İklim Değişikliği Dünyanın En Büyük Buzulunun Sonunu Getiriyor: 10 Yıl İçinde Kırılgan Hale Gelicek
BBC Türkçe'nin haberine göre, ABD Ulusal Bilim Vakfı ve Birleşik Krallık'ın Doğal Çevre Araştırma Konseyi, tarafından fonlanan Thwaites Buzulu İşbirliği (ITGC) araştırmacıları Kıyamet Buzulu'nu beş yıldır yakından inceliyor.
ITGC'nin ABD Baş Koordinatörü Buzul Bilimci Prof. Ted Scambos, BBC News'e verdiği demeçte 'Muhtemelen on yıldan kısa bir süre içinde buzulun önünde dramatik bir değişiklik olacak. Hem yayınlanmış hem de yayınlanmamış çalışmalar bu yöne işaret ediyor' diyor ve ekliyor:
'Bu, (Thwaites'in) hareketini hızlandıracak ve buzulun tehlikeli kısmını genişletecek.'
Bugün, 40 km. genişliğindeki doğu sahanlığı yılda 600 m. ilerliyor. Durumdaki olası değişiklikle bu hız yılda 2 km.’ye çıkabilir.
Nedeni ısınan okyanus suları
Oregon Devlet Üniversitesi'nden Dr. Erin Pettit bu durumu bir arabanı canımda yavaş yavaş büyüyen çatlaklara benzeterek açıklıyor:
'Sonra bir anda bir kasisten geçiyorsunuz ve çatlaklar camın tamamına her yönden yayılıyor.'
ITGC araştırmacılarına göre bunun nedeni, ısınan okyanus suyunun Thwaites’in buzul sahanlığı olarak bilinen hareketli ön parçasının altına girmesi ve burayı eritmesi. Erime buzu inceltiyor, zayıflatıyor ve buzun daha hızlı hareket etmesine sebep oluyor. Bu da ana buzul gövdesinin yüzer hale geldiği bölgeyi geri itiyor.
Şu anda, doğudaki buz sahanlığının ön kenarı, bir sualtı çıkıntısı vasıtasıyla yerine sabitlenmiş durumda. Bu nedenle bu bölgede akış hızı, bu şekilde sabitlenmemiş durumdaki batı buz sahanlığının üçte biri. Ancak ITGC ekibi doğu sahanlığının önümüzdeki birkaç yıl içinde kopacağını ve dengesinin bozulacağını ön görüyor. Bu şekilde bir kopma olmasa bile, buzul sahanlığındaki kırıkların bu şekilde gelişmeye devam etmesi buzulu ayıracak.
Erime hızı iki katına çıktı
Devasa bir buzul olan Thwaites, yaklaşık olarak Büyük Britanya adası büyüklüğünde ve buzulun erime hızı son otuz yılda iki katına çıktı. Thwaites, her yıl okyanusa 50 milyar ton buz atıyor. Buzulun tamamı düşünüldüğünde etkilenen alan çok küçük ancak yeni bir rejime geçişi ve gelecekteki buz kaybı düşünüldüğünde oldukça önemli.
Erimenin bugün küresel deniz seviyeleri üzerinde sınırlı bir etkisi var, ancak buzulun tamamının erimesi okyanusların yüksekliğini 65 cm. yükseltmeye yetebilir. ABD ve Birleşik Krallık’tan araştırmacılar bu erime hızı nedeniyle buzulda bir süredir yoğun bir çalışma programı yürütüyor. 'Kıyamet günü' senaryosunun yüzyıllar boyunca gerçekleşmesi pek olası değil ancak çalışma ekibi, Thwaites'in artık ısınan bir dünyaya oldukça hızlı bir şekilde yanıt verdiğini söylüyor.
Yorum Yazın
daha az buz daha hizli kuresel isinma demek. isigini yansitan beyaz buzullarin yerini tum gunesin tum isigi ve sicagini emen karanlik okyanus suyu alacak, is... Devamını Gör