Sırtında Samuray Yüzü İzi Taşıyan Heike Yengeçleri

Heike Yengeçlerinin sırtında yer alan insan yüzü silüeti bilim çevresinde bazı biyologlar tarafından ilgi çekici bulundu ve bu durum büyük bir merak uyandırdığından araştırıldı. Bizim dışımızdaki her bir canlıya kendi belirlediğimiz bir isim veririz. Bu yengeçlere de ‘Heike Yengeçleri’ dedik. Heike; 12. Yüzyılda Japonya’da hüküm süren bir klandır.

Samuray kültürünün bir temsilcisi olan Heike’ler o dönem ülkedeki hakim siyasi

güçtü. Heike toplumunun şefi ve ülkenin imparatoru 7 yaşında bir erkek çocuğu

olan Antoku idi. Bakıcısı ve koruyucusu ünvanına sahip olan ‘Nii’ adlı bir

kadın vardı. Heike’ler o dönemde rakipleri olan Genji kabilesiyle çatışma

halindedirler. Genji kabilesi de tıpkı ülkenin yönetiminde hak iddia edip

yönetimi eline alan Heike’ler gibi hak iddia ederler. E tabi Samuray abilerimiz

oturup aklıselim bir şekilde konuşacak değiller, kılıçlar çekilmiş! Genji

kabilesi bu mücadeleyi son çarpışma olan Dannoura Adası’nda 24 Nisan 1185

yılında kazanır. Heike kabilesinden sağ kalan savaşçılar kendilerini denize

atarak intihar ederler. Yani şimdi yaptığı bir köprü yıkıldığında intihar eden

Japon kültürünün ataları kendilerinden başka bir kabilenin altında yaşamaktansa

intihar etmez mi?

Heike’ler ile Heike Yengeçlerinin alakasına gelelim. Bu insanlar kendilerini denize atıp yengeç mi oldular yoksa bilimsel bir açıklaması var mı? Bakıcı Nii, 7 yaşındaki imparatoru alıp denize açılır. Küçük lord Antoku Nii’ye sorar; ‘’beni nereye götürüyorsun?’’ Bakıcı kadın Nii, üzgün gözlerle hükümdara bakar. O anda küçük hükümdar da ağlamaya başlar ve bakıcısı tarafından elleri birleştirildikten

sonra Antoku, önce doğuya dönüp adanın tanrısına elveda der. Sonra batıya dönüp

Amida Buda’sına bir dua okur. Bu kültür mirası seremoniden sonra bakıcı Nii,

Antoku’yu kucaklar ve ‘’Okyanusun dalgalarının altındaki derinlikler artık

sığınamız olsun’’ der ve sulara gömülürler. Böylece Heike kabilesi yok edilmiştir. Geriye

sadece 43 kişi kaldığı ve hepsinin kadın olduğu söylenir. Bu Heike kadınları

savaşın gerçekleştiği yere yakın bir yerde balıkçılık yapan deniz tüccarlarına

çiçek ve baharat satıp hayatlarına devam ederler. Bu kadınlar yaklaşık 800 yıl

boyunca her 24 Nisan’da savaşı anmak için festival düzenlerler. Kadınlar içinde

7 yaşında boğulmuş imparator Antoku’nun mozolesinin (anıt-mezar) bulunduğu

Akama’yı ziyaret ederler ve bir ritüel yaparlar. Peki neden bu yengeçlerin

sırtlarında insan yüzü silüeti vardır? Kadınların yüzyıllarca yaptığı anma

töreni oradaki balıkçıları ve yengeçleri nasıl etkiledi?

Bu yengeçlerin diğer bütün fiziksel ve biyolojik özellikleri gibi sırtlarındaki

yüz şekli de genlerle yengeçlerin atalarından şimdiye kadar nakledilir. Bu

yengeçlerin ilk yakalanan atasının sırtındaki ifade büyük ihtimalle daha az

insan yüzüne benziyordu. O savaştan çok önce o bölgede yaşayan insanlar bu

sırtlarında insan yüzü silüeti olan yengeçleri de diğer yengeçleri yedikleri

gibi yiyordu. Ama o savaştan sonra  balıkçılar sırtında samuray silüetine benzer

yengeçleri, Heike kabilesinden kalan kadınların da ritüellerinden etkilenerek,

okyanusa geri atmaya başladılar. Geri atılan yengeçler ise insan türünün kendi

eliyle yaptığı yapay seçilimin bir zinciri olmaya başladı. Orada yaşayan ve

sıradan bir yengeç isen sofralara güzelce servis edileceksin ama eğer sırtında

samurayların kızgın yüz silüetine benzer bir şekil varsa yakalansan bile

okyanusa geri dönme ihtimalin yüksek. İşte bu sebepten Heike Yengeçleri kendi

genlerini daha fazla aktarma şansı buldu ve sırtlarındaki şekil de bayağı bir

fotoğraf halini almaya başladı. Şekil netleşti ve bu türün en belirleyici

karakteristik özelliği olmaya başladı.

Binlerce yıldır yaptığımız gibi bu yengeçleri de kendi elimizle bilinçli veya bilinçsiz

bir şekilde değiştirdik. Bunu balıklara, kuşlara, karadaki birçok hayvana ve

bitkilere de yaptık. Yaşam, bir türün aşırı gelişmesiyle (bizim) yapay seçilim

yoluyla şekilleniyor. Bizi ise bizim gücümüzden daha fazla olan evrenin gücü ve

fiziğin kanunları zamanla değiştirecektir. Biz de Heike Yengeçleri gibi hayatta

kalabilmek için uyum mu sağlayacağız yoksa kozmik sofrada kızarmış bir yengeç

mi olacağız? Bu ayrı bir konu tabi ki...

Eğer bir Heike Yengeci yakalarsanız onu okyanusa geri fırlatın ve Heike savaşçılarının kültürleri için bir saygı ritüeli yapalım. Sizin de ileride kendi kültürünüzün başkaları tarafından saygıyla anılmasını istemez miydiniz?