Bugünü Onlara Borçluyuz! Hepimizin Daha İyi Bir Geleceğe Sahip Olması İçin Korkusuzca Savaşmış 15 Ünlü Kadın
Dünya Kadınlar Günü her yıl 8 Mart'ta dünya çapında kutlanıyor. Bugün, bizi kadın haklarında kaydedilen ilerlemeyi düşünmeye itiyor. Ne yazık ki, tarih boyunca kadınlar cinsiyetçi ön yargılarla mücadele etmek ve dünyayı değiştirecek kadar güçlü olduklarını kanıtlamak için çabaladı. Kadın hakları sonunda kazanıldığında birçok kişi uğruna savaş vermişti. İşte bugün o savaşçıların, emekçi kadınlar günü... Onlar bugünkü haklarımıza sahip olmamız uğruna çalıştılar ve sonunda düzeni değiştirmeyi başardılar. Elbette burda sayacağımızdan çok daha fazla isim var. Gelin bu ilham verici kadınların bazıları kimlermiş bir bakalım... 👇
15. Marie Curie (1867–1934)
Fransız fizikçi Marie Skłodowska Curie yaptığı çalışmalarla tanınan bir fizikçi ve kimyacıydı. Araştırmaları, bugün hala kullanılan etkili kanser tedavilerinin yolunu açtı. Curie, Nobel Ödülü'ne layık görülen ilk kadındı ve iki ödül alan ilk kişiydi.
Curie, radyoaktif izotopları ayırmanın farklı yollarını geliştirdi ve iki yeni element keşfetti: Radyum ve polonyum. Radyum artık kanser hücrelerini öldürmek de dahil olmak üzere birçok şey için kullanılıyor. Curie ayrıca radyoaktivite teorisini oluşturan ilk kişiydi ve ölümcül etkisini de ilk keşfeden oydu.
Her zaman kadınların eğitimine destek vererek öncü olmaya çalıştı ve kadın bilim insanlarının yolunu açtı. Onları cesaretlendirdi.
14. Emmeline Pankhurst (1858–1928)
İngiliz aktivist Emmeline Pankhurst, en çok Birleşik Krallık oy hakkı hareketine liderlik etmesi ve kadınların oy kullanma hakkını kazanmasına yardım etmesiyle tanınıyor. 1903'te Pankhurst, kadınların oy hakkını protesto etmek için Kadınların Sosyal ve Politik Birliği'ni kurdu. 13 kez hapsedildi, ancak davasından asla vazgeçmedi. Parlamento, 1918'de İngiliz kadınlara sınırlı oy hakkı verdi. Ne yazık ki Pankhurst, 1928'de kadınlara nihayet tam oy hakkı verilmesini göremeden öldü.
13. Rosa Parks (1913–2005)
Amerikalı aktivist Rosa Parks, Montgomery otobüs boykotu ile tanınıyor. Protestosu diğerleri tarafından desteklendi ve 1960'larda sonunda Afrikan Amerikanlar için eşit hakları savunan sivil haklar hareketine yol açtı. Amerika Birleşik Devletleri Kongresi ona “insan haklarının ilk hanımefendisi” ve “özgürlük hareketinin annesi' ünvanlarını verdi.
12. Florence Nightingale (1820–1910)
Florence Nightingale ingiliz hemşire, sosyal reformcu ve istatistikçiydi. Sağlıkla ilgili konularda 150'den fazla kitap, broşür ve rapor yazdı. Hastanelerin niteliklerini iyileştirmeye çabaladı. Sağlık hizmetlerinde reform yapma çabaları, 19. ve 20. yüzyıllarda bakım kalitesini büyük ölçüde artırdı.
Gelecekte kimsenin zor koşullara katlanmak zorunda kalmaması için yeni sistemler uyguladı. Kendisi, “Lambalı Kadın” olarak tanındı çünkü geceleri yatakların arasında yürür, elinde bir ışık tutarken yaralıları kontrol ederdi.
11. Frida Kahlo (1907–1954)
Meksikalı sanatçı Frida Kahlo cinsiyet, sınıf ve kültürel kimliği araştıran, aynı zamanda toplum normlarını eleştiren çizimleri ile tanındı. Feminizm de dahil olmak üzere sosyal aktiviteler için önemli bir figür haline geldi. 1900'lerin acımasız cinsiyet ayrımına rağmen Kahlo, kendisi olmaktan korkmuyordu ve tek kaşı ve bıyığı gibi sözde “erkeksi” özelliklerini cesurca sergiliyordu. Ayrıca kürtaj ve düşük yapma gibi durumları da araştırdı ve sesini duyurmaya çalıştı. Bu konular o zamanlar tabu olarak görülüyordu ve kamuoyunda nadiren konuşuluyordu.
10. Halide Edip Adıvar (1884-1964)
Halide Edip makalelerinde kadınlar için okullar açılması gerektiğini anlatıyordu. Yazıları bazı kesimlerin tepkisini topladı ve kadın-erkek eşitliğini savunan makaleleri onun ölümle tehdit edilmesine sebep oldu. Türk Yurdu Dergisi’nde yazmaya başladı ve Türk kadınının ailede, iş hayatında ve sosyal hayatta yer alması gerektiğini savundu.
1910 yılında feminist bir eser olan Seviyye Talip romanını yazdı ve bir kadının eşini terk ederek sevdiği adamla yaşadığı hayatını anlattı. 1913 yılında kadın hakları ve kadının statüsünü korumak için Osmanlı Kadın Haklarını Savunma Derneği'ni kurdu.1916’da yeni okullar ve yetim yurtları açmak için Suriye’ye gitti. Beyrut, Lübnan ve Şam’da Kız Okulları açılmasını sağladı ve bu okullarda müdürlük yaptı.
9. Mary Wollstonecraft (1759–1797)
İngiliz yazar ve filozof Mary Wollstonecraft, kadın haklarının savunucusu olarak biliniyor. En çok 1792'de yayınlanan 'Kadın Haklarının Gerekçelendirilmesi' adlı kitabıyla ünlü. Bugün, kadınların erkeklerle aynı temel haklara sahip olması gerektiğini savunduğu için hala modern feminizmin temel eserlerinden biri olarak görülüyor.
8. Susan Anthony (1820–1906)
Amerikalı sosyal reformcu Susan Anthony, kendini sosyal eşitliğe adamıştı. 17 Yaşında köleliğin kaldırılmasını desteklemek için yaklaşık 400 bin imza topladı ve hayatı boyunca her türlü eşitlik için savaşmaya devam etti. 1856'da Amerikan Kölelik Karşıtı Derneği'nin New York eyalet temsilcisi oldu.
1852'de ilk Ulusal Kadın Hakları Sözleşmesine katıldı. Hayatının geri kalanını kadın haklarını savunarak geçirdi ve ABD'deki kadınların oy hakkı hareketinin lideri oldu. En büyük iki oy hakkı derneğini bir araya getirmeye yardım etti. Konuşmalar yaparak ülkeyi dolaştı. Ne yazık ki, Anthony çabalarının sonuçlarını göremedi.
7. Afife Jale (1902-1941)
Afife Jale ilk Müslüman kadın oyuncu olarak bilinmekte. Herkesin inandığı ve sevdiği şeylerin peşinden gitmesi için kadınları ve eşit hakları destekliyordu. İşini tutkuyla seviyordu. Kadınların sahneye çıkmasının yasak olduğu dönemlerde birçok kez sahneden indirilerek polis tarafından tutuklandı. Tepkiye maruz kaldı ve ahlaksız ilan edildi. Tüm bunlar onu yıldırmadı. Kadınların sahne ve oyunculuk haklarını elde etmesine öncülük etti.
6. Shirley Chisholm (1924–2005)
Amerikalı politikacı Shirley Chisholm ABD'de seçilen ilk Afrikan Amerikan kadındı. Vietnam'daki savaşa karşı çıkan güçlü bir liberal olarak tanındı. Ayrıca Ulusal Kadın Siyasi Meclisi'ni kurdu. Eşit Haklar Değişikliğini destekledi ve 1969'dan 1983'e kadar süren kariyeri boyunca kürtajı yasallaştırdı.
5. Afet İnan (1908-1985)
Afet İnan hayatını eğitime ve tarihe adamıştı. Türkiye'nin ilk tarih profesörlerinden biri olan Afet İnan, Kadın Haklarına dair verdiği konferanslar ile tanınıyordu. 'Çağdaşlaşmada Kadın Hakları' isimli makalesi ile tepki çekmişti. Türk kadınının yaşam ve düşünce özgürlüğü ile birlikte seçme ve seçilme hakkı uğruna savaştı ve sesini çıkarmaktan korkmadı.
4. Amelia Earheart (1897–1937)
Amelia Mary Earhart, Amerikalı ilk kadın pilottu. İlk olarak 1921'de 24 yaşında göklere çıktı ve ertesi yıl kadınların irtifa rekorunu kırdı. 1932'de Atlantik Okyanusu'nda tek başına uçan ilk kadın oldu ve sonraki beş yıl boyunca havacılık rekorları kırmaya devam etti.
Haziran 1937'de Earhart, Kızıldeniz'den Hindistan'a uçan ilk kişi olarak dünya çapında bir uçuşa başladı. Ancak Earhart ve denizci Fred Noonan, Orta Pasifik Okyanusu üzerinde, Howland Adası yakınlarında bir yerde kayboldu. Sonra onlardan bir daha haber alınamadı.
3. Sabiha Gökçen (1913-2001)
Sabiha Gökçen'i Türkiye'nin ilk kadın pilotu olarak hepimiz tanıyoruz. Kendisi bu başarısı ile kadınların sosyal hayata ve iş hayatına katılmasına öncü oldu. Dünya'nın ilk savaş pilotu olarak tarihe geçti.
Sabiha Gökçen, Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün yakından takip edip desteklediği kadınlardan biri. Cumhuriyet Bayramı kutlamalarına akrobasi gösterileri yaparak katılmasıyla büyük ses getirmesinin ardından Atatürk'le birlikte Cumhuriyet Balosu'na giderler.Kendisi bununla ilgili, 'Atatürk beni her gittiği yere askerî üniformamla götürürdü. O gece baloya da bu kıyafetle gitmiştim.' demiştir. Ancak o gece üniformalı olmasının bir anlamı daha vardır. Atatürk, Sabiha Gökçen'den Mareşal Fevzi Çakmak'la kadınların askerlik meselesini konuşmasını ister, böylece askerlik için de kadınların yolunu açar.
2. Ada Lovelace (1815–1852)
Kontes Lovelace İngiliz matematikçi ve yazardı. Charles Babbage'ın önerdiği mekanik genel amaçlı bilgisayar olan Analitik Motor üzerindeki çalışmalarıyla tanındığı için ilk bilgisayar programcısı olarak kabul ediliyor. 1970'lerde ADA bilgisayar dili bunun şerefine onun adını aldı.
1. Virginia Woolf (1912–1941)
İlk feminist romanı yazması ile bilinen Virginia Woolf, yaşadığı dönemdeki kadınları, istedikleri ve erkeklere özgü bilinen meslekleri yapmaları konusunda yüreklendiriyordu. Herkesin özgür olması gerektiğine dair düşüncelerini birçok yazısında belli etti. Büyük bir kadın hakları savunucusuydu. Kadınların çalıştıkları işlerde erkeklerle aynı maaşı alması, aynı eğitim olanaklarına sahip olabilmesi gibi konularda çalışmalar yaptı. Eleştirileri tüm dünyaya yayılıp milyonlarca okunarak büyük kitleleri etkiledi ve bugün hala okunmaya devam ediyor.
Bitirmeden önce, okuyan tüm kadınların Emekçi Kadınlar Günü kutlu olsun diyoruz. ❤️
Yorum Yazın