Şiir Satırlarından Her Birine Verilen İsim: Dize Nedir?
Mısra, satır ya da dize olarak isimlendirilen bir araya geldiklerinde dörtlükleri oluşturan, cümlelere karşılık gelen dize Türk Dil Kurumu sözlüğünde şu şekilde ifade edilmektedir; 'Şiirin satırlarından her biri, mısra'. Dize nedir, dizenin özellikleri neler olmalıdır, dize örnekleri nelerdir? Şimdi sizlerle...
Dize Nedir?
Dize ya da diğer ismi ile mısra, manzum türündeki yazıların her bir satırına verilen isimdir. Genel olarak belirli bir ölçüye göre oluşturulan dizelerde ölçü zorunluluğu yoktur.
Şiirin en önemli özelliklerinden birisi dizelerden oluşmasıdır. Bu yüzden de en küçük nazım birimine dize denmektedir. Farklı bir şekilde ifade edecek olursak şiirin en temel birimine dize denmektedir. Şiirde yazılmış bir dize cümlenin anlam karşılığını işaret eder.
Dilimizde bir de bağımsız dize terimi vardır. Bağımsız dize, herhangi bir şiirle ilgisi olmayan ve tek başına anlamı bulunan dizelerdir. Bir diğer bilinmesi gereken terim ise seçkin dizedir. Seçkin dize, bağımsız bir niteliğe sahip veya güzel bir anlama sahip, bir şiire bağlı, kolay bir şekilde akılda kalan dizelere denmektedir.
Dize (Mısra) Özellikleri Hakkında Bilgi
Şiirlerin her bir satırına verilen isimdir.
Belirli ölçüleri olmak zorunda değildir.
En küçük nazım birimidir.
Dizeler bir araya gelerek dörtlükleri oluşturur.
Dizelerde ölçüyü bulmak için hece sayısına bakılmalıdır.
Hece ölçüsü ile yazılan bir şiirdeki tüm dizelerin hece ölçüsü aynıdır.
Dize Örnekleri
'Serin rüzgârlara pencereni aç!
Karşında fecirle değişen ağaç,
Bak, seyret ağaran rengini ufkun
Mahmur gözlerinde süzülsün uykun.
Bırak saçlarınla oynasın rüzgâr.
Gümüş çıplaklığı bir başka bahar
Olan vücudunu ondan gizleme.
Ne varsa hepsini boyun, saç, meme,
Esîrden dudaklar okşasın sevsin
Mademki geceden daha güzelsin!'
Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Sabah Şiiri
Yorum Yazın