Tarihimize Damga Vuran Siyasi Partilerin ve Milli Mücadele Döneminin Muhtemelen Daha Önce Görmediğiniz Propaganda Afişleri
Bir öğretiyi, düşünceyi, inancı başkalarına tanıtmak, benimsetmek, yaymak ereğiyle sözle, yazıyla ve benzeri türlü araçlarla, yollarla gerçekleştirilen her türlü çalışmaya propaganda diyoruz. Önceden planlanmış bu mesajlar bütününe Cumhuriyet döneminden itibaren yapılan seçim çalışmaları üzerinden bakalım.
Not: Partiler alfabetik olarak sıralanmış ve hem yerel hem de genel seçimlere tarihlere bakılmaksızın yer verilmiştir.
Her şeyden önce milli mücadelenin ilk propaganda afişine yakından bakalım, sonra siyasi partilere geçelim...
Milli mücadelenin ilk propaganda afişi olduğu söylenen, Kurtuluş Savaşı sonrası da yapılması ihtimal dahilinde olan bu görselde Osmanlıca 'Halaskaran-ı İslam' ibaresi bulunuyor. Mustafa Kemal Atatürk ile silah arkadaşlarının bulunduğu bu afişte, aynı zamanda Türk bayrağından elbise giyen ve sağ elinde kama ile sol elinde Misak-ı Milli sınırlarını gösteren bir harita tutan kadın yer alıyor.
Kadın resmi Türklerin Anayurdu'nu temsil ederken, taş baskı yöntemiyle basımı yapılan bu afiş İzmit'te yaşayan Mesut Pektaş'a ailesinden kalmıştır.
Benzer bir şekilde kadınların ön planda olduğu milli mücadele afişleri...
Kısıtlı kaynaklarla ulaştığımız bu afişlerin ardından pek çoğunuzun hatırlayabileceği siyasi partilere ve seçim çalışmalarına göz atalım.
1. Adalet Partisi
1961 yılında liberal muhafazakar ideoloji ile Süleyman Demirel'in genel başkanlığında kurulan Adalet Partisi siyasi tarihimizde büyük bir öneme sahiptir.
2. Cumhuriyetçi Güven Partisi
1980 yılına kadar siyasi anlamda faaliyet gösteren Cumhuriyetçi Güven Partisi, 1967 yılında Cumhuriyet Halk Partisi içerisinde oluşan fikir ayrılıklarından sonra yaşanan kopuşların ardından kuruldu.
3. Cumhuriyet Halk Partisi
Cumhuriyet döneminin Kadınlar Halk Fırkası'ndan sonra ikinci siyasi partisi olan ve Mustafa Kemal Atatürk tarafından 1923 yılında kurulan Cumhuriyet Halk Partisi halen varlığını sürdürmektedir.
4. Demokrat Parti
Celal Bayar'ın kurduğu ve Adnan Menderes'in genel başkanlığını yaptığı Demokrat Parti 1946 yılında kuruldu ve 1950 yılındaki seçimde iktidara geldi.
5. Doğru Yol Partisi
Demokrat Parti ve Adalet Partisi'nin siyasi mirasçısı olarak kabul edilen Doğru Yol Partisi 1983 yılında kuruldu.
6. Hürriyet Partisi
1955 yılında kurulduktan sonra 1958'de kendisini fesheden Hürriyet Partisi'nin birçok üyesi CHP'ye geçmiştir.
7. Milli Selâmet Partisi
Süleyman Arif Emre tarafından 1972 yılında kurulan ve Necmettin Erbakan'ın genel başkanlığında milli görüş ideolojisinde birleşen Milli Selâmet Partisi 1980 darbesinden sonra kapatıldı.
8. Milliyetçi Demokrasi Partisi
Milliyetçi Demokrasi Partisi 12 Eylül Darbesi'nden sonra, 1983'te siyasal partilerin yeniden kurulmasına izin verilmesinin ardından emekli orgeneral Turgut Sunalp ve kırk arkadaşı tarafından kuruldu.
9. Milliyetçi Hareket Partisi
Emekli albay Alparslan Türkeş tarafından 1969 yılında kurulan Milliyetçi Hareket Partisi Türk Milliyetçiliği ideolojisinde siyaset yönelimini belirledi.
10. Refah Partisi
1983 yılında Ahmet Tekdal tarafından kurulan ve Necmettin Erbakan genel başkanlığında aktif siyasete geçen Refah Partisi, 1995 seçimlerinde birinci parti olmuştu.
11. Sosyaldemokrat Halkçı Parti
12 Eylül darbesinden sonra kapatılan Cumhuriyet Halk Partisi'nin oylarını bünyesinde toparlamak amacıyla kurulan Sosyaldemokrat Halkçı Parti 1995'te Cumhuriyet Halk Partisi ile birleşti, böylece hukuki varlığı sona erdi.
12. Türkiye İşçi Partisi
1961 yılında Avni Erakalın başkanlığında siyasete atılan Türkiye İşçi Partisi, mecliste milletvekili bulundurabilen ilk sosyalist görüşlü siyasi parti oldu.
13. Yeni Türkiye Partisi
1960 darbesinden sonra Demokrat Parti'nin kapatılmasıyla siyasi yaşamda doğan boşluğu doldurmak üzere 1961'de kuruldu ve genel başkanlığına Ekrem Alican getirildi.
BONUS: Kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanındığı 1934 yılına ait afiş...
Yorum Yazın
vatan sevgisi, din sömürüsü, emek, demokrasi, adalet... sözler yıllarca değişmemiş, pozisyon yine aynız pozisyon, siyasetin 50 tonu....
Haklarını yemeyelim. Cumhuriyet tarihi boyunca değerlerin bu kadar ucuzladığı bir dönem olmamıştı. Resmen ucuzluk içinde yaşıyoruz...
bir tane sol parti tek başına iktidar olsun lan . bi kere deneyelim ya ... ülke zaten batmış bir deneyelim lan.