1916 yılında yarbay olan Mustafa Kemal, Çanakkale Cephesi'nde 5. Orduya bağlı 19. Piyade Tümeni komutanıdır. Askerleri cephe gerisinde istirahatteyken o, haberleşme subayıyla birlikte keşfe çıkar. O gün, tam da Anzakların çıkarmaya başladığı gündür. Arıburnu Yarları civarından karaya çıkan Anzaklar serbest bir şekilde yarımadanın içine doğru ilerlemektedir. Mustafa Kemal Conkbayırı 261 rakımlı tepeye tırmanır, tam o esnada geri çekilmekte olan bir müfreze askerle karşılaşır. O askerlerin önüne çıkar. 'Neden kaçıyorsunuz?' diye sorar. 'Efendim düşman...' derler. 'Düşmandan kaçılmaz!' diye cevaplar. 'Cephanemiz kalmadı' yanıtını duyunca, 'Cephaneniz yoksa süngünüz var! Süngü tak!' diye emir vererek askerleri yatırır. Bunu gören Anzak kuvvetleri de mevzi almak zorunda kalır.
Bu oyalama taktiği Mustafa Kemal'e yeterince zaman kazandırmıştır. Haberleşme subayını göndererek biraz geride emir bekleyen 57. Piyade Alayı'nı çağırtır. Alay hızla geldikten sonra çıkarma yapan askerlere doğru taarruz emri verir. O emir, hemen hepimiz tarafından bilinmektedir:
'Ben size taarruzu değil, ölmeyi emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zamanda yerimize başka kuvvetler ve kumandanlar geçebilir.'
Bu emirle, yaklaşık 3000 mevcutlu 57. Piyade Alayı taarruza geçer. Bununla birlikte, Mustafa Kemal yine kendisine bağlı olan 72. ve 77. Piyade Alayları'nı da o esnada Arıburnu ve Conkbayırı civarında savunmada kalan tek kuvvet olan 24. Alay'a destek olmaları için yönlendirir, fakat geneli Suriye ve Arabistan'dan derlenmiş olan 72. ve 77. Piyade Alayları yeterli dirayeti gösteremezler, hatta bir kısım tarihi kaynaklara göre bu askerlerin büyük kısmı kurşun atmadan geri dönmüştür.
57. Piyade Alayı, genel olarak bilinen kanının aksine son neferine kadar şehit olmamıştır, fakat mevcudu 280'e kadar düşmüştür. Alay komutanları, alay doktoru dahil hemen herkes şehit olmuştur.
Mustafa Kemal'in 57. Alay'a verdiği emir, tarihi açıdan incelendiğinde Çanakkale Savaşı'nda bir dönüm noktası olarak görülebileceği kesindir. Üstlerinden direktif almadan, tamamen şahsi inisiyatifiyle durumun vehametini anlayıp Anzak ilerleyişi kesilmediği takdirde mağlubiyetin kaçınılmaz olduğunu anlayan Mustafa Kemal, emrindeki askerlerin büyük çoğunluğunu kaybetmek pahasına savaşın kazanılmasına büyük katkıda bulunmuş, bunun sonucu olarak İngiliz ve Fransız kuvvetleri mağlubiyet alarak geri çekilmek zorunda kalmıştır.
Tarihin gördüğü en kanlı muharebelerden olan Çanakkale Savaşı hakkında İngilizlerin sonradan düzenlediği 1932 tarihli bir raporda Mustafa Kemal ve 57. Alay hakkında şöyle bahsedilmiştir: '...tarihte, bir tümen komutanının üç ayrı yerde duruma müdahale ederek yalnız bir çatışmanın gidişine değil, aynı zamanda bir seferin akıbetine ve bir milletin kaderine etki yapacak başarıya ulaşmasına nadiren rastlanır...'
Çanakkale'de özel bir alan içinde şehitliği bulunan 57. Piyade Alayı'nın neferlerine saygı olması açısından Türk Silahlı Kuvvetleri, günümüzde 57. Piyade Alayı'nda hiçbir asker görevlendirmemektedir.