Sanata ve Sanatçıya Değer Veren Herkesin Görmesi Gereken Dünyanın Önde Gelen 10 Bienali
Bienal'in kelime anlamı yıl aşırı / iki yılda bir düzenlenen etkinlik anlamına geliyor. Ancak bienaller sanatla o kadar çok özdeşleşmiş ki bienal denildiğinde akla hemen uluslararası sanat sergileri geliyor.
Biz de her sanatseverin mutlaka görmesi gereken 10 bienali bu listede derledik.
Keyifli okumalar...
1. Venedik Bienali
Venedik Bienali, 1895 yılından beri yapılıyor. Dünyanın en köklü bienallindendir. Hatta bienallerin atası olarak da sayılabilir. Venedik Film Festivali'ni ve Venedik Mimarlık Bienali'ni de bünyesinde barındırır. Sanat bienali iki yıl arayla tek sayıyla biten yıllarda yapılırken mimarlık bienali çift yıllarda yapılır.
2. Sao Paulo Bienali
Venedik Bienali'nden sonra en eski 2. bienal ünvanını taşıyan Sao Paulo Bienal'inin ilki 1951 yılında düzenlendi. İtalyan-Brezilyalı sanayici Ciccillo Matarazzo tarafından kuruldu. İki yılda bir düzenleniyor.
3. Sidney Bienali
Sidney Bienali, iki yılda bir Avustralya'nın Sidney kentinde düzenlenen uluslararası bir çağdaş sanat festivalidir. Özelliği bakımından Asya-Pasifik bölgesinin ilk bienali olarak anılır. Bu yıl 23. kez düzenlenecek olan bieanal 12 Mart'ta başlayıp 13 Haziran'a kadar devam edecektir.
4. Lyon Bienali
Fransa'nın en önemli sanat bienali olarak görülen Lyon Bienali, 1984 yılından beri düzenleniyor. Bienal özellikle 2015 yılından itibaren modern sanata dair yoğun izler taşıyor. 2 yılda bir düzenlenen bienal tek sayıyla biten yıllarda sonbahar aylarında düzenleniyor.
5. Kassen Documenta
1955 yılından beri Almanya'nın Kassel kentinde gerçekleşen Documenta'ya 5 yılda bir düzenlendiği için bienal diyemiyoruz. Ancak dünyanın dört bir tarafından sanatçıya ve eserlerine ev sahipliği yaptığı için diğer bienaller kadar önemli bir yer tutuyor.
Documenta, öğretmen ve küratör olan Arnold Bode tarafından; Nazizim'in kültürel karanlığından Almanya'yı kurtarıp çağdaş sanat seviyesine ulaştırmak amacıyla kurulmuştur. İlk documenta'da Picasso ve Kandinsky gibi güncel sanat üzerinde çok etkisi olduğu düşünülüloyor.
6. İstanbul Bienali
Uluslararası İstanbul Festivali bünyesinde gerçekleştirilen plastik sanat sergileri 1987 yılına gelindiğinde İstanbul Bienali adı altında ayrı bir etkinliğe dönüştürülmüştür. Bu tarihten bu yana her iki yılda bir kez İKSV (İstanbul Kültür Sanat Vakfı) tarafından düzenlenir. Dünyanın dört bir tarafından sanatçılar katılır.
9. İstanbul Bienali'ne kadar İstanbul'un tarihi mekanları bu etkinliğe ev sahipliği yapmıştır. Ancak ilk defa 2005'te şehrin daha canlı, yaşanan mekanları bienale ev sahipliği yapmak için seçilmiştir.
7. Londra Tasarım Bienali
İlki 2016 yılında ikincisi 2018 yılında 3. ise 2021 yılında düzenlenen bienal aslında genç bienaller sınıfında yer alıyor. Ancak yapıldığı şehir ve katılan sanatçılar itibariyle şimdiden dünyanın en önemli bienalleri arasına adını yazdırmış.
8. Whitney Bienali
ABD'nin New York kentinde düzenlenen bienal, 1932 yılında bir sergi olarak başlamıştır. Bienal olarak anılması ise 1973'e tekabül etmektedir. Amerikan Sanatı Müzesi'nde sergilenen bienalde tipik olarak genç ve daha az bilinen sanatçılar yer alır. Çağdaş Amerikan sanatının etkileri bienalin ana odak noktasıdır.
9. Manifesta
Manifesta, 1994 yılında Hollandalı sanat tarihçisi Hedwig Fijen tarafından kurulmuştur. İlk baskı Rotterdam'da gerçekleşen Manifesta, Avrupa'nın Göçebe/Gezgin Bienali olarak da anılır. Her yıl başka bir Avrupa kentinde düzenlenir. En son 2020 yılında Marsilya'da düzenlenmesi planlanan bienal Covid-19 önlemleri nedeniyle süresiz olarak ertelenmiştir. Bu yıl Priştine'de düzenlenmesi planlanmaktadır.
10. Yeditepe Bienali
İlki 2018'de düzenlenen Yeditepe Bienali'nin ikincisi bu yıl Nuruosmaniye Camii Mahzen, Süleymaniye Külliyesi İmareti Darüzziyafe, Yedikule Hisarı, Fatih Cam Küp Sanat Galeri olmak üzere 4 ayrı mekanda gerçekleşiyor.
Cumhurbaşkanlığının himayesinde Klasik Türk Sanatları Vakfı ve Fatih Belediyesi’nin iş birliği ile hayata geçirilen bienalin küratörlüğünü ise uluslararası sanat çevrelerinin yakından tanıdığı bir isim olan Berkan Karpat yapıyor.
Küratör, özellikle Nuruosmaniye Camii Mahzen’de çok özel bir deneyim yaşatmak üzere yola çıkıyor. Berkan Karpat, burada klasik eserlerin de eşliğinde bir ana rahmi deneyimi yaşatıyor. Buradaki etkileyici atmosferde eşsiz bir dönüşüm deneyimi yaşayacağımızın altını çizerek “Mahzen’i gezdikten sonra buradan aynı kişi olarak çıkamayacaksınız.” diyor.
2. Yeditepe Bienali Bienali, 13 Mart'a kadar yurt dışından ve ülkemizin çeşitli bölgelerinden 226 sanatçıyı ağırlıyor.
İstanbul'la özdeşleşmiş 4 önemli mekânda 282 sanat eserine ev sahipliği yapan Yeditepe Bienali'ne sizleri de bekliyoruz!