Uzmanlar Sakarya'daki Faciayı Yorumladı: 'Yönetmelik Yürürlüğe Konulmadı, Kendi Kendilerini Denetliyorlar'

Uzmanlar Sakarya’da ki havayi fişek fabrikasındaki patlamayı değerlendirdi. Değerlendirme sonucu ihmalleri ve eksikleri sıraladılar; “Yönetmelik yürürlüğe konmadı, depolanan malzeme çok fazla, depolar birbirine fazla yakın, binalar patlamaya dayanıksız”

Dün sabah Sakarya'nın Hendek ilçesindeki havai fişek fabrikasında patlama meydan geldi. Sakarya merkez ve diğer ilçelerden de duyulan şiddetli patlama sonucu 108 işçi yaralandı, 4 işçi hayatını kaybetti, kayıp olan üç işçiyi arama çalışmaları sürüyor.

Patlamanın gerçekleştiği fabrika 'Büyük Coşkunlar Piroteknik Kimya Sanayi Havai Fişek şirketine ait. Müstakil Sanayici ve İş Adamları Derneği (MÜSİAD) Sakarya Şube Başkanı Yaşar Coşkun'un da ortakları arasında olduğu şirkette son yıllarda peş peşe patlama ve yangın meydana geldi. 2007, 2009 ( iki kez) 2011, 2012 ve 2014 arası gerçekleşen patlama ve yangınlarda 6 işçi hayatını kaybetti, 100'e yakın işçi yaralandı.  İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi patlamalar sonrası fabrikanın sürekli isim değiştirdiğini belirtti.

Cumhuriyet'ten Kübra Köklü'nün haberine göre, patlamayı yorumlayan uzmanlar, ihmalleri sıraladı.

TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Genel Başkanı Dr. Ali Uğurlu: 

Büyük endüstriyel kazaların kontrolü hakkında 31 Temmuz 2012 tarihli yönetmelik var. 2012’den beri bu yönetmelik hiçbir şekilde yürürlüğe konmamıştır, her yıl bir gerekçe gösterilmeden ertelenmiştir. 2013’te, 2014’te, 2016’da en son 2019’da iptal edildi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na göre bu tesisler kendi kendilerini denetliyorlar. Türkiye’de binlerce tehlikeli işletme var. Yetmezmiş gibi bir de kendilerini tehlikeli tesis kapsamına almıyorlar. Bakanlık hiçbir zaman bu tesisleri denetlemiyor.

Türk Mühendis ve Mimarlar Odaları Birliği (TMMOB) Kocaeli İl Koordinasyon Kurulu Sekreteri Murat Kürekci:

Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, buraya kimyasal maddeleri söndüren özel 15 ekip gönderdi. Çünkü burada böyle bir ekip yok. Patlamadan kaynaklı çevrede ciddi bir gaz kokusu var. Hava durumuyla beraber bu gaz geniş bir alana yayılmış durumda. Bu yüzden fabrikaya yakın yerlerde yaşayan insanların bir süre dışarıya çıkmaması ve pencerelerini kapatması gerekiyor. Böyle tehlikeli maddeyi üreten bir fabrikanın depolama sistemi doğru bir şekilde yapılmamıştır. Havai fişekler bu şekilde depolanamaz. Şartlar hiç uygun değil. Depolar birbirine çok yakın olduğu için yangın çok hızlı yayılabiliyor. Depolar birbirine uzak olsaydı patlama bu kadar büyümeden kontrol altına alınabilirdi.

Afet Uzmanı Kubilay Kaptan: 

Bu tür fabrikaların inşaatının patlamalara ve yangınlara dayanıklı şekilde tasarlanması gerekir. Katkı malzemelerinin patlamaması için fabrika içinde uluslararası standartlara bağlı önlemlerin alınması gerekir. Yangın çıktığı sırada ise ilk müdahale fabrika içinde olacak şekilde yapılmalı. Bu tür yangınları dışarıdan söndürmek çok zordur. Bu konuda çalışan işçiler de bilgi sahibi olmalı, bu durumlara karşı hazırlıklı olunmalı ve defalarca tatbikatlar yapılmış olmalı. Depolanan malzeme çok fazla. Depoda 110 ton malzeme var. Bu tür malzemeler için yarım ton, bir ton bile fazla. Barut içeren malzemelerin depolandığı yerlerin son derece kuru ve soğuk olması gerekiyor.

Türkiye Yangından Korunma ve Eğitim Vakfı Başkanı Taner Kaboğlu:

Bu tür fabrikalarda patlayıcı maddelerin bulundurulma miktarlarıyla ilgili sınırlar var. Bu binalarda yangına dayanıklı duvarlar olmalı. Patlayıcı maddelerin bulundurulduğu alanlarda oksijen kesilmeli. Yangın çıkar çıkmaz anında müdahale edilmesini sağlayan tedbirler olmalı. O anda müdahale edilmezse dışarıdan söndürülmesi çok zor. Patlayıcı madde tamamen ortadan kalkana kadar yangın riski var. Orada çalışanlar arasında da acil eylem planının olması gerekli.