Müftülere Nikâh Kıyma Yetkisi Verilmesi Gündemde; Peki Bu Tasarı Neden Eleştiriliyor, Türkiye'de ve Dünyada Dini Nikâh Uygulamaları Nasıl İşliyor?
TBMM Başkanlığı'na sunulan ve müftülere nikâh kıyma yetkisi değişikliğini içeren tasarı; kamuoyunda kadın, çocuk ve azınlık hakları bağlamından büyük eleştiriye maruz kaldı.
Biz de öngörülen yasa değişikliğine,farklı kesimlerden gelen iddialara ve bunların doğruluk paylarına göz attık.
Türkiye'deki mevcut düzenlemede Belediye Başkanları, onların yetkilerini aktarabildikleri nikah memurları, muhtarlar ve dış temsilcilikler resmi nikâh kıyabiliyor.
Buna ek olarak, il ve ilçe müftülerine nikâh kıyma yetkisi verilmesi söz konusu.
Geçtiğimiz haftalarda gündeme gelen Nüfus Hizmetleri Kanun Tasarısı’nın hayata geçirilmesi durumunda, il ve ilçe müftüleri de evlendirme memurları arasına eklenecek.
Hükümet, düzenlemeyi asıl olarak “vatandaşların evlendirme işlemlerini kolaylaştırmak, daha kolay ve seri bir şekilde hizmet alımını sağlamak” gerekçesiyle savunuyor.
Müftüye nikâh yetkisi verilmesine karşı çıkanlar ise çocuk gelin sayısında artış olacağı, erken yaşta evliliklerin önünü açacağı kaygısı taşıyor.
Muhalefet ve kadın örgütleri, kadın hakları açısından da istenmeyen sonuçlara yol açacağı düşüncesiyle tasarıya ciddi eleştiriler getiriyor.
Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ ise durumun resmi nikâhı teşvik ederek aslında kayıt dışı evlilikleri önlemeye yarayacağını ve nikâh işlemlerini hızlandıracağını iddia etti.
Nikâh kıyma yetkisinin imam ve vaizlere de devredilebileceği yönündeki çalışmalara dair Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı, yetkinin sadece il ve ilçe müftülüklerine verilmesi gerektiğini belirtti.
Köyde, küçük beldelerde, kırsalda/taşrada yaşayıp müftü nikahı isteyenlerin taleplerinin tümünün karşılanmasının zor olduğu gerekçesiyle müftülerin iş yükünü karşılayabilmesi için yetkilerini imam ve vaizlere devredebilecekleri yönünde çalışmaların da yürütüldüğü belirtilse de, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Kaya, konuyla ilgili hassas olunması gerektiğini ve yetkinin sadece il ve ilçe müftülüklerine verilmesi gerektiğini açıkladı.
Hükümet yetkilileri düzenlemenin “laikliğin gereği” olarak vatandaşlara bir ilave seçenek sunmak adına yapılmış bir girişim olduğunu söyledi.
Hatta bu iddiayı meşrulaştırmak adına Türkiye’de yaşayan azınlıkların ve Batı’daki Hristiyanların evlilik ritüelleri üzerinden örnekler gösterildi.
Düzenlemeye yakın kesim, tasarıyı savunurken, Türkiye’deki papaz ve hahamların da nikâh kıyabildiğini hatırlattı.
Ancak, iddia edilenin aksine, Türkiye'de Medeni Kanun azınlıkların dini temsilcilerine evlendirme yetkisi vermiyor.
Medeni Kanun, herkesin “aynı ve tek” uygulamaya tabi olacağının temin edilmesi sebebiyle Türkiye’deki azınlıkların dini temsilcilerine evlendirme yetkisi vermiyor. Yani, Türkiye’de gayrimüslim din adamlarının resmi nikâh kıyma yetkileri bulunmuyor. Azınlık gruplarına mensup çiftler, eğer önceden başvuru yapılmış ve resmi belge tarafından belirtilmiş istisnai bir durum yok ise, ancak belediyeler tarafından kıyılan resmi nikâhlarının ardından kilise ve sinagogda dini nikâh yapabiliyorlar.
Ayrıca, Batı’da tüm nikâhların dini olması ve kiliselerde kıyılması gibi bir durum da bulunmuyor.
Bazı milletvekilleri, Batı’da nikâhların tümünün dini olarak gerçekleştiğini ve sadece kiliselerde kıyıldığını iddia etti. Ancak örneğin ABD’de kilise rahiplerinin yanı sıra yargı memurlarının da evlendirme yetkisi bulunuyor. Hatta birçok Avrupa ülkesinde nikâh kıyma yetkisine gerekli kurumlara akredite olmuş herhangi biri de sahip olabiliyor.
Yorum Yazın