Bazı Hayvanlar Evcilleştirilebilirken Diğerleri Neden Evcilleştirilemez?
Evcil hayvanlar, insanlarla binlerce yıl boyunca süren bir ilişkinin sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Köpekler, kediler, atlar ve sığırlar gibi birçok hayvan evcilleştirme süreciyle insanlarla birlikte yaşamaya ve ihtiyaçlarını karşılamaya adapte olmuştur. Peki bunun nasıl gerçekleştiğini hiç merak ettiniz mi?
Biz insanlar hayatımızda tüylü dostlarımızın bize eşlik etmesinden oldukça keyif alıyoruz. Peki hiç tüylü dostunuza bakıp bugün nasıl evcilleşmiş hale gelip yanınızda olabildiğini düşündünüz mü?
Hayvanların evcilleştirilmesi binlerce yıl öncesine dayanan bir süreçtir.
İnsanlar neolitik devrim ile birlikte yerleşik tarım toplumlarına geçtiklerinde, vahşi hayvanlarla etkileşime girmeye başladı.
İnsanların bu dostluğu sağlamaktaki temel amacı hayvanları işlerine yardımcı olmak veya kendilerini korumaları için istemeleriydi.
Yapılan bir araştırma aslında her hayvanın uzun bir efor sonucunda evcilleştirilebileceğine işaret ediyor. Ancak bunun sağlanabilmesini tetikleyecek faktörler oldukça önemli.
Bazı hayvanları evcilleştirmek diğerlerine kıyasla çok daha kolaydır. Bunun için öncelikle evcilleştirmeyi kolaylaştıran bazı özellikleri bilmemiz gerekiyor.
Öncelikle hayvanlar insanlarla karşılaştırıldığında daha hızlı büyümeye ve keşfetmeye ihtiyaç duyarlar.
Hızla büyüyen ve olgunlaşan hayvanları evcilleştirmek de daha kolaydır çünkü bu tür hayvanlar genellikle çabuk öğrenir ve insanlarla etkileşime daha yatkındır.
Bununla birlikte evcilleştirilmiş hayvanlar genellikle çiftçiler için daha karlı olabilir çünkü istenilen özelliklere sahip olacak şekilde genetik olarak seçilir ve yetiştirilirler.
Evcil hayvanlar seçici yiyiciler olamaz.
Her şeyden önce evcil hayvanların insanlarla birlikte yaşadığı yerlerde hayatta kalmaları için yeterli yiyecek bulmaları gerekir.
İnsanların asla yemeyi tercih etmeyeceği besinleri sırf hayatta kalmak için yemeye istekli olmalıdırlar. Hatta bir süreliğine aç ve susuz bile yaşayabilirler.
İnsanların yaşam çevresinde üremeye istekli olmaları gerekir.
Örneğin Mısırlıların çok sevdiği büyük kedilerin üremek için kendi doğal ortamlarında kalmaları gerekir çünkü doğal ortamda gerçekleşen çiftleşme ritüelleri olmadan üreyemezler. Bu nedenle de evcilleşememişlerdir.
Doğası gereği inek ve koyun gibi sakin hayvanlar daha kolay evcilleştirilirler.
Diğer yandan vaşak ya da Afrika bufalosu gibi agresif hayvanlar insanlar için tehlike potansiyeline sahip olmakla birlikte kaçma girişiminde bulunabilirler ve onları kontrol altına almak oldukça zor olabilir.
Evcil hayvanların gevşek bir sosyal hiyerarşiye sahip olmaları gereklidir. Bu onların bir grup içinde uyumlu bir şekilde yaşamalarını sağlar.
Her ne kadar başına buyruk kediler bu tanımlamaya pek uymasa da, evcil hayvanların insan sahipleri tarafından eğitilmeye ve sahibini tanımaya eğilimli olmaları gerekir.
Bazı hayvan türleri, doğal olarak evcilleştirmeye daha yatkın olabilir.
Örneğin, köpekler binlerce yıl boyunca insanlar tarafından evcilleştirilmiş ve insanlarla işbirliği yapma yetenekleri için seçilmişlerdir.
Diğer taraftan, bazı vahşi hayvan türleri doğal ortamlarına ve özgür yaşam tarzlarına daha uygun olarak kalmaya devam edebilir.
Yukarıda da açıkladığımız gibi bazı hayvanlar evcilleştirilebilirken diğerleri evcilleştirme sürecinde başarısız olabilir. Bu durum, doğal davranışlar, genetik yapı, çevresel faktörler ve insan-hayvan ilişkisi gibi birçok etkene bağlıdır.
Bunlar da ilginizi çekebilir?
Yorum Yazın