15 Maddede Çağımızın En Popüler Duygusu: Başkasının Yerine Utanmak
Yalnızca kendimize ait olması gerekirken, bizden taşıp, umuma açılan ve kısa süre sonra da başkalarının davranışlarına şaşırıp yine bize sığınan utanma duygumuzun hikayesi...
1. Gülünç duruma düşme ya da onursuz sayılacak bir eylem gerçekleştirme durumunda meydana gelen üzüntü ve kaygı diye tanımlanır utanma duygusu.
Elbette farklı kullanım alanları da oluyor, bakınız 'utanan maymun' 😬🙈
2. Utanma anında fiziksel bir takım tepkiler kendiliğinden ortaya çıkar; ağlamak, kızarmak, ateşin yükselmesi, karın ağrısı gibi.
Epey canımıza okuyan cinsten.😬
3. Topluluk halinde yaşamın yani sosyal hayatın getirdiği bir duygu bu; çünkü kalabalık içinde gerçekleştiğinde utanç veren bazı eylemler, yalnızken gerçekleştiğinde aynı hissi yaratmayabilir.
Bakınız; gaz çıkarmak, düşmek vs.😰
4. Kişisel bir duygu gibi görünen utanma meselesi aslında o kadar kapalı kutu değildir ve başkası adına utanmak bunun en büyük kanıtıdır.
Gelelim konumuza.😌
5. Doğrudan tanık olduğunuz ya da televizyon karşısında, internet ortamında izlediğiniz bir olay bu duyguyu kolayca ortaya çıkarabiliyor.
Hatırlayınca bile hafiften terletti.😅
6. Yerine utanılacak kişinin o korkunç durumu yaklaştıkça, bu duygunun tüm semptomları sizde baş gösteriyor.
Halbuki olayla uzaktan yakından bir ilginiz, bağlantınız yok.🙄
7. Gerginlik hissi, sıkılma, üzüntü, yüz kızarması gibi belirtiler; asıl sahibini es geçip size yerleşiyor.
İşte başladı.😨
8. Hatta bildiğiniz bir olayı izliyorsanız ekrana bakmaya çekinebilir ve bundan kaçınmaya çalışabilirsiniz.
Kapat kapat, yüreğim kaldırmayacak.😱
9. Bunun en büyük sebeplerinden biri "Empati" gücünüzün inanılmaz derecede yüksek olması.
Yani kendinizi kolayca başkasının yerine koyup, onun gibi hissedebilme gibi muazzam bir yeteneğe sahipsiniz. 🤗
10. Eylem esnasında karşınızdaki kişinin utanmaması da bu duygunuzu tetikleyen bir diğer unsur elbette.
Rezil etti kendine yaa, diye hayıflanırken siz, yerine utandığınız kişi kendinden gayet emin görünür ve bu utanma duygunuzu daha çok etkiler.
11. Bu duyguyu ortaya çıkaran en güçlü olgulardan bir diğeri de; ortaya çıkan yalan meselesi.
Bilinçsizce düşülen durumlar, (örneğin; gaz çıkarmak ya da düşmek gibi) bir şekilde tolere edilebilse de; göz göre göre yalan söylemiş olmak ve bunun muhatabı tarafından biliniyor olması, oldukça rahatsız edici ve başa gelebilecek en can sıkıcı durumlardan.
12. Toplumda saygınlık kazanmak ve aitlik duygusu Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisinde önemli bir yere sahiptir ve bu duygunun ortaya çıkmasını sağlayan korkunun fitilini ateşlemekten çekinmez.
Açıkçası dışlanmak ve hor görülmek istemiyoruz. Bu duruma düşme noktasına gelen insanları gördüğümüzde ise, kabuslarımızla yüzleşiyoruz.☹
13. Reklamın kötüsü olmaz, mantığı ve ünlü olmak içgüdüsüyle hareket eden insanların giderek artması başkası adına utananların mesaisini de uzatmakta.
Bugün de başkasının yerine utandık çok şükür.😒
14. Almanca'da başkası adına utanmak, anlamına gelen "fremdschämen" sözcüğü bulunmaktadır.
Adamlar yapmış.😎
15. Tekrar tekrar izlemekten kendimizi alamamamızın sebebi ise biraz bencilce; yerinde olmadığımız için rahatlıyoruz.
Hem bir başkası adına utanıp, hem de 'ya onun yerinde ben olsaydım,' korkusunu yaşayıp; bir yandan da 'oh benim başıma gelmedi,' duygusuyla yüzleşiyoruz. Bizim de işimiz zor.😅
Yorum Yazın