelen hayalperestler, birçok sorunla karşılaşmıştı. Toprak bereketli olmasına, bereketliydi, doğal zenginlikleri iştah kabartıyordu ama nüfus azdı. Şeker kamışı, kahve üretimi için toprağı işlemek üzere çalışacak kişilere ihtiyaç vardı ve en karlısı köle sistemiydi.
Atlantiğin öte kısmında, Afrika’da, antik dünyanın parmak izi olan kölelik ve kulluk sistemi oldukça yaygındı. Borç köleliği, savaş esirleri köleliği, askeri kölelik, fuhuş köleliği ve ceza köleliği Afrika’nın birçok bölgesinde neredeyse insanın varlığından, ilk ilkel toplum düzenlerinden bu yana uygulanmaktaydı.
Yedinci yüzılda arap tacirler, tarafından başlatılan köle ticareti ise gelişip daha etkin bir system haline dönüşmek için sanki bu dönemi beklemişti. Afrikalı köle tacirleri, Brezilya’yı fetheden Avrupalı tüccarlarla tanışmasıyla Atlantiğin iki yakası arasında köle ticareti başladı. Angola köle pazarı zinciririn ilk halkalarından biriydi.
Böylelikle Brezilya yerlilerinin kamıştan flütlerine, Portekizlilerin keman ve şarkılarına; Afrikadan zither gibi telli çalgılar, vurmalı çalgılar, mipira, zengin ritimler ve armonik sesler katıldı.
Afrika’dan Brezilya’ya gelen sadece çalgılar da değildi, canlı Afrika renk ve desenleri, şeytani ruhlardan koruma amacı ile kullandıkları tüy, kemik,ot, taş ve benzer materyallerden yapılan maskeler ve kostümler de geldi. Tüm bunların sembolik bir anlamı vardı ve modern Rio Karnavalı kostümlerinin tasarımında bütünleyici bir rol oynadı.
Afrika ve Brezilya arasında köle ticareti hızla devam ederken, kuzeyde ve Avrupa’da dengeler değişmekteydi. Avrupa’da isyanlar başlamıştı. Katolikler ve Protestanlar arasındaki Otuzyıl Savaşları olarak bilinen, kıtayı kana bulayan mezhep savaşları, Protestanların zaferi ile sona erecekti. I. Elizabeth İspanyol Armadasını yenmişti, İngiltere ve İskoçya anlaşma sağlamıştı ve Hollanda Kuzey Amerikadan çekiliyordu.
Bu yüzden de Avrupa’nın baskısı artıyor ve topraklar doymak bilmez istekleri karşılamak için talan ediliyordu. İnsanlık dışı uygulamalar ve işkenceler başladı. Yaşam şartları gittikçe ağırlaşan açlık ve hastalıktan perişan haldeki köleler isyan etti fakat bu isyanlar kolaylıkla bastırıldı.
1700’lere gelindiğinde Avrupa’dan göçler artmıştı. Kahvenin kokusu herkesi büyülüyodu ve italyanlarda bu yer yüzü cennetine kayıtsız kalamamıştı. Avrupa’dan gelenler beraberinde sazını sözünü eğlencesini de birlikte getirdi.
Bacchanolia şenliklerinden çiçeklenen “Entrudo Festivali” Portekizli göçmenler arasında zamanı daha keyifli hale getirmek amacıyla başlamıştı. Birbirlerine su ve çamur atılan dostane sokak kavgaları, yeryüzünün en büyük eğlencesi “Rio Karnavalının” ilk kalp atışıydı.
Brezilya’da terk edilmiş, üzgün ve mutsuz köleler gerçek olamayacak düşler kurarken, Kuzey Amerika özgürlük şarkılarını söylenmekteydi.
İngiltere’de makinelerin yükselişi başlamıştı. İspanya’da Goya, bir çiftçinin silahlı askerler karşısındaki çaresizliğini resmederken fırçasını tutan Napolyon, bir de Portekiz Kraliyet Ailesi’ne gözdağı vermişti.
Napolyon’un tehditlerinin yarattığı tedirginlik sebebiyle Monark Brezilya’nın başkenti Rio de Janeiro’ya göç etti. Bu bir kraliyet ailesinin ilk kıtalar arası göçüydü.
1815 yılında Portekiz Kralı VI. Joao Brezilya’yı, Portekiz ve Algan’la birleşmiş krallık ilan etti. Brezilya koloni olmaktan çıkmıştı ancak Naiplik görevi Portekiz’indi.
Savaş bitince VI. Joao Portekiz’e geri döndü ve yerine oğlu Pedro tahta çıktı. Kral Pedro Portekizden ayrılıp bağımsızlığını ilan etti ve Bağımsız Brezilya İmparatorluğu’nu kurdu artık o I. Pedro Brasil‘di ve Dom Pedro olarak biliniyordu.
Gel gör ki Brezilya’lı politikacılarla anlaşamayınca Dom Pedro’da Portekize döndü ve de yerine oğlu II. Pedro tahta geçti.
Brezilya İmparatoru II. Pedro, Cumhuriyetin kurulması için tahtan indirildiği 1889 yılına kadar yarı parlementer bir monarşi ile ülkesini yönetti. Bu dönemde Avrupa’da Eyfel Kulesi açılmış, kuzeyde, buharlı gemilerle düzenli okyanus ötesi seferler başlamış, ABD’de, ilk 13 katlı gökdelen tamamlanmıştı.
Artık festivaller de daha renkliydi. 1840’lara tarihlenen organizasyonlarından biri, İtalyan büyükelçinin eşi tarafından gerçekleştirildi. Müzisyen ve dansçıların katılımında düzenlenen bu baloyla, ilk Rio Karnavalı’ nın kutlandığı söyleniyor.
Her nasılsa, toplumun daha az imtiyazlı bölgelerine, Rio’nun içi ve favelalara yayılarak daha büyük bir kutlamaya dönüşmüş ve davetliler, dönemin tanınan müzisyenleri eşliğinde çalınan polka ve vals ile dans etmişti.
Aynı döneme denk gelen bir başka etkinlik de Portekizli centilmen Jose Noguera tarafından organize edildi. Geçit alayı, davullar tamburinler ve ıslıklar da dahil olmak üzere bir enstrüman kalabalığı ile sokaklar boyu ilerlenirken, halk bu coşkulu kutlamalara - enstrüman olarak - mutfak gereçleri ile katılmıştı.
Ve sonunda Kral Pedro köle tacirleri ve sahipleri tarafından nefret edilmesine, tahtan indirilmesine sebep olan hamleyi yaptı ve 1888 yılında “köleliği kaldırdı”.
Böylece, kölelerin zor zamanlarında teselli buldukları, Batı Afrika ve Angola’ya özgü samba, köleliğin kaldırılması ile özgürleşerek Rio de Janeiro’ya taşınıp, müzik ve dans için ana merkezler haline gelen “Prace Onze” ve “Cidade Nova” gibi yerlere yerleşti.
Bu gelişmeler karnavalın yapısını da etkiledi, geçit arabaları ve araçlar 1900 lere gelindiğinde, karnavalın ana odağı sayıldı.
Samba popüler hale gelince, besteciler, müzisyenler ve dansçılar yeteneklerini göstermek için birbirleriyle rekabet eden kulüpler kurup, düzenli olarak bir araya geldiler. Bu grupların oluşumu ilk samba okulu ‘Deixa Falar”ın 1928 yılında açılmasına neden oldu..
Samba okullarının yardım grupları, düşük gelirli mahallelerdeki aileleri destekleyecek bir alt yapı oluşturdu. Samba zevki büyüdükçe rekabet de büyüdü ve “Association of Schools of Samba City in Rio de Janeiro”nun kurulmasına yol açtı.
Yorum Yazın