Umudu Olmayanın Atı Koşmaz! Sadece Çerkeslerin Çok Yakından Bildiği 19 Şey
Tarih boyu hor görülmüş, ezilmiş, bin türlü badire atlatmış bir toplumdur Çerkesler. Çok güçlü sosyal dayanışma ve tarih bilincine sahiptirler. Çerkes olanların çok yakından bildiği bazı şeyleri derledik.
1. Çerkes lezzetleri olmadan yaşayamaz.
Haluj, lepsi, gınnış ve daha niceleri olmayan bir hayatı kabul etmez. Damak tadı önceliklerindendir.
2. Geleneksel Kafkas müziklerine aşinadır.
Çoğu bir müzik aleti çalar ya da çalmak için zamanında uğraşmıştır.
3. Hayatları "Çerkez" diyenlere "Hayır, Çerkes. S ile" demekle geçer.
Bunu düzeltmek elinde olmayan bir şeydir ve haklı olarak da düzeltmekten geri durmaz. Doğru söyleyenlere hayranlıkla baktığı olur.
4. Düğün gibi günlerde geleneklerini asla unutmaz. Danssız olmaz.
Ben yapamam, bilmiyorum, utanırım gibi bahaneler asla geçerli değildir.
5. Sivil toplum kurumlarına çok önem verirler ve etkinliklerine katılırlar.
Gençler arasında en çok bilinen topluluklar arasında İTÜKAF gelir.
6. Tarihlerini çok iyi öğrenirler.
Özellikle 21 Mayıs 1864'teki Çerkes Soykırımı ve Sürgünü, toplum olarak en büyük acı kaynaklarındandır.
7. Topraklarıyla, köyleriyle ilişkilerini kesmemeye özen gösterirler.
Çiftçilik yapanı için de profesör olanı için de yerleşmiş oldukları toprakları ziyaret etmek çok önemlidir.
8. Xabze'yi bilirler ve buna göre yaşamaya özen gösterirler.
Xabze, gelenek ve adetleridir. Çok keskin kurallar barındırır, yazılı değildir.
9. Mütevazılık, birey ve toplum hayatının olmazsa olmazıdır.
Bu özelliğe çok önem verirler ve kibirli davrananlara iyi gözle bakılmaz, uyarılır.
10. "Mezartaşı kaybolur, şarkı kaybolmaz. Şarkı silahtır." gibi atasözleri vardır.
11. Kadını da erkeği de bakmaya doyamayacağın kadar güzeldir.
12. Şeşen oynamayı bilmeyen yoktur.
Bilmemek ayıp değil hatta günahtır. Hatta Şeşen bilmemek gibi bir şey onların lügatında yoktur.
13. Aileye bağlılık çok önemlidir.
Her aile çocuğunu belli değerlere uygun yetiştirir.
14. Nart Destanları en büyük ulusal mitolojik eserlerindendir.
Nart Destanları, Kuzey Kafkasya’nın otokton halklarından oluşan Çerkeslerin binlerce yıldan bu yana ürettikleri Ulusan Destanlar bütününün adıdır.” Çerkes Mitolojisi’nin bütününü kapsayan Nart Destanları, İsa'dan önceki çağlardan bu güne, Kuzey Kafkasya halklarının dilinde, müziğinde, sanatında yer etmiştir.
15. Dillerini yaşatmak için, kendi aralarında çok uzun zaman gizlice konuşmuşlardır.
Dil ile kültürün kaybolması, asimile olmak arasındaki bağı bildiklerini için dillerine sıkı sıkıya sarılmışlardır. Sadece konuşmak yetmez, çocuklarının isimlerini de mümkün olduğu sürece kendi kültürlerinden seçmişlerdir.
16. Her birey zorluklara alıştırılır, özellikle az yemek yeme konusuna.
Çerkes Soykırımı ve Sürgünü'nden arda kalan bir tedbirdir. Az yemek, yemeğini daha yaşlı ya da güçsüzle paylaşmak gibi.
17. Çerkeslerde akraba evliliği yapılmaz. Kuzenler, kardeş gibidir.
Yakın ya da uzak akraba fark etmez. Akraba evliliğine izin verilmez. Zaten son yüzyılda akraba evliliğinin yol açtığı genetik sakıncalar da Çerkeslerin ne kadar yerinde bir şey yaptığını gösteriyor.
18. Kadının, ailedeki ve toplumdaki yeri erkekten aşağı değildir.
Tam olarak anaerkil bir toplum diyemesek de başlık parası vs. gibi kadını aşağılayıcı uygulamalar asla yoktur. Kadının söz hakkı gibi konulara önem verilir.
19. Atalara ve büyüklere saygı her şeyin başında gelir.
Hangi yüzyılda olduğunuzla aileye karşı saygı ve bağlılığın arasında bir bağ olmadığını açıkça gösterirler. Büyüklerin rızası olmayan bir işe girişilmez.
Yorum Yazın