Gıda Enflasyonunda 12 Yılın Rekoru

Gıda enflasyonu, yüzde 1,72 ile 2003'ten sonraki en yüksek Nisan ayı artışını kaydetti. Gıda fiyatları, dünyada gerilerken Türkiye'de hızla artmaya devam ediyor.

Yıllık gıda enflasyonu da yüzde 14,4’ten yüzde 14,7’ye yükseldi. Yıllık gıda enflasyonunda yükseltici unsur işlenmemiş gıda fiyatları olurken; yıllık işlenmiş gıda enflasyonunda Aralık 2014 itibariyle gözlenen düşüş trendi bu ay da devam etti. Enflasyon TÜFE'de Nisan'da yıllık bazda yüzde 7,91'e yükseldi.

Merkez Bankası, yüksek enflasyonun başlıca nedeni olarak gösterdiği gıda fiyatlarındaki yükselişin sürdüğünü vurguladı ve patatesteki fiyat artışlarının yüzde 80’lere yaklaştığına dikkat çekti.

Merkez Bankası’nın, Türkiye İstatistik Kurumu’nun dün açıkladığı enflasyon verilerini değerlendirdiği Aylık Fiyat Gelişmeleri raporunda, “Gıda fiyatlarındaki yukarı yönlü seyir sürdü. Bu dönemde gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon 0,24 puan artarak yüzde 14,36 seviyesine ulaştı” denildi.

Yıllık enflasyonu yüzde 18,88’e ulaşan işlenmemiş gıda grubu fiyatlarının “temel belirleyici” olduğunun altı çizilen Merkez Bankası raporunda şu değerlendirme yapıldı:

“Bu dönemde aşırı yağış, sel ve don olayları özellikle sera ve açıkta yetişen bazı sebze ürünlerinin arzını olumsuz yönde etkiledi. Nisan ayı özelinde taze meyve-sebze fiyatlarındaki artışlar sürdü, kırmızı ette ise aylık fiyat artışları hız kesmekle birlikte devam etti. Patates fiyatlarındaki yükseliş eğilimi bu dönemde daha da güçlendi, bu üründe ilk dört aydaki fiyat artışı yüzde 80’lere yaklaştı. İşlenmiş gıda grubunda ise buğday fiyatlarında son aylarda izlenen yatay seyre bağlı olarak ekmek ve tahıl ürünleri grubu fiyat artışları zayıf seyretti. Diğer taraftan, ekmek ve tahıl dışı işlenmiş gıda grubundaki nispeten yüksek aylık fiyat artışları grup geneline yayılarak sürdü. Bu çerçevede, tüketim sepetinin yaklaşık yüzde 30’unu oluşturan gıda ve yemek hizmetleri grubunun yıllık enflasyonu yüzde 14,31’e ulaştı, gıda ve yemek hizmetleri hariç tüketici enflasyonu ise bir miktar yükselerek yüzde 5,13’e çıktı.”

Bu soruya Taraf yazarı Süleyman Yaşar bugün kaleme aldığı yazıda şöyle cevap veriyor:

'Gıda fiyatlarının hızla artmasının nedeni şu; son 13 yılda ekonominin kaynakları lüks AVM, lüks konut, lüks lokanta, lüks otomobil ve lüks kamu binalarına harcandı. Dolayısıyla tarımsal üretimi artıracak GAP ve Konya Ovası Sulaması Projesi’ne yeterli kaynak aktarılmadı. İşte bu nedenle nüfus hızla artarken tarımda üretim artmadığı için gıda arzı yeterli düzeyde çoğalmadı. Tabii bunun sonucunda gıda fiyatları hızla yükselmeye başladı.'

ALB Forex Analisti Enver Erkan ise Nisan ayı enflasyon verilerini şöyle yorumladı:

'Gıda enflasyonu halen yeterince çalışma yapılmamış ve önlem alınmamış olması nedeniyle yüksek. Nisan ayında aylık enflasyona en buyuk katkıyı yapan giyim ve ayakkabı grubunda ise mevsimsel etkiler söz konusu. İkinci önemli etken de kur geçişkenliği olarak önümüze çıkıyor. Türk Lirası dolara karşı Nisan 2014 – Nisan 2015 döneminde yuzde 21 değer kaybederken, yıl başından Nisan sonuna kadar olan değer kaybı yüzde 13, Nisan 2015 içindeki değer kaybı ise yüzde 3 olarak gerçekleşti. Mevcut tablo ithal mallar kanalı üzerinden enflasyon üzerinde önemli bir risk oluşturuyor. Kurdaki yüzde 10’luk yükselişin enflasyona 1 – 1.5 puanlık bir katkısı olduğu biliniyor. Gıda ve enerjinin hariç bırakıldığı çekirdek enflasyonda devam eden düşüşün Nisan ayında sınırlı kalması da kur geçiskenliği ile açıklanabilir.'

Dün açıklanan enflasyon verilerini bugün manşete taşıyan Evrensel gazetesi ise durumu şöyle özetliyor:

'Enflasyon maaş zammını yuttu, maaşı eritti. Gıda enflasyonu yüzde 15’le mutfağı yaktı. Kur artışıyla yüzde 17 yoksullaşan vatandaş adeta çapraz ateşe tutuldu. Hükümet hâlâ seçim meydanlarında 1000 TL’lik asgari ücreti savunuyor.'

Kaynaklar: DHA, Evrensel, Dunya ve Taraf