Sadece Kanla Beslenen Vampir Yarasalarının Diğer Besinler Olmadan Nasıl Hayatta Kaldığını Biliyor musunuz?
Vampir yarasalar diğer canlıların aksine protein açısından zengin, fakat diğer besin maddelerinden yoksun olan kanla beslenir. Yeni bir çalışma ise bu uçan memelilerin nasıl sadece kanla hayatta kaldıklarını ortaya koydu. Cevabı merak ediyorsanız içeriğimize buyurun. 👇
Cevabı arayan araştırmacılar Vampir yarasının genomunu 25 başka yarasa türüyle karşılaştırdı.
Analiz sonucunda, Desmodus rotundus olarak da bilinen vampir yarasanın, diğer yarasa türlerinde bulunan 13 genin fonksiyonel kopyalarından yoksun olduğu, bunlardan üçünün de ya tamamen vampirin genomunda tamamen bulunmadığı veya işlevsel proteinler üretemeyecek kadar çok mutasyona uğradığı görüldü.
Bu genlerden yoksun olmanın vampir yarasalara faydası dokunmuş.
Çalışmaya göre bu 13 genin kaybolması, diğer yarasaların yapamadığını yapıp kandan besin almalarını sağlamış olabilir. Elbette bu araştırmanın henüz yetkili mercilerce incelenmemiş olması, bu hipoteze kesinlik kazandırmıyor.
Mesela, eksik genlerden ikisi pankreasın insülin salgılamasını sağlıyor.
İnsülin, glikozu hücrelere taşıyarak kandaki şeker miktarını düzenliyor. Geçmiş araştırmalarda vampir yarasaların çok az insülin salgıladığı görülmüştü ki bu, içtikleri kanda çok az miktarda karbonhidrat bulunduğunu düşündüğümüzde epey mantıklı. İnsülin salgılama konusunda eksiklik yaşamaları, şekeri kan dolaşımında tutarak muhafaza etmelerini sağlıyor olabilir.
Vampir yarasaların genomunda REP115 denen bir gen de bulunmuyor.
REP115, genellikle mide-bağırsak yolundaki hücrelerde bulunuyor. Bu genden yoksun olmak, demirin hücre yüzeyindeki geçebileceği 'kapı' sayısının, yani yarasaların mide-bağırsak yolu hücrelerine giren demir sayısının artması anlamına gelir. Bu demir yüklü hücreler de besinlerden elde ettikleri demirden kurtulmalarını ve metal zehirlenmesi geçirmemelerini sağlar.
Bir başka eksik genin adı ise CTRL.
CTRL geni, genellikle protein sindirimi ve emiliminde yer alan bir enzim olan tripsinin etkinliğini azaltır. CTRL olmayınca vampirlerdeki tripsin etkinliği muhtemelen artıyor ve bu da emdikleri protein ağırlık kanın vücutlarında parçalanmasını kolaylaştırıyor.
Diğer eksik genlerin de birçoğu sindirim sisteminde ve metabolizmada rol oynuyor.
Birkaç genin ise yarasaların bilişsel becerileri ve görme yetileriyle ilgili olduğu belirtildi. Çalışma her bir genin yarasalar üzerindeki etkisini belirleyebilmiş değil, yani hâlâ yarasa fizyolojisi üzerinde bilinmeyen etkileri bulunuyor.
Yorum Yazın