Albay Mustafa Kemal'in Çanakkale'deki İstifa Dilekçesini Liman von Sanders Engellemişti!
İstifa girişiminin temeli Enver Paşa'nın Çanakkale'ye yaptığı ziyarete dayanıyor.
Enver ve Mustafa Kemal Beylerin ilişkisi Harbiye yıllarına kadar gider. Bu iki okul arkadaşı daha sonra Selanik'te İttihat ve Terakki içerisinde birlikte olmuşlardı. Fakat Enver gittikçe cemiyet içerisinde yükselmiş ve 1914'te hızlı bir yükselişle genç yaşta general olmuştu. Oysa Mustafa Kemal Bey siyasi görüşlerinin uyuşmaması sebebiyle bu yapıyı terk etmişti ve kariyerine normal seyrinde devam eden bir Osmanlı subayıydı.
Genç zabit Mustafa Kemal, Enver Bey'in bu hızlı yükselişini liyakatsizlik görür ve hak etmeden zirveye ulaştığını düşünürdü. Bu sebeple aralarında pek iyi bir ilişki ve samimiyet oluşmadı.
Diğer yandansa Enver Paşa'nın da Mustafa Kemal Bey için aynı uzaklığı koruduğu görülmektedir. Hatta bir gün Enver Paşa'nın Mustafa Kemal Bey için ''O adamın hırsı bitmez. Paşa olsa Harbiye Nazırı, Harbiye Nazırı olsa Padişah olmak ister'' dediği, dönemin tanıkları tarafından anılarda nakledilmektedir.
Hal böyle olunca Çanakkale'deki ziyaretleri sırasında Enver Paşa, Albay Mustafa Kemal Bey'in kıtasına uğramadan geri döndü.
Bu olayın üzerine Mustafa Kemal Bey, üssü olan Liman von Sanders'e istifa dilekçesini verdi. Elimizde bu dilekçe olmadığından içeriğini ve istifa sebebinin tam olarak ne şekilde ifade edildiğini bilemiyoruz. Fakat Liman von Sanders'in Enver Paşa'ya bizzat yazdığı mektup, olayın devamı hakkında bizi aydınlatıyor.
Liman von Sanders'in bizzat Enver Paşa'ya yazdığı Almanca mektup, bir dönem Türk Tarih Kurumu Başkanlığı da yapmış olan merhum Uluğ İğdemir tarafından yayınlanmıştır:
Liman Paşa, Albay Mustafa Kemal'in istifa dilekçesini verdiğini söyleyerek, şu satırlarla olayı özetliyor:
Bu dilekçeyi destekleyemem. Çünkü Mustafa Kemal Bey'i vatanın hizmetlerine muhtaç olduğu, çok nadir kabiliyetli ve cesur bir subay olarak tanımayı ve takdir etmeyi öğrendim... Albay Mustafa Kemal Bey ayrılmak istiyor çünkü ekselanslarının (Enver Paşa) güvenine sahip olmadığı kanısındadır. Ben ziyaretin sırf zaman yetersizliği dolayısıyla yapılamadığını ifade ettim. Şimdilik takdim etmediğim istifa dilekçesini, reddetmek lütfunda bulunmalarını rica ediyorum.
Bu mektubu alan Enver Paşa, geciktirmeden bizzat Albay Mustafa Kemal Bey'e hitaben şu cevabı yazdı (sadeleştirdik):
Rahatsızlığınızı işittim, mütessir oldum. (Mustafa Kemal Bey o sırada birtakım hastalıklardan mustaripti.) Bu defaki Çanakkale'yi ziyaretimde çeşitli mevziileri görmek istediğimden sizi ziyarete vakit kalmamıştı. İnşallah yakında afiyete kavuşur ve bugüne kadar olduğu gibi kumanda ettiğiniz kıtaların başında başarıyla vazifenizi yerine getirirsiniz.
Neticede Liman von Sanders sayesinde Mustafa Kemal Bey'in istifasının önüne geçildi. Enver Paşa'nın telgrafına cevaben Mustafa Kemal Bey de şu satırlarla mukabele etti:
Günümüz Türkçesiyle:
Rahatsızlığımdan dolayı iltifat ve yüksek teveccühlerinize özel olarak teşekkür ederim. Bendenizi ortaya çıkması tahmin edilen yeni olaylar için hazırlanan kuvvetin başında da bulundurarak zât-ı devletlerine daha büyük hizmetler yapmak şerefiyle onurlandıracağınızdan eminim.
Yorum Yazın
Güneş balçıkla sıvanmıyor işte. Mevkiilerin hepsine geldi. Padişahlığı ise elinin tersiyle itti. Böylece başkalarının çıkamayacağı o mevkiiye de çıktı. Daha ... Devamını Gör
Oha! Cevaba bak büyüksün Atam!
O vakit ne diyoruz. Ne Mutlu Türk'üm Diyene