Oteller ve Küçük İşletmeler Sahili Halka Kapatabilir mi? Nevşin Mengü'nün Paylaşımı Tartışma Yarattı!

Gazeteci Nevşin Mengü, Sarıyer Kilyos'ta sahilin daha önce halka açık bir bölümünün işletmeye kiralandığını duyurdu. Yaz aylarında Ege ve Akdeniz'e gidemeyen ve sıcaktan bunalan İstanbullular için bir kaçış noktası olan Kilyos'ta sahillere para ile giriş yapılması tepkiye neden oldu. 

Gazeteci paylaşımının devamında ise şu ifadeleri kullandı: 

'Belediye kendileri cankurtaran hizmeti veremediği için bu işletme cankurtaran hizmeti versin diye bu kiralamayı yaptığını şikayetçi olan Sarıyer halkına iletmiş.

Ancak bu pahalılıkta parası olmayan burnunun dibindeki denize giremesin mi? zaten daha ileride pahalı, isteyenler için farklı hizmet sağlayan işletmeler var. Kıyının en azından bir kısmının kullanıma açık olması gerekir.'

Kıyı Kanunu'nun 4. ve 5. maddesinde denize 50 metreden yakın yerler herkesin kullanımına açıktır deniliyor. Kanunun 4. maddesinin 'Toplumun Yararlanmasına Açık Yapı' başlıklı kısmında şöyle denilmekte; 'Mevzuata göre tespit ya da tasdik edilmiş kural ve ücret tarifelerine uygun biçimde, getirdiği kullanımdan belirli kişi ya da topluluklara ayrıcalıklı kullanım hakkı tanımaksızın yararlanmak isteyen herkese eşit ve serbest olarak açık bulundurulan ve konut dokunulmazlığı olmayan yapıdır'. 

5. maddede ise 'Kıyılar ve doldurma ve kurutma yoluyla kazanılan araziler Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Kıyılar, herkesin eşit ve serbest olarak yararlanmasına açıktır. Kıyı ve sahil şeritlerinden yararlanmada öncelikle kamu yararı gözetilir. Kıyı, herkesin eşitlik ve serbestlikle yararlanmasına açık olup, buralarda hiçbir yapı yapılamaz; duvar, çit, parmaklık, tel örgü, hendek, kazık ve benzeri engeller oluşturulamaz.' denilmekte.

Avukat Yağız Gündoğdu geçmiş dönemde yaptığı açıklamada söz konusu tartışmalara dair soru işaretlerini gidermişti. 

Gündoğdu açıklamasında işletmelerin ve otellerin yasa dışı tutumlar sergilediğini belirterek şu ifadeleri kullanmıştı: 

''Kuzey'den Hatay'a kadar kıyı şeridimizi parselleyen işletmeler, beach clublar, tatil köyleri vs. denize ulaşım için çeşitli adlar altında para alıyorlar. Örneğin şezlong hizmeti karşılığı adı altında, DJ performansı hizmeti karşılığı olarak, bir ücretiz yerli içki karşılığı olarak vs. ücret alıyorlar vs…

Öncelikle her vatandaş, ülkenin bütün denizlerinden ücretsiz bir şekilde yararlanacağını bilmeli. Bir plaja girdikten denize girme hakkı sağladıktan sonra bir hizmet veriliyorsa, işletme o hizmet için ücret alabilir. Örneğin şezlong için ücret alabilir. Ama talep olmadan bu da yapılamaz. 'Sen şezlonga oturmasan dahi senden şezlong parası alırım' gibi bir şey söz konusu değil. Belediye o işletmeye işgaliyeyi, halkın plaja girmesini engellemesi için değil, o plaja girenlere hizmet sunması için veriyor. Bunun aksi, kanunun etrafından dolanılmasıdır.'

Sahillerde yaşanan tartışmalı durumu değerlendiren Tüketici Birliği Genel Başkanı Mahmut Şahin plajların halka ait olduğunu vurgulayarak sözlerini şöyle sürdürmüştü: 

'Değnekçilik sadece otoparklarda değil, sahil kenarlarında da yapılıyor. Üstelik sadece özel işletmeler değil kamu kurumları da bu yanlışın içinde. Hiç kimse sahil kenarlarını mülk edinemez. Plajların sahibi millettir. Plajları millete kapatamaz, denize giriş için para alamazsınız.'

Gürdeniz paylaşımında 'Anayasamıza göre kıyılar halkındır. Burası İstanbul Boğazı Poyrazköy mendireği. Kıyılar yağma ve işgal altında olunca halk artık mendireklerden denize giriyor. İstanbul sahillerinde kumsalda yüzmek için adam başı en ucuz yer 150 TL. Denize bu kadar yakın ama uzak kalmak. Yazık.' ifadelerini kullanmıştı... 

Kaynaklar: BBC Türkçe / Independent Türkçe / Evrensel