Muhtemelen İsveç İcadı Olduğunu Bilmediğiniz Gündelik Hayatın Olmazsa Olmazı Hayat Kurtarıcı 12 Ürün
Günlük hayatta kullandığımız ve olmazsa olmaz dediğimiz pek çok şey İsveçlilere ait. Dinamit ve kalp pili gibi yaygın olarak bilinenlerin yanı sıra İsveçliler gerçekten, günlük hayatımızda sıklıkla kullandığımız birçok şeyi icat etmiştir ve sanırız etmeye de devam edecekler...
1. Fermuar
Fermuar, son halini alana kadar birçok gelişme ve değişiklikten geçirmiş ve bugünlere gelmiştir. Ama öncüllerinin prototiplerini geliştiren ve bugün kullandığımız fermuarı geliştiren İsveç doğumlu Gideon Sundbäck olmuş. “Ayrılabilir tutturucu” olarak adlandırılan tasarımı, 1917'de patentlenmiş ve birbirine geçen bir sürgü ile kenetlenen dişlere sahip.
2. Emniyetli Kibrit
Kibritler çok uzun süredir hayatımızda var ama ilk başlarda kullanımları tehlikeliydi. Bu tehlike Gustaf Erk Pasch'ın durumu fark etmesine kadardı. Pasch kibrit başlığına gömülmüş olan yanıcı fosforu kibrit kutusunun yanına taşımak ve zehirli sarı fosforun toksik olmayan kırmızı bir versiyonla değiştirilmesine karar verdi. Bu inovasyonun sonucu olarak kibritler çok daha güvenli hale geldi ve bu şekilde İsveç dünyada satılan kibritlerin yaklaşık %75'ini üretmiştir.
3. Ayarlanabilir Anahtar
Johan Petter Johansson, ömrü boyunca 100'den fazla patent aldı ve bunlardan biri de ayarlanabilir anahtar oldu. Bu icat iş adamlarını, ustaları ve kendin yap meraklılarını, çok sayıda anahtarı beraberinde taşıma zahmetinden ve maliyetinden kurtardı. İsveç Anahtarı olarak da bilinen ayarlanabilir anahtarın dünya çapında “Bahco” markası altında dağıtılmasını sağlamak için Johansson 1891'de bir anlaşma yaptı ve bugün 100 milyondan fazla ayarlanabilir anahtar satıldı.
4. GPS
Hokan Lans’ın keşfi GPS sistemi dünyadaki nakliye ve sivil havacılık için dünya standardı haline geldiğinde ve bugünlerde kullandığımız arabaların ve telefonların birer standart temel işlevi haline geldiğinden beri hayatımız kolaylaştı.
5. Skype
İsveçli Niklas Zennström'in Skype ile birlikte geliştirdiği uzun mesafeli telefon görüşmelerinin maliyetleri konusunda endişe duyuldu. Buluşun ilk etapta önüne çıkan engellerden biri yüksek hızlı internet gerekiyor olmasaydı. Ancak zamanla görüntülü konuşma iş dünyasının dikkatini çekti ve insanlar artık biriyle sohbet etmek için büyük paralar ödemek zorunda olmadığını fark etti. Skype, 2011'de 8,5 milyar dolara Microsoft'a satıldı. Bu nedenle bir daha Skype'la görüşme yaparken kesilme veya kopma yaşarsanız İsveçlileri suçlamayın.
6. Tetra Pak
İsveçlilerin tüm zamanların en büyük icatlarından birisi, Tetra Pak. İkinci Dünya Savaşı sırasında Eric Wallenberg tarafından icat edilen Tetra Pak kendisine cam şişelerle rekabet edebilecek süt için uygun bir ambalaj oluşturma emriyle ortaya çıkmıştı. Karton ucuzdu ve mümkün olduğunca az malzeme kullanarak bir ambalaj ortaya çıkarmıştı. Laboratuvardaki birkaç başarısızlıktan sonra, Wallenberg bir silindire yuvarlanmış ve iki taraftan katlanmış tek bir kâğıt tabakası kullanma fikrini elde etti ve bir matematiksel dört yüzlü (tetrahedron) bir şekil yarattı. Bu icat o kadar başarılı oldu ki o günün formülünü hala kullanan İsveç'in önde gelen şirketlerinden biri haline geldi.
7. Düz Ekran Monitör
Sven Thorbjörn Lagervall, 1979’da ferroelektrik sıvı kristalleri keşfetmeseydi eğer, biz bugün bu kelimeleri düz ekran monitörden okuyamazdık. Onun bu keşfiyle, 1994'te seri üretime geçen düz ekranlı monitörler teknolojik anlamda büyük bir çığır açtı.
8. Telefon Ahizesi
İsveçli telekomünikasyon devi Ericsson'u duymuşsunuzdur. Ama duymadığını şey belki de 1885'te Lars Magnus Ericsson tarafından bulunan telefon ahizesi. Artık pek fazla ahizeli telefon kullanmıyor olabiliriz ama bu buluş sayesinde telefon teknolojisi bugünkü halini alabildi.
9. Üç Noktalı Emniyet Kemeri
İnsanlar araçları kullanmaya başladıklarında yüksek etkili bir araba kazasında onları koruyacak bir emniyet kemeri sistemi yoktu daha sonrasındaki basit sistem de pek etkili olmuyordu. Daha sonra Nils Bohlin, Volvo'nun üç noktalı emniyet kemerini buldu ve araç şirketinin dünya çapında güvenlik ve tasarruf konusundaki itibarının oluşmasına yardımcı oldu. Bel üzerinde ve Y şeklinde omuz boyunca uzanan benzersiz tasarım, bir kaza sırasında enerji yayıyor ve genel etkiyi azaltıyordu. En şaşırtıcı olanı, Volvo bu buluşunu tüm dünya ile paylaşarak kar elde etmekten çok insan güvenliğinin daha önemli olduğunu vurgulayarak tüm araçlarda kullanılmasını sağlamıştır.
10. Santigrat Sıcaklık Ölçeği
Dünyada sadece beş ülke, İsveçli matematikçi ve astronom Anders Celsius tarafından geliştirilen Celsius sıcaklık ölçeğini kabul etmemiştir. Celsius, astronomi alanına gezegensel yörüngeler ve tutulmalar gözlemleriyle çok büyük katkılarda bulunmuştur ama onun en büyük icadı belki de 100 dereceyi dondurucu ve kaynama arasında ölçen yeni termometresiydi.
11. Bilgisayar Faresi
Birçok patenti olan adam Håkan Lans, GPS'e ek eninde sonunda standart bilgisayar faresi haline gelen şeyin öncüsünü icat etti. Ayrıca bugün hemen hemen her bilgisayarda kullanılan renkli bilgisayar grafiklerini de yine o geliştirdi. Lans buluş konusunda adeta durdurulamıyordu.
12. Cola Şişesi
Sadece 100 yıl önce, tüm zamanların en ikonik tüketici tasarımlarından biri olan Coca-Cola şişesi dünyaya tanıtıldı. Dünyadaki en tanınmış tasarımlar arasında kolayca yer alırken, çok az kişi ayırt edici içecek şişesinin bir İsveçli tarafından tasarlandığını biliyor. O kişi Alexander Samuelsson'dur. Kendisinden karanlıkta ya da kırıldığında kolay fark edilecek bir şişe tasarlanması istenmişti. Samuelsson tasarımıyla amacının yanı sıra bundan çok daha fazlasını ortaya koydu.
BONUS: Dinamit! Evet bu patlayıcı her gün hepimizin kullandığı bir şey değil ama o da İsveçli bilim adamı Alfred Nobel'in icadı.
Dinamit ilk defa 1866 yılında İsveçli bilimadamı Alfred Nobel tarafından bulundu. Alfred Nobel, yağımsı ve kolay patlayan trinitrogliserin maddesini kizelgura emdirerek elde ettiği maddeye dinamit ismini verdi. Böylece darbeyle patlamayan ve emniyetle taşınabilen bir patlayıcı keşfetmiş oldu.
Yorum Yazın