Müthiş Bir Hafızaya Sahip Olan Basit Aritmetiği Anlayabilen ve Problem Çözebilen Şahane Canlılar: Filler
Boyutlarına paralel sempatileriyle hepimizin kalbinde yer edinen filler, çok güçlü bir hafızaya sahip olduklarından hiçbir şeyi kolayca unutmuyorlar. Peki nedir bu işin sırrı?
Kaynak: TED-Ed
Fillerin hafızaları, onları dünyadaki en zeki, en yaratıcı ve en sosyal hayvanlardan biri yapan özelliklerinden sadece biri.
Bir fil sürüsündeki her üyeyi tanıyabilme yeteneğine sahip. Filler 30'a kadar farklı fili görüp koklayarak hafızaya atabiliyorlar.
Bu durum göç zamanında ya da tehdit unsuru içeren başka bir fille karşılaşıldığında avantaj yaratıyor.
Fillerin mekânsal hafızası da çok güçlü olduğundan ziyaret ettikleri bir yeri çok uzun bir zaman sonra tekrar görünce hatırlıyorlar.
Tehlikeli durumlara işaret eden ipuçlarını hatırlayıp ayırt etme konusunda da epey iyiler.
Fakat belki de en dikkat çeken özellikleri, sadece kendi sürülerindeki üyeleri değil, iletişim kurup hayatlarında yer edinen başka canlıları da anımsamaları.
Mesela yıllar önce aynı sirkte çalışan iki fil, 23 yıl sonra birbirilerini görünce seviniyor.
Fillerin arkadaş oldukları insanları da yıllar sonra tanıyabiliyor olması, hafızalarının uyarıcılara cevap vermekten daha fazlasını yapabildiğini kanıtlar nitelikte.
Tüm bu yeteneklerin sebebi öğrenmek için, fillerin kafalarının içine bakmamız yeterli. Fil, tüm kara canlıları arasında en büyük beyne sahip olan hayvan.
Bununla birlikte ensefalizasyon (beyin büyümesi) kat sayısına da sahipler.
Neredeyse şempanzeler kadar yüksek EQ'ya (duygusal zeka) sahip olan fillerin beyinleri, yakınsak evrim sayesinde insanların beyni kadar nöron ve sinaps barındırıyor.
Fillerin bir başka özelliği de çok gelişmiş bir hipokampus ev serebral kortkese sahip olmaları.
Hipokampus duygularla ilişkilendirilir ve uzun dönemli hafızaya önemli tecrübeleri aktararak hatırlama ve anı oluşturmada etken rol oynar. Bu önemi fark edebilmek de fillerin hafızasını yineleme ve öğrenme dışında uyum sağlamaya da açık hâle getiriyor.
Fakat hipokampusun dezavantajları da var. Onlar, insanlar dışında travma sonrası stres bozukluğu yaşayan nadir hayvanlardan.
Serebral korteks sayesinde de problemler karşısında yaratıcı çözümler üretebiliyorlar.
Bu çözümü bazen kolektif ürettikleri gibi eşlerini manipüle edebiliyor ve hatta araştırmacıları kandırabiliyorlar.
Bir sepette kaç meyve var gibi basit aritmetik hesapları yapabiliyor, meyve sayısının değişimini birçok tekrardan sonra bile takip edebiliyorlar.
İletişimlerinde beden dili, sesler ve kilometrelerce uzaktan duyulan kızılötesi homurtular gibi çeşitli araçları kullanmalarından söz dizimi algılarına sahip oldukları, kendi dilleri ve dil bilgisi kurallarının var olduğu çıkarımına varılıyor.
Belki çok ilginç gelecek fakat filler, renkleri ve öğeleri kullanarak sanat yapabilirler. Hatta 12 farklı notayı tanıyarak duydukları bir melodiyi de tekrarlayabilirler.
Zekanın yanı sıra empati kurabilme, iyilik yapmaya eğilimli ve güçlü bir adalet algısına sahiptirler. Onlar, insanlar dışında ölümün yasını tutan, cenaze töreni düzenleyen ve mezar ziyaretinde bulunan tek canlılar.
Filler o kadar duyarlı ki yaralı bir insan gördüğünde onu sakinleştirmeye çalışıyorlar. Hatta çalıştırılan bir filin, kütüğü yerleştirmesi gereken yerde uyuyan köpeği rahatsız etmemek için işi yapmayı reddettiği biliniyor.
Dediğimiz gibi, filler unutmuyor. Bazı fillerin insan köylerine düzenlediği saldırıların, zamanında yapılan avlanmalara karşı intikam duygusuyla yapıldığı sonucu ortaya çıkıyor.
Söylemeden geçmeyelim, filler kendilerini aynada tanıyabilen nadir türlerden.
Siz filler hakkında ne düşünüyorsunuz? Hadi yorumlara!
Videonun tamamı şuradan izlenebilir:
Bu içerikler de ilginizi çekebilir;
Seyahat Etmenin Yeni Yolu: Fil Dostlar İçin Gönüllü Çalışmak
Hortumunu Nasıl Kullanacağını Çözmeye Çalışan 17 Bebek Fil
Yorum Yazın