Ercan Altuğ Yılmaz Yazio: Geleneksel Oyunlarla Geçmişe Yolculuk 3 / Peçiç
Size altın günlerinde teyzelerin sıklıkla oynadığı ve zar yerine deniz kabuklarının kullanıldığı hem çok farklı hem de çok tanıdık bir oyundan bahsetmemizi ister misiniz? İsmini hiç duymamış olabilirsiniz ama Güneydoğu Anadolu’da severek oynanan bu oyunun adı Peçiç.
Anadolu’da bilinen Peçiç oyununun temeli Hindistan’a dayanıyor. Hindistan’da bu oyuna karşılık gelen iki isim çıkıyor karşımıza: Chaupar ve Pachisi.
Peçiç oyun malzemeleri
Peçiç, bir kumaş parçasından oluşmaktadır. Her bir yönünde 8 kutu olan bir çarpı işareti üzerinde oynanır. Her bir uçta yatay olarak da 3 kutu bulunmalıdır. Bazı kutularda adına bağ dedikleri çarpılar bulunmaktadır. Peçiçte bu çarpılar Hindistan’daki orijinallerinden farklı yerde bulunmaktadır. Çarpıların amacı oraya gelen piyonun korunmasıdır, yani orada bulunan piyon rakip tarafından oyun dışına atılamaz. Ortadaki boşluğa ev adı verilir. Piyon olarak kullanılmak üzere 4’er tane olmak üzere toplamda 8 piyona ihtiyaç duyulur. Bu piyonlar taş, tahta veya boncuk gibi küçük nesnelerden oluşturulabilir. Son olarak zar yerine kullanılmak üzere 6 adet deniz kabuğu gerekmektedir.
Peçiçte deniz kabuklarıyla sayma işlemi
Peçiç nasıl oynanır?
Peçiç, 2 veya 4 kişi ile oynanır. 4 kişi oynandığında takım halinde oynanmış olur. En başta oyuncular it boncuğu denen deniz kabuklarını atarlar ve oyuna en yüksek sayıyı atan oyuncu başlar. Her bir piyonu oyuna sokabilmek için deniz kabuklarıyla 25 veya 12 atılması gerekir. Oyuncu, 12 atınca piyonunu önünden oyuna alabiliyorken 25 atınca sağ tarafındaki bölümden oyuna piyonunu dahil edebilir. Yani 25 atıldığında piyon daha kısa yoldan ilerleme şansına sahip oluyor. Ayrıca 12 ve 25 sayılarının pengi vardır. Bunları atıp piyonlar ilerletildiğinde oyuncu bir kare daha piyonunu ileri götürebilir. İşte buna da penk deniyor. Piyon oyuna sokulduktan sonra bildiğimiz kızma birader oyunundaki gibi ilerlenir. Piyonlarınızı kenarlardan ilerleterek tur attırıp kendi önünüzdeki orta bölümden devam ederek ev denilen yerde biriktirmeniz gerekiyor. Eğer sizin piyonunuz deniz kabuğunu attıktan sonra rakip piyonla aynı yere gelirse rakip piyon oyun dışı edilir. Buradaki tek istisna rakip piyonun bağ denilen çarpılardan birinin üzerinde olmasıyla gerçekleşir. Oyunu kazanmak için 4 piyonun da ev denilen orta bölüme rakibin piyonlarından önce getirilmesi gerekmektedir.
Her yaştan insanın zevk alabileceği Peçiç oyunu, bugün hala severek oynanabilecek bir geleneksel oyundur. Ta Hindistan’dan ülkemize gelip kültürün bir parçası olan bu oyuna bir şans vermeye ne dersiniz? Bilmeyenler için en zor kısım olarak görülen deniz kabukları ile sayma işlemini öğrendikten sonra zevkle oynayabiliriz.
Bu yazı Gamfed Türkiye Gönüllülerinden Gülbin Güney Demirdöken’in katkılarıyla yazılmıştır.
Yorum Yazın