Savaşı Ukrayna'ya Değil Kendi Ekonomisine Açtı: İşte Rusya'ya Uygulanan Ekonomik Yaptırımlar ve Halka Etkisi!
2014 yılından bu yana Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesi ile gerginleşen Rusya-Ukrayna ilişkileri 2021 yılında Ukrayna'nın NATO üyeliği gündemi ile kopma noktasına geldi. ABD'de Biden'ın açıklamaları hafife alınsa da istihbaratım var demişti. Putin önce tarihi hatırlatan bir konuşma yaptı sonra Ukrayna'daki ayrılıkçı güçleri tanıdığı imzaları attı sonra da tüm dünyanın gözü önünde Ukrayna'ya saldırdı.
Batı, üzerindeki şoku atar atmaz Rusya'ya silah yerine para ile saldırmaya başladı. Kademeli açıklanan yaptırımlar Putin'i Ukrayna'dan çıkmaya henüz ikna etmemiş olsa da büyük bir sıkıntıyla karşı karşıya! Bu yaptırımlar neler ve Rusya'yı nasıl etkileyecek?
Zenginlere engeller konuldu!
Rusya hala Sovyetlerin etkisinde sosyalist bir ülke sanılsa da oligarkların yönettiği kapitalizmin hakim olduğu bir ülke!
Dünya da bunu biliyor ve Putin'i önce zenginlerin parasını almakla tehdit ettiler!
Oligark geleneksel anlamıyla oligarşiye mensup (küçük bir grubun iktidarda olduğu siyasi sistem) ya da oligarşiye destek veren kişiler demek. Ancak günümüzde, bu sözcük, 1991'de Sovyetler Birliği'nin çökmesinden sonra öne çıkan, aşırı varlıklı bir grup Rus vatandaşını tanımlamak için kullanılıyor.
Kapitalist Rusya'da özellikle, sanayi, enerji ve finans sektörlerinde büyük bir özelleşme dalgası başladı. 1990'ların başlarındaki bu dalgada birçok kişi zengin oldu.
Kimler bu oligarklar?
BBC'nin aktardığına göre, İngiltere'de belki de en çok bilinen oligark, Chelsea futbol kulübünün de sahibi Rus iş insanı Roman Abramoviç.
Çok tanınan bir başka oligark da eski KGB subayı ve bankacı Aleksander Lebedev. Lebedev'in oğlu Evgeni Lebedev, İngiltere'de London Evening Standard gazetesinin sahibi ve parlamentonun üst kanadı olan Lordlar Kamarası'nın üyesi.
Çocukluğunda Putin'le aynı judo kulübüne giden Boris Rotenberg'in Forbes dergisine göre serveti 1,2 milyar dolar. Boris Rotenberg ve kardeşi Arkadi Rotenberg, Putin'in Donetsk ve Luhansk'ın bağımsızlık ilanını tanımasından sonra İngiltere'nin yaptırım listesine girdi.
İngiltere'nin yanı sıra Ukrayna, ABD, Avrupa Birliği ve Japonya, Ukrayna'nın işgali sonrası oligarklara yaptırım uygulamaya başladı.
Zenginlerin serveti erimeye başladı!
Rusya'nın en zengin isimlerinin serveti Ukrayna geriliminin artmasıyla bu yıl 32 milyar dolar eridi.
Listenin ilk sırasında Rus milyarder Gennady Timchenko yer aldı. Bloomberg Milyarderler Endeksi'ne göre Timchenko bu yıl servetinin neredeyse üçte birini kaybetti.
Novatek'in en büyük hissedarı Leonid Mikhelson’ın serveti bu sene 6.2 milyar dolar, petrol şirketi Lukoil'in sahibi Vagit Alekperov'un serveti de şirket hisselerinin yüzde 17 düşmesiyle 3.5 milyar dolar eridi.
23 Rus milyarderin geçen yıl sonunda toplam 375 milyar dolar olan serveti, 343 milyar dolara düştü.
Putin ve Lavrov'a yaptırım!
Avrupa Birliği (AB) Dışişleri Bakanları Konseyi, Ukrayna krizi ve Rusya yaptırımları gündemiyle savaşın başlamasının ertesi günü Brüksel’de yapıtığı toplantıda bu kez, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi ve Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Josep Borrell'in düzenlediği basın toplantısında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un resmen yaptırım listesine alındığını duyurdu.
Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki de yaptığı açıklamada, 'Avrupalı ortaklarımızın kararları ile uyumlu olarak ABD, Rusya Devlet Başkanı Putin, Dışişleri Bakanı Lavrov ve Rus ulusal güvenlik yetkililerine yaptırım uygulayacaktır.' ifadesini kullandı.
İngiltere'den yaptırımlar!
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, 100'den fazla Rus vatandaşı ve şirketine yaptırım uygulama kararı aldıklarını açıkladı. '100'den fazla kurum ve bireyin varlıklarını donduruyoruz' diyen Johnson, yaptırımların aralarında silah üreten firmaların da bulunduğu sektörler için geçerli olacağını, ayrıca Rus havayolu şirketi Aeroflot'un İngiltere'ye inmesine de izin verilmeyeceğini bildirdi.
Johnson, yaptırımların Rusya'nın en büyük ikinci bankası olan VTB Bank da dahil olmak üzere tüm büyük Rus bankalarının varlıklarının dondurulmasını içerdiğini söyledi. İngiltere ayrıca, Rusya'dan yarı iletkenler de dahil olmak üzere çeşitli yüksek teknoloji ürünlerinin ihracatını yasaklama kararı aldı.
Biden açıkladı!
ABD Başkanı Joe Biden, 'sert yaptırımların' finans branşı ve teknoloji sektöründe yoğunlaşacağını söyledi.
Biden yaptırımların Rusya'nın toplam servetinin üçte birini tutan ve ülkenin en büyük ikinci bankası olan VTB Bank'ın da aralarında olduğu dört Rus kredi kuruluşunu hedef alacağını duyurdu. Söz konusu bankaların ABD mali piyasalarından dışlanacağını belirtti.
S&P, Rusya'nın kredi notunu düşürdü, Moody's olası indirim için izlemeye aldı
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s (S&P), Rusya'nın kredi notunu düşürdü.
S&P'den yapılan açıklamaya göre, Ülkenin uzun vadeli döviz cinsinden kredi notu 'BBB-'den 'BB+'ya, yerel para cinsinden kredi notunu 'BBB'den 'BBB-'ye çekildi.
Kredi derecelendirme kuruluşu notun görünümünü de 'negatif' olarak izleyeceğini bildirdi.
Bir diğer büyük kredi derecelendirme kuruluşu olan Moody's ise Rusya'nın 'Baa3' olan notunu olası indirim için izlemeye aldığını açıkladı.
En ağır yaptırım: SWIFT!
Avrupa Birliği (AB), ABD, Kanada, İngiltere ve diğer ülkeler, Rusya’yı uluslararası ödeme sistemi SWİFT'ten çıkardı!
Rusya'ya uygulanan en ağır yaptırımlardan biri oldu.
AB tarafından yayınlanan ortak bir bildiride, alınan kararın amacının 'Rusya'yı uluslararası finansal sistemden izole etmek' olduğu belirtildi. AB’nin açıklamasında ayrıca, Rusya merkez bankasının varlıklarını dondurma ve Rusya’nın denizaşırı rezervlerine erişimine sınırlandırma kararı alındığı belirtildi.
Rusya, petrol ve gaz ihracatı için SWIFT sistemine bağımlı.
Rusya'ya SWIFT'ten dışlanmaktan daha fazla zarar verebilecek şey ise Merkez Bankası'nın izole edilmesi.
630 milyar dolarlık rezervini Rus Rublesi'ni desteklemek için kullanamaz hale gelmesi, rublenin değerinin çakılmasına yol açabilir. Bunun da Rus ekonomisine büyük etkisi olacaktır.
Japonya da Rusya Merkez Bankası'nın varlıklarını donduruyor.
Japonya, ABD ve diğer müttefiklerini takip ederek Rusya'ya yeni yaptırımları uygulamaya koydu ve Rusya Merkez Bankası ile 2 Rus finans kuruluşunun varlıklarını donduruyor.
Rusya Devlet Başkanı Putin ve Dışişleri Bakanı Lavrov'u yaptırım uygulanacak kişiler listesine alan Japonya, Rusya Merkez Bankası ve Rus kamu bankaları Promsvyazbank ve Vneshecornombank'ın varlıklarını donduracağını duyurdu.
Japonya, Rusya'ya yaptırımlar çerçevesinde 49 Rus şirketine ihracatı yasakladı.
Wall Street Journal'ın haberine göre Japonya'nın Rusya'ya yönelik yaptırımların ülkenin en büyük iki bankası VTB ve Sberbank'ı içermiyor.
İsviçre de Rus varlıklarını dondurabilir.
İsviçre Cumhurbaşkanı Ignazio Cassis, tarafsız İsviçre'nin de Avrupa Birliği'ni takip ederek Rusya'ya yaptırım uygulamasının ve Rus varlıklarını dondurmasının çok muhtemel olduğunu söyledi.
RTS televizyonuna konuşan Cassis, FederaL Konsey'in 7 üyesinin bugün bir araya geleceklerini ve maliye ile ekonomi bakanlıkları tarafından verilen tavsiyeleri değerlendireceklerini söyledi.
Cassis, İsviçre'nin Rus varlıklarını dondurup dondurmayacağı yönündeki soruya, 'Hükümetin bu yönde bir karar alması çok muhtemel, ancak kararın nasıl olacağını öngöremiyorum' yanıtını verdi.
İsviçre Cumhurbaşkanı, İsviçre'nin tarafsızlığının korunması gerektiğini de vurguladı.
Güney Kore, Rusya'ya swift yaptırımlarına katılacak.
Güney Kore, Rusya'dan stratejik ürünlerin ithalatına yasaklama, ihracat kontrollerini sıkılaştırma kararı aldı ve bazı Rus bankalarının SWIFT uluslararası ödeme sisteminden çıkarılmalarına destek vereceğini duyurdu.
Singapur da Rusya'ya karşı uygun yaptırım ve sınırlamaları uygulayacağını duyurdu.
Güney Kore, Rusya'ya çip, bilgisayar, bilgi teknolojileri, sensör, lazer, navigasyon ve uçak ekipmanları satışını yasakladı.
Singapur da Ukrayna'na kullanılabilecek silahların üretiminde kullanılabilecek ürünlerin Rusya'ya satışına ihracat kontrolleri uygulayacak.
Ülkeden kaçan kaçana!
Bir çok küresel şirket ise Rusya'dan çıkma kararı aldı. İşte bazıları:
BP, Shell, Equinor, Total, McKinsey, Daimler, Volvo, Harley Davidson, General Motors, Disney, Warner Bros ve Sony, Youtube
Endekslerden çıkarılıyor!
Deutsche Boerse, Aeroflot, Lukoil, Sberbank ve VTB hisselerinde işlemleri askıya aldı.
Londra Borsası da İngiltere FCA, VTB'nin GDR'lerinin işlem görmelerini durdurdu.
Dünyanın en büyük endeks sağlayıcısı MSCI, açıklama yaparak Intercontinental Exchange de yaptırımların uygulandığı Rus şirketlerinin ihraç ettiği tahvillerin çıkarılacağını duyurdu.
Benzer biçimde Goldman Sachs de ABD’nin yaptırım uyguladığı Rus tahvillerini endekslerinden çıkaracağı uyarısı yaptı. Bloomberg Hisse Senedi Endeksi 28 Şubat’taki açıklamasında Rus Sberbank’ı endeksten çıkaracağını duyurmuştu.
Rus şirketlerinin ABD'de işlem görmesi durduruldu
New York Menkul Kıymetler Borsası (NYSE) ve Nasdaq Borsası, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırısının ardından Rusya merkezli şirketlerin hisse senetlerinin alım satımını geçici olarak durdurdu.
NYSE ve Nasdaq'ın sitelerinde yer alan bilgilere göre, Rus telekom operatörü Mobile TeleSystems PJSC, madencilik ve çelik şirketi Mechel PAO ve emlak şirketi Cian PLC'nin hisselerinin alım satımının, mevzuata ilişkin endişelerle durdurulmasına karar verildi.
Ayrıca, Nasdaq borsasında işlem gören arama motoru operatörü Yandex ve çevrim içi perakende şirketi Ozon Holdings dahil bazı Rus şirketlerinin işlemleri durduruldu.
Dünyanın en büyük fonu satışa geçti!
Norveç varlık fonu Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sonrası 1,3 trilyon dolarlık varlık fonundan Rus varlıklarını çıkarmak için işlemlere başlayacak.
Politikanın ülkenin varlıklarıyla ilgili kararlara yön vermesi Norveç için oldukça ender bir durum.
Başbakan Jonas Gahr Store Pazar günü yaptığı açıklamada Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası Norveç varlık fonunda bulunan tüm Rus varlıkları dondurma kararı aldığını ve zamanla elden çıkaracaklarını açıkladı.
Norveç Finans Bakanı Trygve Slagsvold Vedum’a göre dünyanın en büyük kamu varlık fonlarından biri olan Norges Bank Investment Management’ın elinde yıl sonu itibariyle 25 milyar kronluk (2,8 milyar dolar) Rus varlığı tuttuğunu kaydetti.
Rusya etkileri bertaraf etmeye çalışıyor!
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından batının Rusya’ya yönelik başlattığı ekonomik yaptırımlar milyonlarca Rusya Federasyonu vatandaşının yaşamını derinden etkileyecek.
Rusya’yı vuran yaptırımlar esas olarak ülkeyi küresel finansal sistemden izole etmeyi ve Rus ekonomisinde derin bir durgunluk yaratmayı amaçlıyor. Batılı liderler, daha önce benzeri görülmemiş finansal önlemlerin Kremlin’in Ukrayna işgaline dönük düşüncesinde bir değişiklik meydana getireceğini umuyorlar.
Merkez Bankası faiz artırdı!
Dün, Ruble’nin rekor dip seviyelere düşmesinin ardından Rusya Merkez Bankası yaptırımlara yanıt olarak faiz oranını iki katından fazla artırarak yüzde 20’ye çıkardı.
Borsa ise büyük bir hisse satışı korkuları nedeniyle kapalı kalmaya devam ediyor.
Banka kartları işlem yapmamaya başladı!
Ancak faiz oranlarının artması ve döviz kurlarındaki şok artışlarla birlikte Ruble cinsinden birikimlerin erime tehlikesi yüzünden pek çok Rus’un ipotekli kredilerini ödemekte zorlanabileceği düşünülüyor.
Hafta sonu çok sayıda insanın bankalardan para çekmeye çalışması nedeniyle Rusya Merkez Bankası sükunet çağrısında bulunmuştu. Döviz satın almak, Ruslara bir hafta öncesine göre yüzde 50 daha pahalıya mâl oluyor. Ancak şuan döviz bulmak da kolay değil.
Bazı Rus bankalarına yönelik yaptırımlar, Rusların Visa, Mastercard, Apple Pay ve Google Pay gibi sistemlerden de dışlanmasına neden oluyor. Hatta bazı Rusların bu uygulamaları kullanamadığı için metro gişelerinden geçemediği ve metro kartı kullandığı görüldü.
Ruslar dövize mi akın etti?
Ayrıca perşembe günü Rusya’nın Ukrayna’daki askeri harekatı başladığında Rusların dolar birikimlerini çekerek yastık altına almaya çalıştığı düşünülüyor. Sosyal medyadaki görüntüler, son günlerde ülke çapındaki ATM’lerde ve döviz bürolarında uzun kuyruklar oluştuğunu gösterdi.
İşgalden birkaç saat sonra ise dolar ve euro tükenmeye başladı. O zamandan beri, bu para birimlerinden bankamatiklerde oldukça sınırlı miktarda mevcut. Ayrıca kaç ruble çekilebileceği konusunda da sınır var.
Yiyecek için kuyruklar oluşmaya başladı!
İnsanlar Perm, Kostroma, Belgorod ve diğer şehirlerde de dolar veya euro almak için uzun uğraşlar veriyor.
Bankalar ise nakit sıkıntısı olduğunu reddediyor. Kremlin ise Rusya’nın bu son yaptırımları beklediğini ve bunlara hazır olduğunu belirtti. Ancak pandemi sırasında olduğu gibi işletmelere yardım yapılıp yapılmayacağı belirsiz.
BBC’nin aktardığına göre Moskova’daki gıda mağazalarında da kuyruklar oluştuğu belirtildi. Bu kuyruklar olası fiyat artışları ve ticaret kısıtlamaları nedeniyle gerçekleşecek arz sıkıntıları ile bağlantılı.
İşsizlik büyük tehlike!
Tüm bunların yanında ekonomideki durgunluğun ardından birçok Rus’un işini kaybedebileceği de belirtiliyor.
Rusya’da son ciddi döviz krizi 2014 yılında Kırım’ın ilhakı döneminde olmuştu. Şuan 100 seviyelerinde olan Dolar/Ruble kuru, o dönemde 35 seviyelerindeydi.
2022’nin başında dolar/ruble kuru yaklaşık 75, euro/ruble kuru ise 80 seviyesindeydi. Dün Dolar/Ruble kuru 113 ile tarihi yüksek seviyesini görürken Merkez Bankası’nın şok faiz artışının ardından Dolar/Ruble 100 seviyesinin altına geriledi.
JPMorgan, Rus ekonomisinin 2022 yılında daralmasını bekliyor!
JPMorgan, Rus ekonomisinin uygulamaya konan yaptırımların etkisiyle 2022 ikinci çeyrekte bir önceki çeyrekte bir önceki çeyreğe göre yüzde 20 daralmasını beklediklerini bildirdi.
JPMorgan analisti Jahangir Aziz, yeni yaptırımların tam olarak uygulanması halinde Rus ekonomisinin 2022 yılının tamamında yüzde 3,5 civarında daralacağını tahmin ettiklerini de vurguladı.
Banka ayrıca, Rusya'nın trend büyüme oranını artan siyasi ve ekonomik izolasyon nedeniyle yüzde 7,5'ten yüzde 1,0'a çekti.
JPMorgan, Rusya'da enflasyonun yıl sonunda yüzde 10 olmasını beklediklerini ve bu tahmin için risklerin yukarı yönlü olduğunu da belirtti.
Yorum Yazın
karşı saldırı yapıp bombalar silahlar patlayacağına böylesi çok daha iyi.tüm dünya bir olsun rusyayı bezdirsin. elbet pes edecektir kendini daha fazla riske ... Devamını Gör
Rusya halkı ve zenginleri ayaklanıp devirsinler diye Putin'i izledikleri yola bak! Ukrayna işgaliyle ilgili fikri olmayan, karar verme mekanizmasında yeri bu... Devamını Gör
Hepsi fasa fiso Rusya gibi güçlü bi ülkenin ekonomisi böyle basit adımlarla zarar görmez. Sıkıyorsa Rusyayı karşılarına alıp silahla durdursunlar onu da yerl... Devamını Gör
Rusya gibi güçlü devlet mi? Rusyayı hiç gezmedipin belli.Bizim hakkariden,siirten hallice