Amerikan İç Savaşı Nedir, Ne Değildir?

Bu yazımızda, Amerikan iç savaşını pek ayrıntıya girmeden, yediden yetmişe herkesin anlayabileceği bir şekilde özetlemeye gayret edeceğiz.

Amerika Birleşik Devletleri'nin özellikle güney eyaletlerinde pamuk, tütün ve şeker kamışı tarımına dayalı bir ekonomi söz konusuydu. Ve tarımda iş gücü olarak da genellikle Afrika'dan kaçırılıp getirilen köleler tercih ediliyordu. Kuzeyde ve aynı zamanda batıda kurulan yeni eyaletlerde ise sanayileşme göze çarpıyordu. Abraham Lincoln, eğer başkan seçilirse halka köleliği kaldıracağı sözünü vermişti. Nitekim 1860 yılında Lincoln, 16. Amerikan Başkanı seçilmişti.

[Fotoğrafta mavi bölgeler kuzey(birlik), sarı bölgeler güney(konfederasyon) ve yeşil bölgeler sınır eyaletleri temsil etmektedir. Turuncu bölgelerde ise henüz yerleşim henüz bulunmamaktadır.]

Lincoln'ün başkan seçilmesiyle beraber güney eyaletleri, köleliğin kaldırılmasına kesin gözüyle bakıyorlardı. Ve köleliğin kaldırılması da, güney eyaletlerinin tarıma dayalı ekonomilerinin bitmesine tekabül ediyordu. Bunu anlayan 7 güney eyaleti, hemen Amerika Birleşik Devletleri'nden bağımsızlıklarını ilan ederek Amerika Konfedere Devletleri'ni kurdular. Kısa bir süre ardından, 4 güney eyaleti daha bu konfederasyona katıldı. 

Bu 11 güneyli eyalet konfederasyon tarafını oluştururken, ülkenin geri kalanı ise birlik tarafını oluşturdu. Bir süre sonra bu iki taraf arasında savaş patlak verdi.

Savaşın ilk yıllarında her iki taraf da büyük kayıplar verdi ve zaman zaman askeri başarılar elde etti. Ancak baskın çıkan olmamıştı.

1863 yılında gerçekleşen Gettysburg Muharebesi ise tam bir dönüm noktası oldu. Bu muharebede de iki taraf da büyük kayıplar verdi ancak kuzey ordusu, güneyin  ordusunun etrafını birçok koldan sarmayı başardı ve teslim olmaya mecbur bıraktı. Bu savaşın ardından peşpeşe bir şekilde güney orduları, kuzeye teslim olmaya başladı. Kazanan taraf, yavaş yavaş belli oluyordu.

Toplamda 600.000'den fazla askerin ölümü neticesinde  Amerikan iç savaşı, kuzeyin tartışmasız zaferi ile sonuçlandı. Bu zafer ile birlikte kölelik, tüm ülkede yasaklandı ve iş gücünün azalması nedeniyle güney eyaletlerinin ekonomilerinde de sanayişme hareketleri başladı(Günümüzde de tarım, bu eyaletlerin önemli bir gelir kapısıdır.).

Kuzey galibiyetinden yalnızca 5 gün sonra ise Abraham Lincoln, suikast sonucu öldürüldü.