Asırlık Bir Kahramanlık Destanını Yaşatan Çanakkale Türküsü'nün Hikayesi
1. Çanakkale Savaşı döneminde şehirde yaşayanlar gelişmeleri basından takip ederken, Anadolu halkınaya savaşı halk şairleri aktarıyordu.
Kamışlı Boğazı'ndan yürüdü asker
Çanakkale'den de alındı haber
Oynayarak yollandı yavuklu nefer
Koca bir harp oluyormuş bu sene
2. Çanakkale'yi anlatan, günümüze kadar gelebilmiş çok fazla türkü, şiir maalesef bulunmuyor. Bu eserlerden bir tanesi Mehmet Akif'in 'Çanakkale Şehitlerine' şiiridir.
Şu Boğaz harbi nedir? Var mı ki dünyâda eşi?
En kesif orduların yükleniyor dördü beşi.
-Tepeden yol bularak geçmek için Marmara’ya-
Kaç donanmayla sarılmış ufacık bir karaya.
3. Diğeri ise belki de Çanakkale Savaşı'ndaki atmosferi en iyi yansıtan eserlerden, 'Çanakkale Türküsü'...
Çanakkale Türküsü, 29 Eylül 1914 tarihinde ailesine Çanakkale'den bir mektup gönderen Seyfullah Nutku'nun mektubunda geçmektedir;
Birkaç günden beri Çanakkale sokaklarından askerler geçiyor. Çanakkale içinde Aynalıçarşı, Anne ben gidiyorum düşmana karşı şarkısını söylüyorlar. At üstünde zabitler, top arabaları, mekkare ve deve kervanları sokaklarımızı doldurdu. Harp olacakmış.
4. Osmanlı coğrafyasının her yerine yayılan türkü...
Çanakkale Savaşı döneminde birçok şiir yazılmış, birçok türkü söylenmiştir ama hiçbiri günümüze gelememiştir. Bu konuyu Falih Rıfkı Atay da 1918'de yazdığı yazısında dile getirmiş,
Çanakkale içinde bu kadar şiir yazıldı, hiç biri hatıramızda yok... Belki yazanların bile! Çanakkale harbini yapan neferler sılaya dönerken bir türkü tutturdular. Bu türkü İstanbul sokaklarından ta Anadolu'nun içlerine kadar yayıldı.
Çanakkale içinde vurdular beni
Ölmeden mezara koydular beni
5. 'Destan'ın türküsü Balkanlarda da bilinmekte, farklı dillerde söylenmektedir.
Çanakkale içinde bir sarı çadır
Türk zabitleri bir araya toplanır
Of gençliğe vay aman
6. Rum Şarkıcı Marika Papagika'nın Çanakkale Türküsü kaydı, kayıtlara geçen en eski yorumlardan biridir.
7. Muzaffer Sarısözen tarafından notaya alınmıştır.
İhsan Ozanoğlu tarafından derlenmiştir ve kaynağı Kastamonu yöresi olarak geçer.
8. ve İsmail Hakkı Demircioğlu yorumu ile Çanakkale Türküsü...
Kaynaklar
Çanakkale Türküsü'nün Öyküsü, Ömer Çakır