Manda Söğüt Dalına Yuva Yapar mı ve Öküz Torbadan Düşer mi Sorularının Merak Edilen Cevabı
Hepimizin sevdiği türkülerin ilginç hikayeleri ve bir o kadar da ilginç sözleri var. 'Manda yuva yapmış söğüt dalına' da bunlardan bir tanesi. Bu Kastamonu türküsü ile ilgili çok farklı rivayetler var, o yüzden 'Hayır o öyle değil asıl şöyle' denileceğini de şimdiden biliyorum. Fakat araştırması yapılan en önemli hikaye şöyle:
Dönemin beyi tarafından yönetime eleştiri, hiciv içeren maniler-türküler söylemek yasaklanmış (Aaa ne kadar ilginç?!!!) Ancak bir eğlence sırasında ozanın birini çağırmışlar ve türkü söylemesini istemişler. Konular sınırlı tabi, adamcağız ne söylesin? O da tutmuş oracıkta bu türküyü söyleyivermiş. Aslında tamamen baştakilerle (!) dalga geçmiş ama anlayamamışlar haliyle.
Biz de bu türküde geçen fantastik sözleri gerçek anlamlarıyla ele aldık. (Bazılarını da alamadık)
Sabahınan erken çifte giderken
Evet, olaylar başlıyor. Ozan burada sabah tarladaki öküzlerini sürerken bir takım olaylara şahit olduğunun sinyallerini vermiş. Acaba ne olmuş olabilir?
Öküzüm torbadan düştü, gördün mü?
Böyle bir durumu görmemek mümkün değil. Ancak sizin kafanızda Bim poşetinden düşen minik bir öküz imgesi varsa yanlışlardasınız. Hayvanın ağzında bulunan yem torbasının düşmesinden bahsediliyor burada. Yem torbası düşünce hayvan yemekten-içmekten kesiliyor haliyle ve doğru düzgün çalışamıyor.
Not: Resimdeki at.
Amanin amanin amanin yandım
Bu noktada biraz teşbih var sizin de anladığınız gibi. Ozan burada yaşadığı felaketler silsilesinden şikayet etmiş. 'Dur bakalım başımıza daha neler gelecek' gibi bir alt metin de var.
Tiridine tiridine tiridine bandım
Tirit, çeşitli yörelerde kuru ekmekten yapılan bir yemek. O dönem yokluk dönemi. Varsa elinde bu kuru yemeğin üstüne tavuk veya et koyuyor köylüler. Yani aslında diyor ki 'Kuru ekmeğe talim ettim'
Bedava mı sandın, para verip aldım
Az evvel neden tirite bandığını burada anlıyoruz. Çünkü ozanımız bütün yatırımını bu öküze yapıp kendisi kuru ekmek yemek zorunda kalmış. E bir takım tatsız hadiseler de cereyan edince tabi...
Manda yuva yapmış söğüt dalına
Bunu duyar duymaz kafanızda resimdeki gibi bir görüntünün canlandığına neredeyse eminim. Haklısınız çünkü olayın aslını bilmiyorsunuz. Manda hayvanı, pirinç ve çeltik tarlalarının sürülmesinde başrol oyuncusudur. Bu tarlalar sulak yerlerde olduğu için kenarında söğüt ağaçları bulunur. Az evvel bahsettiğimiz manda hayvanı da yaradılışı gereği suyu ve gölgeyi pek sever. Bu sebepten dalları suya kadar eğilmiş söğüt ağacının dibinde öğlen paydosu verir ve manda gibi yatar.
Yavrusunu sinek kapmış gördün mü?
Yavru da olsa bir mandanın sinek tarafından yenilmesi ancak fantastik bilim kurgu filmlerinde olur diyebilirsiniz. Küçücük hayvan kocaman hayvanı nasıl yer? Hemen anlatayım: Manda ve sinek birbirinden ayrılmayan bir ikili. Sinek hayvanı, sürekli olarak mandanın kuyruk nahiyesine gereksiz ısırıklar atarak manda hayvanını delirtir. Öyle ki, ısırılan manda oradan oraya zıplar, hayvan sinekle uğraşmaktan hayvanlığını yaşayamaz.
Sabah ezanını okurken amman amman
Farkındaysanız bütün olaylar sabah meydana geliyor. Bu girişte 'Hayırdır inşallah, yine noldu?' denilesi. Bakıyoruz, bu sefer neler olmuş diye...
Müezzin minareden uçtu gördün mü?
Böyle bir anı görmek iyi mi kötü mü bilemiyorum. Adrenalin bağımlısı bir müezzini takdir etmemek mümkün değil. Ancak burada anlatılmak istenen müezzinin erenlere karışması, ermesi. Konu öküzden buraya nasıl geldi derseniz cevabı bende değil değerli arkadaşlar.
Amanin amanin amanin yandım
Bu kısmı sizinle daha önce konuşmuştuk
Tiridine tiridine tiridine bandım
Bu nakarat acıkanlar ve karnı doymayanlar için gelsin.
Bedava mı sandın para verip aldım
Hayırlı, uğurlu olsun. Umuyoruz ki bu tatsız hadiseler bir daha yaşanmasın.
Hoşçakalın türkü dostları...
Yorum Yazın
Bu bizim oraların türküsü :D yavrusunu sinek kapmış derken oradaki kapmak ısırmak anlamında ayrıca tirit de kuru ekmekten ziyade kastamonuya özgü kastamonu s... Devamını Gör
İyi güldüm akşam akşam :)
Olum kesin biri bana beddua etti, bende geldim bunu okudum. Yok 2. maddeden sonra neden ben bırakmadım oda başka bir muamma
ahaha :)