Kedisiyle Oynamak Yerine Kartalı ile Avlanan 13 Yaşındaki Kız
Batı Moğolistan'da Altay dağlarının eteklerinde hala göçebe olarak yaşayan Kazakların son temsilcisi oldukları kartalla avcılık unutulmaya yüz tutmak üzere.
Tahminlere göre bölgede sadece 400 kadar avcı kalmış. Bu antik adeti devam ettiren avcılar içerisinde ise şüphesiz en ilginci 13 yaşında bir kız olan Sholpan (Çolpan).
Peki nedir bu kartal avcılığı?
BBC yapımı olan İnsan Gezegeni (Human Planet) belgeselinin bir bölümünde detaylıca anlatılan avcılık türüdür. Henüz yavru iken yuvalarından alınan altın başlı asya kartalları uzunca süre sahibi tarafından anne şefkati ile yetiştirilir. Özellikle erkek çocuklar 13 yaşına bastıklarında yuvaya tırmanarak aldıkları kartalla birlikte büyürler. Kartal gerekli yaşa eriştiğinde ise sahibine çeşitli hayvanların avlanmasında yardımcı olur. Av bölgesinin geniş açıdan görülebileceği bir konuma tırmanan avcı, et için tavşan, kürkü için tilki vb. hayvanları tespit ettiği anda kartalı serbest bırakarak muazzam avcının yırtıcı içgüdülerini izlemeye başlar.
Çolpan, ailesinde erkek çocuk bulunmadığı için babasından öğrendikleriyle bu kadim geleneği sürdürmekte kararlı.
Bir yandan köy okulunda eğitimine devam eden Çolpan, vakit buldukça altın başlı kartalıyla ava çıkıyor.
Kartal avcılığı genellikle erkek işi olarak bakılan bir meslektir zira kartal ile av kış aylarında yapılır.
Dağlık bölgede hava kış mevsiminde -40 dereceye kadar düşmektedir. Gün boyu at üzerinde olmak ve bir kolunuzun üzerinde ağırlığı 30 kilograma, kanat açıklığı 230 santimetreye ulaşabilen bir kartal taşımak zorundasınızdır. Bu zor mesleği erkek çocuğu olmayan babasından öğrenen Çolpan, şimdiden yaşıtı erkeklere fark atmış durumda.
Kökeni çok eskilere dayanan bu ortak yaşamda şamanizmden kalan adetler olduğu gibi durmaktadır.
Kartal avını yakaladığı zaman ona destek olmak, avladığı hayvanın etiyle kartalın beslenmesine izin vermek ve kurban olan ava şükran sunmak gerekiyor.
Her yıl Moğolistan'ın bayan-ölgii bölgesinde gerçekleştirilen altın kartal festivali çerçevesinde unutulmaya yüz tutan adetler tekrar canlandırılmaya ve bölgeye turist çekilmeye çalışılmaktadır.
Çolpan'ın gelecek yıllarda bu festivalin gözdesi olacağı ise aşikar.
Festivale dair tanıtıcı videoyu aşağıda bulabilirsiniz.