Matrah Düzenlemesi Otomobilde Frene Bastırdı: Aralıkta Fiyatlar Düşer mi?
Enflasyonla birlikte yatırım aracı olarak görülen otomobilde, öncesinde de pandemide yaşana çip krizinin tetiklediği arz sıkıntısıyla fiyatlarda görülen yükselişi frenlemek amacıyla yapılan düzenlemelere bir yenisinin eklenmesi bekleniyor.
Türkiye'de araç fiyatını üzerine çıkan vergilerde siyasete de malzeme olan ÖTV düzenlemesi, indirim beklentisiyle matrah düzenlemesinde Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati'nin söylemleri ışığında 1 Aralık’a gözlerin dönmesine neden oldu. Bu beklentiler de satışlarda sert fren yaptırdı.
Otomotiv sektörü temsilcileri geçen günlerde Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ile görüşmüştü.
Nebati'nin ve sektör temsilcilerinin açıklamalarıyla piyasada satışlar durma noktasına geldi.
Bunun yükselişte de büyük rol oynayan fırsatçılara yeni bir alan açtığı da söylenirken, yetkililer piyasada kayıpların artmaması adına Bakan'a çağrıda bulunarak düzenlemenin ayrıntılarının bir an önce açıklanması ve hatta yürürlüğe alınması gerektiğini savundular.
Ekonomim'in haberine göre, Otomotiv Yetkili Satıcılar Derneği (OYDER), Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) ve Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) yetkileri dün acil toplanarak, düzenleme tarihinin öne çekilmesi talebi amacıyla bir yazı hazırlayarak bakanlığa iletecek.
Matrah güncellemesinde ilk kez bu şekilde önceden tarih verilmesi sektörde karışıklığa neden oldu.
ODD Başkanı Ali Haydar Bozkurt, “Önceden tarih verilen durumlarda, araç almayı düşünen tüketicilerin bir beklenti içerisine girmesi durumu söz konusu oluyor. Umarız ki uzun zamandır beklenen matrah güncellemesi bir an önce uygulamaya alınır” ifadelerini kullanarak durumu açıkladı.
Araçlarda vergisiz fiyatı belirleyen ÖTV matrah limitleri, 2016 yılında uygulanmaya başlarken, üst, orta ve alt segment araçlardan alınacak vergileri yüzde 45, 50 ve 60 olmak üzere 3 farklı dilime ayırmıştı. 2020 yılında yüzde 60 olan dilim yüzde 80'e çıkarılmıştı. Ocak 2022’de de yüzde 60 ve 70 oranlarında iki ara dilim oluşturuldu. Kurdaki yükselişler, arz sorunlar ve talep artışı da dilimlerdeki dağılımı bozdu.
Matrah güncellemesinde tarih verilse de oranlar henüz belirsizliğini korurken, 2016 yılında bu yana yapılan matrah düzenlemelerinde artış oranı yüzde 30 seviyelerinde oldu.
Otomobil fiyatlarında geçen yıldan bu yana artılın yüzde 100’ün üzerinde olduğu görülürken, sektör temsilcileri, matrah artırımında en az yüzde 100 bir oran öngörüyor.
Ekonomi yönetiminin ÖTV gelirinden bu derece yüksek bir oranda vazgeçmesi mümkün görünmezken, belirsizlik burada öngörüyor de zorlaştırıyor.
Uzmanların hesaplamalarına göre yüzde 100’e yakın bir matrah artışının dahi fiyatlarda yaklaşık yüzde 10-15 oranında indirime neden olacağını söyleniyor. Araştırmalar da piyasada yüzde 7-10 arasında aracın fiyatının etkileneceğini gösteriyor.
Renault Group Türkiye CEO’su Hakan Doğu da beklenen matrah düzenlemesinin sektörde alım satımları tamamen durduğunu belirtti.
Bloomberg HT'nin haberine göre, düzenleme için 1 Aralık tarihinin verilmesi ve beklenmesinin pek hoş olmadığını söyleyen CEO, kendilerinin de durumu basından takip ettiklerini belirtti.
Düzenlemede hemen uygulama olmayıp, 1 Aralık tarihin beklenmesinin bütün sektörü durdurduğunu söyleyen Doğu, sıfır ya da ikinci elde araba alım satımı yapılmadığını belirtirken, düzenlemenin olumlu bir gelişme olduğunun da altını çizdi.
Türkiye’de otomobil üzerinde vergilerin çok yüksek olduğunu ve kademeli düşürülmesi gerektiğine dikkat çeken Hakan Doğu, istatistiklere göre bin kişiye 160 araba düştüğünü bunun da dörtte birinin 20 yaş üzerinde olduğunu söyledi. Ülke nüfusunun yarısının 30 yaş altında olduğunda yola çıkarak otomobilin bir ihtiyaç olduğunu ve erişimde sıkıntı çekildiğini belirtti.
Sektör temsilcilerinden 2plan İcra Kurulu Başkanı Orhan Ülgür de sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda zor durumda olduklarını belirtti.
Ülgür, paylaşımına söyle devam etti:
Bu olağandışı durgunluk halinin çözülmesi adına, gerekli adımların mümkün olduğunca hızlı atılması gerekiyor. Mümkünse bugün veya yarın bir adım atılmalı. Aksi halde beklemek tüketiciden sektöre kadar her kesime zarar verecektir.
Ülgür'ün paylaşımına "2. elde sıkıntı büyük" diyen gazeteci Emre Özpeynirci de güncellemenin tarihinde yapılmama riskine de dikkat çekti.
Bu bilgiler ışığında sektörde yıl sonu hareketliliği aralık ayına sarkmış görünürken, düzenlemede yaşanacak sıkıntıların ise etkisinin bu beklentilerle büyüme olasılığı görülüyor.
Sizce ekonomi yönetimi ÖTV'den ne kadar vazgeçecek? Yorumlara bekliyoruz.👇👋
Yorum Yazın