İnsanlık Tarihinde Aklımızın Sınırlarını Zorlayan En Uzun Yapılar
İnsanlar inşa etmeye başladıklarından beri inşa etmeye devam ediyorlar. Binlerce yıl boyunca, birçok ihamdan ötürü yapılarımız, gökyüzüne doğru gittikçe daha yükseğe ulaştı. Eski Mısırlılar firavunlarının mumyalanmış bedenlerini korumak için devasa piramitler inşa ettiler. Hıristiyanlar, cennetlerine doğru uzanan katedraller inşa etmek için kemerli payandalar ve tonozlu kemerler gibi Gotik mühendislik yeniliklerini kullandılar. Dünya çapında birçok insan yapımı binalar bir süre zarfında dünyanın en yüksek binalar unvanına sahip... 4500 yıl öncesinden günümüze, Giza 'dan Dubai'ye kadar bu unvana sahip olmuş yapıları sizin için derledik.
12. Keops Piramidi - Mısır, Kahire. 139 metre (M.Ö. 2550- M.S. 1311)
Keops veya Giza Piramidi, Mısır'ın en büyük piramidi olarak bilinir. Piramidin rengi genellikle kum rengi olarak düşünülse de Altın Çağ Döneminde aşınan orijinal kireçtaşı kaplaması zamanla gözleri kamaştıran bir beyaz renge bürünmüştü. Orta Çağ ve Rönesans Dönemi esnasında rakipleri yükselip yıkılırken Khufu dünyanın en yüksek binası olarak üç kez saltanat sürmüştür. Nal kireçtaşı kaplama zamanla aşınmıştır. Zirvede neredeyse 4000 bin yıl geçirdiği eşsiz ilk dönem boyunca yükseklik açısında yanına yaklaşan tek rakibi yılmadan önce 106,68 metreye ulaşan İskenderiye Feneriydi.
11. Strazburg Notre Dame Katedrali - Fransa,Strazburg. 142,03 metre (1647-1874)
Lincoln katedralinden sonra en yüksek unvanını elinde tutan Notre Dame Katedralidir ve bunu uzun süre elinde tutmuştur. Victor Hugo onu 'narin bir mucize' olarak adlandırırken, Goethe onu 'yüce bir şekilde yükselen, geniş yayılan bir Tanrı ağacına' benzetmiştir. Katedral uzun tarihi boyunca birçok savaşta hasar görmüştür. Mermiler 1870 yılındaki Fransa-Prusya Savaşı sırasında katedralin nefini ateşe vermiş; I. Dünya Savaşı sırasında iki çanı metalleri için sökülmüş ve II. Dünya Savaşı'ndaki Nazi işgali sırasında Hitler'in ordusu vitray pencerelerini çalmıştır. Bu pencereler 1945'te bir Alman tuz madeninde ABD Ordusu'nun Anıt Adamları (Monuments Men) adlı bir grup görevlendirilmiş sanat koruma görevlisi tarafından yeniden keşfedilmiştir.
10. Washington Anıtı - ABD, Washington DC. 169,34 metre (1884-1889)
Tanrıya atfedilen yüksek yapıların dönemini bitirin Washington Anıtı, ABD'nin ilk başkanı olan George Washington anısını yapılmıştır. Mali sorunlar nedeniyle yarıda bırakılan inşaat dikilitaş iki aşamada ve üç farklı mermerle inşa edildi. Taşlar farklı şekilde yıpranmıştır ve ziyaretçiler renklerindeki hafif kontrastı hala görebilirler. Mucizevi bir şekilde anıtın inşasında hic bir harç kullanılmamıştır. Sadece taşların ağırlığı ve aralarındaki sürtüşmesi ile ayakta duruyor.
9. Lincoln Katedrali - İngiltere, Lincoln. 160,02 metre (1311-1548)
Bu erken dönem Gotik gösterinin inşası üç yüzyıl sürdü. Merkezdeki kule ucunun yapımı bittiğinde katedral, Lincolnshire'daki tepeden gökyüzüne hükmediyordu. Kilisenin melek oymalarıyla tamamlanmış ünlü korosunu, yakındaki bir sütunun tepesine oyulmuş boynuzlu bir grotesk olan ve yerel olarak sevilen 'Lincoln Imp' izliyor. Hikâyeye göre, şeytan tarafından fesat çıkarmak için gönderilen Şeytan'ın uşağı, intikamcı bir melek tarafından kiliseyi bir daha terk etmemek üzere taşa dönüştürülmüştür. Lincoln Katedrali'nin inşasıyla birlikte 'dünyanın en yüksek binası' unvanı, Hıristiyan kiliselerinin yarıştığı bir döneme girmiştir. 1548 yılında Lincoln'ün tepesi kötü bir fırtınada yıkıldıktan sonra, Almanya'nın Stralsund kentindeki Aziz Mary Kilisesi 150,88 metre yüksekliğiyle bu unvanı aldı. Mary'nin kulesi yıkılmasından sonra unvan bir Fransız kilisesini zirveye taşımıştır.
8. Eyfel Kulesi - Fransa, Paris. 312,12 metre (1889-1929)
Alexandre-Gustave Eiffel Orijinal bir şekilde 300 metrelik Kule olarak adlandırdığı kafes tarzındaki Kulesini 1889'da Dünya Fuarı'nda tanıttı. Fakat yüksekliği tam olarak sabit değildir. Demirleri sıcaklığa bağlı genleştiği için yaz mevsimlerinde birkaç santim yükselir ve kış mevsimlerinde küçülür. Metalin bütünlüğünü korumak ve muhafaza etmek için çoğu elle olmak üzere 19 kez boyanmıştır.
7. Chrysler Binası - ABD, New York. 318,75 metre (1929-1931)
Otomotiv mühendisi ve iş adamı Walter P. Chrysler, bu Art Deco harikasının kaderini baştan beri gözünde canlandırmıştı. Dünyanın en yüksek binasını tasarlamak için mimar William Van Alen'i görevlendirdi ve Chrysler Binası gerçekten de bir yıldan fazla süreyle en üst sırayı işgal etti. Kargalarla ve krom-nikel çelikle süslenmiş olan kule, 1930'larda Chrysler otomobil salonuna da ev sahipliği yapıyordu.
6. Empire State - Binası, ABD New York. 381 metre (1931-1970)
Chrysler Binası uzun süre zirvedeki yerini koruyamadı. O dönemde, Empire State Binasının inşaatına zaten başlanmıştı ve sadece 13 ay sonra, Midtown komşusunu geride bırakacaktı. Kuleye ait Art Deco lobisi tarihi bir anıt olarak kabul edilirken, çoğu ziyaretçi tepeden manzarayı görmek için geliyor. Ülkenin en üst turizm çekim yeri olarak belirlenmiş olan kule, her yıl dört milyon ziyaretçi ve yaklaşık her yıl 25 yıldırım çarpması çekiyor.
5. Dünya Ticaret Merkezi - ABD, New York. 416 metre (1970-1973)
Dünya Ticaret Merkezi'nin iki kulesinin birçok farklı ismi vardı: 'Bir' ve 'İki'; 'Kuzey' ve 'Güney'; ve gayri resmi olarak, devasa projeyi destekleyen Rockefeller kardeşler için 'David' ve 'Nelson'. Büyük dedeleri John D. Rockefeller'ın örnek aldığı çalışkanlıkla, David uluslararası ticareti teşvik edecek ve ABD'nin küresel ticaretteki liderliğini sembolize edecek bir Dünya Ticaret Merkezi'nin inşası için lobi faaliyetlerinde bulundu. Liman İdaresi proje üzerine çalışırken, Nelson da New York valisi olarak inşaatı mümkün kılan yasayı imzaladı. İkiz Kuleler tamamlandığında, Empire State Binası'nı 100 feet kadar gölgede bırakıyordu.
4. Willis Kulesi - ABD, Chicago, 442,04 metre (1973-1996)
Willis Kulesinin yapımı tamamlandıktan sonra Chicago, New York şehrinin dünyanın en yüksek başkenti unvanını elinden almıştır. Büyük mağaza devi Sears, Roebuck and Company için inşa edilen bina başlangıçta Sears Kulesi olarak biliniyordu. Açık havalarda ünlü gök güvertesinden Indiana, Wisconsin, Michigan ve tabii ki Illinois gibi şehirleri görebilirsiniz.
3. Petronas İkiz Kuleleri - Malezya, Kuala Lumpur, 452,19 metre (1996-2004)
Malezya'nın petrol şirketi olan Petronas için ana merkezi olarak inşa edilmiştir. Bu ikiz kuleler 41. ve 42. katlarında iki kat yüksekliğinde bir köprü ile birbirine bağlanmıştır. Binaları sabitleyen, yerin 121,92 metre altına uzanan bir temeldir. Her bir kulenin ayak izinin şekli, geleneksel bir Malezya İslami şekli olan sekiz köşeli yıldızdan esinlenmiştir.
2. Taipei 101 - Tayvan, Taipei. 508 metre (2004-2010)
Taipei Finans Merkezi, 2004 yılında Yeni Yıl arifesinde, artık meşhur olan yıllık havai fişek gösterilerinin ilkini gerçekleştirerek büyük bir patlama yaptı. Bazılarına göre kulenin tasarımı, Doğu Asya'nın geleneksel katmanlı kulesi olan bir pagodayı anımsatmaktadır; ancak kulenin mimarı aslında binanın görünümünü bir bambu sapına dayandırmıştır. Günümüzde Taipei 101 olarak bilinen kulede kapalı ve açık bir gözlemevi, bir alışveriş merkezi ve üst düzey restoranlar bulunmaktadır.
1. Burj Khalifa, BAE - Dubai. 828,9 metre (2010- günümüze kadar hala en yüksek yapıt)
Bu devasa gökdelen, 1,6 milyar dolarlık bir bütçeyle sadece 6 yıl içinde inşa edilmiştir. Dünyanın en yüksek binası rekorunu elinde tutan Burj Khalifa aynı zamanda en yüksek gözlem güvertesi, en uzun asansör boşluğu ve daha fazlası için rekorları kucaklıyor. Işıltılı kule 200 katlı, ancak sadece 160'ı oturulabilir durumda. Ayrica binanın boyutunun yüzde 29'u sadece gösteriş için yapılmıştır. Zeminler, yapının yüksekliğini artırmak için yapısal desteklerle doldurulmuştur. Giorgio Armani tarafından tasarlanan bu dev binanın erişilebilir katları, beş yıldızlı bir otele, ofislere, restoranlara ve konutlara ev sahipliği yapmaktadır.
Yorum Yazın