Bilim İnsanları Mars'ın Dönüş Hızındaki Artışın Ardındaki Sırrı Açıkladı!
Mars'ın iç kısımlarına ait kayıtlar, kızıl gezegenin dönüşüne dair yapılan en hassas ölçümleri sunmuş durumda ve elde edilen sonuçlar oldukça şaşırtıcı. Emekliye ayrılan InSight aracının verilerine göre, Mars'ın dönüş hızı yılda yaklaşık 4 miliarcsaniye hızlanıyor. Bu oldukça küçük bir miktar olabilir - her Mars yılında sadece milisaniyenin bir bölümü kadar bir Mars gününün uzunluğunu kısaltıyor - ancak bu hızlanmanın nedeni henüz net değil.
Mars'ın iç kısımlarına ait kayıtlar, kızıl gezegenin dönüşüne dair şimdiye kadarki en hassas ölçümü sağladı ve sonuçlar kafa karıştırıcı bir sürpriz.
Artık emekli olan InSight aracından elde edilen verilere göre, Mars'ın dönüşü her yıl yaklaşık 4 miliarcseconds hızlanıyor. Bu çok küçük bir miktar, bir Mars gününün uzunluğunu her Mars yılında milisaniyenin sadece bir kısmı kadar kısaltıyor, ancak bunun nedeni hemen belli değil.
Ancak bu bulgu Mars'ı ve geçmişteki evrimini daha iyi anlamamızı sağlayabilir.
Hızlanmayı açıklayan mevcut hipotezler, kutup buzullarında biriken malzeme gibi uzun vadeli eğilimler ve iç dinamiklerdir.
NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı'ndan gezegen jeofizikçisi Bruce Banerdt, "Bu son ölçümü elde edebilmek gerçekten harika ve bu kadar hassas" diyor.
'Uzun zamandır Mars'a InSight gibi bir jeofizik istasyonu yerleştirme çabalarına katılıyorum ve bunun gibi sonuçlar on yıllardır yapılan tüm çalışmalara değiyor.'
InSight'ın gücü tükendi ve Aralık 2022'de emekliye ayrıldı, ancak dört yıllık faaliyeti boyunca elde ettiği veriler bilim insanlarına üzerinde düşünecekleri çok şey verdi.
Sadece dört yıl gibi kısa bir süre içinde Mars'ın iç kısmına ilişkin gözlemleri gezegene ilişkin kavrayışımızda devrim yarattı. Sismik kayıtları sadece Mars'ın iç yapısını değil, aynı zamanda sıvı çekirdeğinin bileşimini ve devam eden jeodinamik aktiviteyi de ortaya çıkardı.
Bu ölçümler ne kadar aydınlatıcı olsa da, yeni çalışmadaki veriler sismik kayıtlardan değil, InSight'ın Rotasyon ve İç Yapı Deneyi veya RISE cihazları ile NASA'nın Dünya'daki Derin Uzay Ağı arasındaki radyo iletişiminden elde edildi.
Dünya ve Mars hareket ettikçe ve döndükçe ikisi arasında gidip gelen sinyaller, bilim insanlarının Mars'ın dönüşünü hassas bir şekilde ölçmelerini sağlayan radyo dalgalarının frekansındaki ince değişimleri aramalarına olanak tanıdı.
Ekip, Dünya ile 900 Mars günlük Insight iletişimine dayanarak küçük bir ivme buldu.
Bunun Mars'ın kütlesinin bir şekilde yeniden dağılmasıyla ilgili olması muhtemel. Dünya'da ise bunun tam tersi gerçekleşiyor: uzun vadeli eğilimler, okyanusları çekiştirerek Dünya'nın kütlesini yeniden dağıtan Ay'ın uyguladığı frenleme etkisi nedeniyle Dünya'nın dönüşünün yavaşladığını gösteriyor.
Mars'ta okyanuslar yok, bu yüzden başka bir şey gerçekleşiyor olmalı.
Bilim insanlarının hızlanmanın en olası nedenini belirlemek için daha derin bir analiz yapmaları gerekecek. RISE verileri aynı zamanda ekibin Mars çekirdeğinin ölçümlerini iyileştirmesine olanak tanıyarak, sıvının hareket etmesinden kaynaklanan nutasyon adı verilen bir yalpalama ölçümleri sağladı.
Sismik verilerden elde edilen ölçümler Mars'ın çekirdeğinin yarıçapının 1,780 ila 1,830 kilometre arasında olduğunu göstermişti.
Bu oldukça büyük bir yarıçaptır - 3,390 kilometrelik gezegen yarıçapının yarısından fazlası. Sismik analizler de çekirdek yoğunluğunun santimetreküp başına 6,2 ila 6,3 gram olduğunu göstermiştir.
RISE verileri, 1.835 kilometrelik bir çekirdek yarıçapı ve santimetreküp başına 5,9 ila 6,3 gramlık bir çekirdek yoğunluğu sağlayarak bu ölçümlerle mükemmel bir uyum içindedir.
Ancak gezegenin dönmesi, bu yoğunluğun eşit olarak dağılmadığını gösteriyor; çekirdekte gelecekteki analizlerde de araştırılması gereken yoğunluk değişimleri var.
Belçika Kraliyet Gözlemevi'nden gökbilimci Sebastien Le Maistre "Bu tarihi bir deney" diyor.
'Deneye hazırlanmak ve bu keşifleri öngörmek için çok fazla zaman ve enerji harcadık. Ancak buna rağmen, yol boyunca hala şaşırdık - ve her şey bitmedi, çünkü RISE'ın Mars hakkında ortaya çıkaracağı daha çok şey var.'
Yorum Yazın