Sivil İtaatsizlik ve Pasif Direniş Hakkında Bilmemiz Gereken 8 Yaşanmış Olay
Bireysel başkaldırı mümkün müdür?
İtaat Kelimesi Arapça'dan dilimize geçen bir kelime 'boyun eğmek, tav olmak' anlamında.
Sivil İtaatsizlik dediğimiz zaman bu terminolojiyi kitabı ile hayatımıza sokan Henry David Thoreau'yu anmak gerekir. Hindistan'da Mahatma Gandhi'den Amerika'da Martin Luther King ve Malcolm X'e kadar etkisini hissedebileceğimiz bir isim. Onun ifadesi ile vicdanı, dolayısıyla insan onurunu ve bunlardan hepsinin öncesinde bireyin özerkliğini esas almaktadır.
Şiddet içermemesi, vicdani değerleri esas alması, devletin değil insanın üstünlüğü düşüncesi ile kamuya açık hatta bazen kamuya karşı olmak için yapılan, kendiliğinden başlayan ve gönüllülük esası ile devam eden pasif eylem biçimidir. Alışılagelmiş düşünceleri eleştiren ve muhafazakar düşüncenin bütün pratiklerini ve tedbirlerini geçersiz kılan sorgulatıcı ve karşısındaki statükoyu kendini yenilemeye muhtaç bırakan bir tür.
Dünya'dan ve Türkiye'den bir kaç örnek
1. Amerika - Silent Walk
28 Temmuz 1917 Yılında St. Louis'de iki yüzü aşkın siyahinin öldürülmesinin ardından Harlem'de toplanan 8 bin kişi tarafından bandolu ve kadınların beyaz, erkeklerin siyah kıyafetler giyerek yaptığı protestosu.
2. Hindistan - Tuz Yürüyüşü
Dünyaya pasif direnişi sevdiren insan, bir ülkeyi baştan başa değiştirmek için ömrünü adayan insan Gandhi. Mart 1930'da tuz vergisine karşı yeni bir Satyagraha başlattı. Kendi tuzunu yapmak için Ahmedabad'dan Dandi'ye 12 Mart'tan 6 Nisan'a kadar 400 kilometre yürüdüğü Tuz Yürüyüşü bu pasif direnişin en önemli bölümüdür. Denize doğru yapılan bu yürüyüşte Gandi'ye binlerce Hintli eşlik etti. Britanya idaresine karşı en rahatsız edici kampanyası bu olmuştur ve Britanyalılar buna karşılık vererek 60.000'in üzerinde kişiyi hapse atmıştır.
3. Amerika - Mongomery Boykotu
Martin Luther King, Rosa Parks ve Malcolm X'in barışcıl protestolarından en ses getirenlerinden biri 1955 yılında gerçekleştirilen Mongomery Boykotu idi, ABD'nin Alabama Eyaletinde otobüslere zencilerle beyazların ayrı kapılardan girmesi ve ayrı yerlere oturmasını zorunlu kılan 'Jim Crow' yasasının sonunu getiren eylemi ile tarihe geçen isim ise Rosa Parks oldu. Parks'ın hapse gitmesinden sonra zenciler her yere yürüyerek gittiler ve müşterilerinin dörtte üçünü kaybeden firma tam bir yıl sonra pes etti.
4. Meksika Olimpiyatları - Irkçılık Protestosu
John Carlos ve Tommie Smith ikilisinin 1968 Meksika'nın Mexico City şehrinde yapılan Olimpiyatlarda madalya seremonisinde iken ABD'de yaşanan ırkçılığa karşı protestolarıdır.
5. John Lennon ve Yoko Ono - Bad-ins For Peace
Bir dönemin efsane ismi John Lennon ve Yoko Ono'nun 20 Mart 1969'daki evlilikleri ile kamuoyunda bulan geniş yankıyı kullanıp savaşları protesto etmek için basına yatak odalarını açmalarıdır. Bed-ins for peace adı ile anılır.
6. Amerika - Nükleer Karşıtı Protesto
Tren İstasyonunda yürümek. 1976 yılında nükleere karşı Takoma Park'ta yapılan yürüyüş
7. Almanya - Atom Silahlarının Yerleştirilmesine Karşı Protesto
Yeni atom silahlarının yerleştirilmesini protesto etmek amacıyla, metro istasyonlarındaki imdat frenlerinin aynı anda çekilmesi. (19/02/1977)
8. Çin - Meçhul Asi (Tank Adam)
5 Haziran 1989'da, Pekin'deki Tiananmen Meydanı'nda Çin yapımı Type 59 tankları önünde tek başına durarak tankların geçişini engellemeye çalışması sırasında fotoğrafı ve videosu ile dünya basınında hafızalara kazınmıştır.
Bonus
Türkiye'nin kanını donduran ve dünyanın şaşırdığı eylemi yapan isim Erdem Gündüz oldu 'Duran Adam' ismini alan Erdem Gündüz. Modern dünyada kapitalizmin devinim ve akışkanlık ilkesini metropol insanının bir yerden bir yere doğru koşuşturmasını, eylemlerde alıştığımız yürüyüşleri, yürüyüşlere karşı durdurmaya çalışanları, bizlerin tüm hayatını saran hızı ve hareketi, sadece Gezi Parkı eylemlerinin başladığı yerde eylemlerden 18 gün önce kimseye henüz hiç bir şey olmamışken birileri ölmemiş, birileri yaralanmamış birileri hain ilan edilmemiş birileri eline döner bıçaklarını satırları almamışken henüz Berkin vurulmamış ve Ali İsmail Korkmaz linç edilmemişken yani hala hepimizin ülkemizden insanlık adına biraz umudu var iken, gaz bombalarına ve dumanlara teslim edilmemiş Taksim'de...