Bilinçaltından Mesajlar mı, Gelecekten İşaretler mi? Rüyaların Temeline Dair En Güçlü Teoriler
Rüyalar insanlık için tarihin en başından beri hep oldukça esrarengiz olmuştur. Kayıtlara geçmiş ilk rüyadan beri hayatımızda 4500 yıl geçmesine rağmen, hala rüyaların kaynağını bir türlü net olarak ortaya koyamadık.
Bu yazıda bu hep merak edilen konuya geniş çaplı bir açıklama getirerek, rüyaların kaynağına dair en güçlü 5 teoriden bahsedeceğim:
1. Rüyalar bilinçaltının kehanetleridir.
İşimiz bilim olduğu için, kehanet denildiğinde akıllar hemen mistik ögelere çevrilmesin. Çünkü rüyadaki kehanetler tamamen bilimsel temellerde.
Durumu şöyle açıklayayım: Gün içinde geleceğe dair zihnimizden pek çok düşünce geçer. 'Havalar soğuk, dikkat edeyim de hasta olmayayım.' gibi bir örnek verilebilir. Yani bir şekilde, çevremizdeki durumları hesap edip geleceğe dair, herhangi bir konuda, gerçekleşebilecek olasılıkları değerlendiririz.
İşte rüyaların da bu işi daha etkili bir şekilde gerçekleştirmemizi sağlayan araçlar olduğu düşünülüyor.
Gün içinin telaşı, gürültüsü, derdi tasası yok. Uykuda dikkat dağıtıcı şeylerden tamamen uzak olan beynimiz, gün içinde karşılaştığımız her durumu, bilinçli olarak algılamadıklarımız da dahil, analiz ediyor ve rüya yoluyla önümüze sunuyor.
Bu durum rüyaların gerçek çıkmasını da açıklıyor. Sonuçta bilinçaltınızda geleceğe dair mantıksal bir süreç yürüttüğünüz için, doğru olasılıkları kimi zaman gerçekten de tahmin ediyor olmanız pek ihtimal dışı değil. Örneğin gerçekte hasta olabileceğinizi düşünüp hasta olsanız şaşırmazken, rüyanızda çok hasta olduğunuzu görüp hastalandığınızda kendinizi kahin ilan ettiğiniz çok olmuştur.
2. Rüyalar almanız gereken kararları söyleyen araçlardır.
Aslında bu teori de, bir önceki teorinin farklı bir versiyonu gibi. Özellikle önemli kararlarla karşı karşıya kaldığınızda, bilinçaltının kontrolü zaman zaman devreye alıp, yine mantıksal süreçler içerisinde uyku boyunca analiz yapıp, en doğru olduğunu düşündüğü kararı sizin önünüze rüya aracıyla koyuyor.
3. Rüyalar bilinçaltından gelen iletişim çabalarıdır.
Sigmund Freud, rüyaların bilinçaltından gelen mesajlar olduğu fikrini savunan insanlardan. Rüyaların anlamlandırılmasının, zihnin bilinçaltı aktivitelerine açılan bir kapı olduğunu düşünüyordu kendisi. Rüyaların amacının ise bastırılmış duyguları yaşayabilmek olduğunu belirtiyordu. Carl Jung ise sonraları, rüyaların bilinçsel farkındalığınızın ötesinden gelen ve etrafınızdaki şeyleri daha iyi algılamanızı sağlayan, kısmen evrensel, daha çoksa bireysel sembollerden oluştuğunu söyleyecekti. Yani rüyanızda sizden kaçan bir insan, bir fırsatı kaçırdığınız anlamına geliyor olabilirdi.
Yani bilinçaltınız, kendinizi ve çevrenizi daha iyi algılayabilmeniz için size rüyalar aracılığıyla mesajlar gönderiyor diyebiliriz.
4. Rüyalar hayatımıza dair bilgi depolarıdır.
Diğer tüm teorileri kısmen kapsayan bir teori gibi duruyor bu da. Ancak farkı, işin tamamen rasyonel bilgi tarafını savunuyor olması. Örneğin rüyalar sayesinde, ilişkilerimizde yaşadığımız duygusal endişelerin açığa çıkarılabileceğini, hangi insanları gerçekte ne kadar az veya çok önemsediğimizi, hayatımızın hangi alanlarına dair içten içe stres yaşadığımızı ve buna benzer pek çok sorunu açığa çıkarabileceğimizi düşünüyor uzmanlar.
5. Rüyalar, anılarınızın harekete geçmiş halidir.
Uzmanlar, yüz yılı aşkın bir süredir rüyaların hafızayı nasıl geliştirdiğini anlamaya çalışıyor. Rüyaların, farklı anılarınızın bir araya gelerek oluştuğunu ve bu durumun bize en az uzaylılar kadar yabancı olduğunu belirtiyor bilim insanları. Pek çok anının bir araya gelerek ortaya tamamen farklı ve kurgusal bir rüya koymasının püf noktalarını hala anlayamadık nitekim.
Bu teori, hafıza dışında öğrenmeyi de işin içine katıyor.
Bir deneyde katılımcılardan sanal bir labirent içinde yönlerini bulması isteniyor. Daha sonra hepsine uyumaları söyleniyor, uyku sırasında ilk testte öğrendiklerini rüya olarak gören insanların, ikinci testte yönlerini daha iyi buldukları gözleniyor.
Aynı şekilde kuşlar üzerinde yapılan bir deney de var. Kuşlar doğduklarında şarkı söylemeyi bilmiyor oluyorlar, daha sonradan öğrenmeleri gerekiyor. Kuşların rüyalarını izleyen bilim insanları, rüya sırasında beyinlerinde 'ateşlenen' nöronların, şarkı söylemeleri sırasında ateşlenen nöronlar ile aynı oldukları tespit ediliyor. Her ne kadar deneydeki kuşlara, 'Geçen gece ne rüya gördünüz?' diye soramasak da, elde edilen veriler şarkı söyleme üzerine rüya gördüklerini ortaya koyuyor.
Özetle rüyalar hakkında hala kesin bilgilerimiz olmasa da, üzerine odaklanabileceğimiz birçok teorimiz var.
Bakalım ilerleyen yıllarda bilim, insan doğasına dair bu belki de en gizemli fenomeni net olarak açıklayabilecek mi?
Yorum Yazın