Özlem Denizmen Yazio: Para Karakterinizi Biliyor Musunuz?

Haftanın Sorusu: BENİ ANLAMIYOR

Eşimle para konularında sürekli tartışıyoruz. Ben ev almak için kredi kullanalım diyorum o ise asla kredi çekmek istemiyor. Bu durumu nasıl çözebiliriz?

Umut

Cevap:

Her birimizin nasıl farklı kişiliği varsa para konusunda da farklı karaktere bürünüyoruz. O yüzden denir ya ‘Bir kişiyi tanımak için tatile çık ya da tavla oyna’ diye…

Para karakterimiz biz çocukken ailemizden, çevremizden gördüklerimizle, kendi deneyimlerimizle şekilleniyor.

Eşine sor, onun çocukluk döneminde çevresinde borç sorunu yaşayan bir kişi olmuş mu? Bundan etkilenmiş olabilir, geçmişimize saygı ve duygularımıza değer vermek önemli. Uzun dönemli birlikteliklerde birbirinin zayıf noktalarını bilip bunları birbirine karşı kullanmamak sihirli bir davranıştır.

Kendimizi ne kadar iyi tanırsak hem para konularında iletişimimiz o kadar sağlıklı olur hem de parayı daha iyi yönetebiliriz. Gelin 8 para karakterinin temel özellikleriyle kendi para karakterinizi keşfedelim…

Sürekli suçlarlar. Banka suçlu, eski eş suçlu, iş yerindekiler suçlu… Suçlama duygusu onlarda bağımlılık yaratmıştır adeta.

• Suçlama eğilimli  

• Geçmişte yaşayan    

• Kıtlık bilincinde

• Manipülatif

Miras konularında sorun yaşayabilirler.

Sen mağdur musun?

Hepimizin içinde birazcık olabilir ama bazı insanlarda bu çok yüksek oluyor. Kendileri yetişkin sorumlulukları almamak adına sürekli ‘kurban psikolojisine’ dayanıyorlar.

3 günlük dünya ne olacak harcayalım gitsin…’ derler. Risk almayı severler, bilmedikleri işe girerler, elinde avucunda da ne varsa herkese verirler. Genelde aşırı cömerttirler.

• Tezcanlı

• Disiplinsiz

• Parasal anlamda sorumsuz

• Aşırı cömert

Maceraperest karakteriyle evlenirken iyi düşünün…

Sen maceraperest misin?

Özellikle evliliklerde eğer iki kişi de maceraperest ise onların ayaklarının yere basması zor olur. Çok iniş çıkış yaşarlar. Ama içinde maceraperest olmayan kişiler de inanılmaz sıkıcıdırlar. Hayatta yatırım yapamaz, bulundukları finansal durumdan çıkamazlar.

‘Parayla işim olmaz’ derler. Onlar manevidir. Onların iç dünyası o kadar geniştir ki dış alemle pek alakaları olmadığını düşünürler. Sonra birden kredi kartı ekstresi gelir ve aşk/nefret ilişkisi yaşarlar. Hem finansal özgür olmak isterler hem de bunun için çaba sarf etmek istemezler… Çünkü onların bir ‘hediye’leri vardır. O hediyenin keşfedilmesini ve ödüllendirilmeyi beklerler. Örnek: Ressam, oyuncu, çok iyi yemek yapan bir  ev kadını…

• Aşk/Nefret

• Gerçeği ararlar     

• Kopuk/Yalnız      

• Hediye/İlham perisi

Bütçe, birikim, yatırım, hedef yok.

Sen yaratıcı artist misin?

Paraya pek anlam yüklemiyorsanız, neden onu kazanıp yönetmeniz gerektiğini sorguluyorsanız muhtemelen sizin yaratıcı artistiniz yüksek.

‘Ben paradan anlarım, seni de paramla yönetirim.’ derler veya içlerinden düşünürler.

• Kontrolcü

• Manipülatif

• Kronik yetersizlik

• Affetmeyen

Önce yatırım yapar sonra harcarlar.

Sen patron musun?

İlişkilerinizde parayı bir araç olarak kullanıyorsanız muhtemelen öylesiniz. Örnek: Çocukların harçlığını ceza olarak kesiyorsanız ya da tam tersi çocukları kazanmak için bol hediyeye başvuruyorsanız, eşiniz hoşunuza gitmeyen bir harcama yaptığında olay çıkıyorsa…

En ideal para karakterlerinden biridir. Dengededir. Bütçesini, planını bilir, ‘Hedeflersem yapabilirim’ der. Kendine inanır, hedeflerine ulaşır, bütçesine göre harcar, yatırım yapar. 

• Hedef odaklı   

• Usta bütçeci   

• Disiplinli

• Cömert

Emlak, hisse, altın severler.

Sen mücadeleci misin?

Bilmem sence? Mücadeleci olan genelde kendini iyi tanır. ‘Ben paradan anlarım’ der. Para yönetme özgüveni dengededir.

Düşüncelerimiz bizi yönetir. Peki düşüncelerimiz nasıl oluşur? Çevremizden aldığımız sinyallerle yani okuduğumuz kitaplar, seyrettiğimiz videolar filmler, çevremizdeki insanlar ve onların kullandığı kelimeler zihnimizde oluşan düşünceleri belirler.

Bir bakmışsınız düşünceleriniz sizi yönetmeye başlamış. Yani sizi çevreniz yönetiyor. Onun yerine siz düşüncelerinizi yönetin, istediğiniz düşünceleri zihninize alın, diğerlerini önemsemeyin…

2017 Nobel Ekonomi Ödülü'nü alan ve ‘davranışsal iktisat’ın babası olarak görülen Richard Thaler'in yazarı olduğu Dürtme kitabını tavsiye ediyorum.

Diziyi yeni bitirdim. Schrödinger'in kedisi, Kuantum fizik, Einstein ile ilgilenenlere tavsiye ederim

IN/OUT:

IN: ÖTV, KDV, taze reyhan yapraklı sıcak su.

OUT: Bireysel Emeklilik Sistemi, sıfır araç, bikini.