Alternatif Enflasyon Ölçümüyle Öne Çıkan ENAG, Veri Seti Soran Ekonomistleri Bile Engelledi
Bağımsız akademisyenlerden oluşan ENAGrup, alternatif enflasyon ölçümüyle 2022'de öne çıkmıştı. ENAG kurucusu Veysel Ulusoy, birçok soruşturmaya maruz kalırken, sosyal medyadaki sorulardan rahatsız olduğu görüldü.
ENAGrup, 2020 yılı Eylül ayında ilk enflasyon verisini açıkladı. Bir grup akademisyen tarafından kurulan ekibin başında Prof. Dr. Veysel Ulusoy bulunuyordu.
2021 yılı sonlarında enflasyonda yükselişin hızlanmasıyla TÜİK verilerine yönelik sorgulamalar, hissedilen enflasyon üzerinden, siyasetin de konusu oldu.
ENAG, bu süreçte hissedilen enflasyona daha yakın veriler açıkladığı gerekçesiyle ünlenmeye başladı. Veri seti, metodoloji gibi verilere yönelik cılız sesler çıkarken, ENAG'ın sitesinde geçmiş verilere ya da madde sepetin ulaşılamıyor, sitede verilerin günlük hatta saatlik alındığı belirtiyordu. Ancak ENAG artık alternatif enflasyon ölçümüyle öne çıkmıştı.
2022 itibarıyla ENAG kurucusu ve yönetici Prof. Dr. Veysel Ulusoy, gerek mesleki, gerek TÜİK tarafından birçok dava ve soruşturmayla karşılaşmak durumunda kaldı.
Ulusoy'un Türkiye'yi terk ettiği de konuşulurken, ENAG verileri TÜİK'in madde sepetini kullandığını ve TÜİK'i takiben açıklama yapılacağı belirtilen sitede ekonomistlerin veri setine ve geçmişine ulaşamaması konuşulmaya başlandı.
Mart 2024 seçimleri öncesinde Ulusoy yaptığı döviz paylaşımıyla da yeniden gündeme geldi.
Detayları burada.
Çalışma iktisadı uzmanı Prof. Dr. Aziz Çelik, 2021 yılında köşesinden de destek verdiği ENAG'a meslek ve nezaket sınırları içinde kalarak soru yöneltti.
'Bir tek bana mı tuhaf geliyor!' diyen Çelik, ENAG'ın 'Kasım 2020'den bu yana alternatif enflasyon oranlarını' açıkladığına değinerek, 'Şaibeli resmi enflasyonun kontrolü sağlayacak alternatif hesaplamalar iyidir. ENAG iyi yapıyor' diyor ve aklındaki soruları şu şekilde soruyordu:
Ancak enflasyon gibi ciddi bir olguyu hesaplamak detaylı veri ve seri açıklamayı gerektirir.
Ancak ENAG web sitesinde detaylı veri ve seri yok! Enflasyonla ilgili veri iki sayfadan ibaret. Bir sayfa aylık bülten diğer sayfa ise metodoloji.
TÜİK'i haklı olarak 'şeffaf değil, verileri şaibeli' diye eleştiriyoruz. TÜİK verilerin bir kısmını karartıyor. Ancak TÜİK yine de yüzlerce sayfa enflasyon verisi açıklıyor. Detaylı metodoloji açıklıyor. Üzerinde konuşabiliyoruz. Eleştirebiliyoruz.
ENAG'da ise maalesef yeterli ve detaylı veri yok, seri yok. Kasım 2020'den bu yana ENAG'ın aylık ve yıllık enflasyon serisi nedir? Bunun bilgisi yok.
Ayrıntılı tablolar yok. Milyonları ilgilendiren enflasyon hesabı ciddi bir iştir. Yurttaş olarak detaylı bilgi, ayrıntılı serileri öğrenmek hakkımız.
ENAG yurttaşların şeffaf ve detaylı bilgi edinme hakkınının gereğini yapmalı. Kamuoyuna şeffaf ve detaylı veriler ve seriler sunmalıdır. TÜİK ile karşılaştırma yapabilmek ve TÜİK verilerini eleştirebilmek için bunlar şarttır.
Bunca iddialı bir hesaplama daha özenli ve detaylı veri açıklamayı gerektirir. Anlamlı bir iş yapmaya çalışan __ENAGRUP umarım kısa zamanda bunun gereğini de yapar ve kamuoyuna detaylı, yeterli bilgiler ve seriler sunar.
ENAG yöneticisi Prof. Dr. Veysel Ulusoy'dan ise cevap niteliğinde bir paylaşım görüldü. Kaynak ve sistem sorgulamasını "saldırı" olarak niteledi ve soru soran Aziz Çelik'i de engelledi.
Çelik, "Enflasyon gibi hayati bir konuda çalışma yapan ENAGRUP'a pek çok insanın aklında olan aşağıdaki gönderimde yer alan soruları sordum" derken, "Gördüğüm eksikleri yazdım. Sorular sordum ve detaylı veri istedim. Aldığım yanıt: Engellendin!"
Sorularım üzerine hem ENAG kurumsal hesabı hem de ENAG kurucusu Prof. Dr. Veysel Ulusoy'un kişisel hesabı __ekonomikanaliz tarafından engellendim.
Bu oldukça tuhaf! Gönderimde hakaret yok. Kişilik haklarına saldırı yok. Edep dışı bir unsur yok. Sadece eleştiri, soru ve veri talebi var.
Kamusal veri ve bilgi üretme iddiasında olanlar soruya ve eleştiriye katlanmak zorundadır. Bu nasıl bir tahammülsüzlüktür?
Yıllardır kamusal veri üreten kurumlarını, tuikbilgi, sgksosyalmedya ve __TurkiyeIsKurumu 'nu yerden yere vururum. Veriler konusunda sert eleştirilerde bulunurum. Veri talepleri konusunda davalık olurum. Aynı şekilde bu kurumların yetkililerini de eleştiririm. Şu ana kadar hiç biri tarafından engellenmedim.
Ancak alternatif kamusal veri üretme iddiasında olan bir grup ve onun kurucusu veri ve ayrıntılı bilgi talebim karşısında engellemeyi seçti.
Dün susturulmak istendiğinde ENAG'a ve Prof. Dr. Veysel Ulusoy'a destek verdiğim gibi, bugün de gerektiğinde eleştireceğim ve sorularımı soracağım.
İster resmi olsun ister bağımsız olsun kamusal bilgi ve veri üreten herkese, her kuruma soru sormaya ve verilerinden şüphe etmeye devam edeceğim.
Bilimle ve sosyal meselelerle uğraşanlar Tevfik Fikret'in o müthiş dizesini akıllarından hiç çıkarmamalı.
Fikret'in Tarih-i Kadim şirindeki “şüphe, bir nûra doğru koşmakdır” dizesi gibi bilimsel araştırma için de soru ve şüphe olmazsa olmazdır.
Çelik'e cevap, ENAG üyelerinden Finansal Analist Mehmet Çağdaş Işim'den geldi.
Mobing nedir tecrit nedir bilir misiniz ya da hiç sürgün olmak nedir? Ya da enflasyon açıklıyorsunuz diye polis tarafından göz dağı verilmek aranmak savcıya ifade vermek. Destek vermişsiniz ya biliyor olmanız gerek. Utanç duyuyorum sizin gibi insanlardan. Veri istiyorsunuz üniversite tezin üzerine yattı bir tane açıklamanız oldu mu? Ama destek vermişsiniz sağolun varolun, oturduğunuz yerden eleştirmek ne kadar güzel ve konforlu değil mi? Bunları size yazmak bile zaman kaybı esasında ama insanlar siz bunu yazarken bizlerin ne çektiğini bilmiyor o yüzden böyle atıp tutabiliyorsunuz. Su anda hoca ekmek parası için ABD'de bizler de yurtdışında çalışıyoruz senelerdir mecburen sizler gibi köşe tutmadık diye...
Işim'e cevap olarak finansal piyasalar uzmanı İris Cibre de şunları yazdı:
Çok ayıp, gerçekten. Biz Enag a da Veysel Hocaya da hep destek çıktık. Özel yazışmalarımız var, eleştirilere karşı hareket konusunda, web siteniz konusunda mesela.
Veysel Hocaya saygım sonsuz. Ama Bilim nedir? Nasıl yol alır? Soru, eleştiri ile.
Soru sormayı, düzeyli ve yapıcı eleştiriyi bir akademsiyenin saldırı olarak algılamasını, hele utanç verici bulmasını anlamam mümkün değil.
Aziz Beyin yapıcı ve güzel sözlerle yönelttiği eleştiri ve sorulara bu tepki inanılmaz.
Biz senelerdir Tüik şeffaf veri açıklasın diye bağırınmıyor muyuz?
TÜİK hepimizin gelirlerinin erimesine neden olan kurumlardan biri değil mi, bu yanlış bulduğumuz, gizlenmiş data ile? Tüik'ten isterken doğru bulanlar, nasıl olur da Enag dan şeffaflık istemeyi saldırı olarak adlandırır?
Yurtdışına kaçmadınız ki Mehmet Bey, tercihli bir gidiş sizinki. Evet, burada kalmak, iş bulmak sizler için belki de zorlaştı ama bizler için de hiç kolaylaşmadı. Ben de eleştirilerim dolayısıyla yargılandım, her hafta karakola gittim. Ama yapıcı gelen, hele Hocalardan ise, asla saldırı olarak adlandırmadım. Şimdi, ben de soru soran, şeffaflık talep eden herkese 'bana saldırmayın, ben yargılandım, hapis cezam var, bu yüzden hiç bir veri konusunda açık olmak, neden açıklamak zorunda değilim' diyebilir miyim
Hiç beklemezdim doğrusu, ne sizden, ne Veysel Hocadan. __Tek bir kötü lafım, saygısızlığım olmamasına rağmen, soru sorduğum için ben de engellendim
Akademi bu ise iyi ki içinde değilim... Zaten hiç bir zaman iyi bir öğrenci de olmadım, iyi olmuş. Pes.
Aziz Çelik'in engellenmesine yönelik birçok önemli ekonomistten tepki gecikmedi.
Veri setini şeffaf bir şekilde açıklamak yerine, sorgulanmasını engelleme şekli şaşırtırken,
ENAG ve Veysel Ulusoy'a sorular birbirini izledi.
İşte yorumlardan bazıları.
👇
👇
👇
👇
👇
Resmi verilerden alınan kaynakların, resmi verilerden önce hesaplanması da merak konusu olurken,
Şeffaflık talebiyle yola çıkılan bir bağımsız oluşumun bilimsel soruları engellemesi,
Sizi de şaşırttı mı?
Yorum Yazın