Bakü'ye Gittiğinizde Mutlaka Uğramanız Gereken Modern Sanatlar Müzesi'nden 31 Estantane
Modern Sanatlar Müzesi'ne ya da İngilizce kısaltma adıyla MoMA'ya Azerbaycan'da 'Müasir İncesenet Müzeyi' deniyor.
Sanırım, sizler tarafından pek anlaşılmayacak bir isim değil. Güzel Sanatlar mı, yoksa İnce Sanat mı? Her ikisi de kulağa hoş geliyor.
Başka bir mesele, acaba sanat sanat için mi yoksa sanat toplum için mi? Soru eski zamanlarda sorulsaydı iki şıkkı olurdu. İki şıktan biri seçilirdi. Hatta seçilmiş ve denenmiş. Hiç biri de cevap değilmiş. Sonrasında cevabı bilinen soruya açık yüreklilikle ve en kapitalist ağızla Andy Warhol cevap vermiş.
Sanat kapital içindir!
Evet. Kesinlikle. Üstelik, bugün sanat aynı zamanda endüstriyeldir.
Madem öyle, size anlatacağım bir kaç hikayesi ile birlikte, sanatın sırasıyla toplum, sanat ve kapital için aynı zamanda endüstriyel olarak tezahür ettiği bir mekana davet ediyorum.
1. Modern Sanatlar Müzesi İstanbul'dan Bakü'ye dönüşlerimde uğradığım fokur fokur kaynayan bir sanat pınarıdır.
2. Azerbaycan'a gittiğinizde Bakü Modern Sanatlar Müzesine sanatsever olarak uğramalısınız.
3. Sovyetler döneminde sanat toplum içindir düşüncesi hakim olduğundan, Sosyalist Realizm tarzında olmayan resimler, devlet tarafından rağbet göremediğinden,
4. sanat sanat içindir ısrarıyla, sanatını ortaya koyan ressamlar parasızlıktan boya bile alamıyorlardı.
5. Parasızlıktan boya alamayan ressamların en bariz örneği, Azerbaycan Modern Sanatı'nın büyük temsilcisi, kendinden sonra gelen bütün ressamları etkilemiş Cavad Mircavadov'dur.
6. Fakat ne enteresandır ki,
7. Sovyet rejiminden sonra Sosyalist Realizm tarzı eserler beş para etmezken,
8. vakti zamanında sergi bile yapamamış,
9. boya almaya parası olmamış ressamların eserleri dünyada büyük rağbet gördü.
10. Maalesef, ressamlar için çok geçti.
11. Sosyalist Realizm saçmalığı yüzünden, para ve kariyer derdine düşmüş,
12. yüksek sanat duyum ve beceresi olmasına rağmen sanatı ile uğraşmak yerine,
13. devlet siparişi ile ilgilenmiş ve böylece sanatını mahvetmiş ressamlar ve eserleri,
14. tarihin tozlu raflarına kaldırıldılar.
15. Nitekim, bu ressamların isimlerini verme gereği bile duymuyorum.
16. Gerçek değere kavuşmuş, sanatı ile uğraşan ressamlar ise ya vefat etmiş, ya ortalıktan çekilmiş ya da ömrünün son baharını yaşıyorlardı...
17. Dediğim gibi, Andy Warhol haklıydı. Sanat kesinlikle kapital içindir.
18. Bütün bu göreceli kazanan ve kaybedenler içinde tek bir kazanan vardı. O da kesinlikle kapitaldir.
19. Yeni dönemde kurulmuş, Bakü Modern Sanatlar Müzesi'nin koleksiyonunda yukarıda hikayesinin anlattığım,
20. vakti zamanında rağbet görmeyen fakat gerçek anlamda sanat eseri olan resimler bulunmaktadır.
21. Aynı zamanda müzenin koleksiyonunda, ressamların makus talihi sayılan ölümünden sonra eserlerin değerlenmesine örnek olacak sanatçıların eserleri var.
22. Aslında bütün bu hikayeler diğer müzelerin tarihinde de var.
23. Örneğin karşıt sanatın temsilcisi, Dadaist Marcel Duschamp'ın emeği ve eserleri ile dolu New York MoMA'nın kurucu finansörleri, duymaktan bıktığımız, hani şu meşhur iki aileden biri.
24. Kesin olan şu, sanatın kaderinde kapitale hizmet var.
25. Hatta sırf bu sebepten sanatın kendini yok etmeyi hedef bilmiş Dada bile, kendi sanatını kapitale hizmetten kurtaramadı.
26. Dediğim gibi, Andy Warhol haklıydı.
27. Sanat kapital içindir. Üstelik, bugün sanat aynı zamanda endüstriyeldir...
28. Sanatseverlere kesin olarak şunu söyleyebilirim;
29. Bakü Modern Sanatlar Müzesi'nde göreceğiniz en uç ya da basit görünen eserler dahil, hepsi akademik temele dayandığı için ciddi eserlerdir.
30. İki katlı modern mekanda harikulade eserler bulunmaktadır.
31. Aynı zamanda bir kaç Picasso, Salvador Dali ve Marc Chagal eseri de bu müzenin koleksiyonunda yer almaktadır.
Yorum Yazın