Çocukların ebeveynlerden aldığı özerklik ve desteğin derecesi ile ilişkilidir. Benlik saygısı, kişinin kendisinin, niteliklerinin, yeteneklerinin ve başkalarıyla olan ilişkilerinin imajı ve değerlendirmesidir; kişiliğin en önemli bileşeni olarak düşünebiliriz. Öz değerlendirme, eleştirel düşünmenin, yani gerçekliği analiz etme yeteneğinin oluşumunun temelidir. Kişinin ve kişinin fiziksel ve zihinsel yeteneklerinin, güdülerinin, hedeflerinin ve eylemlerinin farkındalığını ifade eder (Bornstein, MH).
Benlik saygısının oluşumu 3-4 yaşlarında çocuğun iyi-kötü, doğru-yanlış, güzel-çirkin kavramlarını işlemeye başlamasıyla başlar. Benlik saygısının temeli ebeveynler tarafından atılmaktadır. Benlik saygısı, bireyin kendisinde gözlemlediklerini, başkalarında gördükleriyle ve onların kendisini nasıl değerlendirdiklerine ilişkin varsayımlarıyla sürekli karşılaştırmasının sonucudur. Coopersmith'e göre benlik saygısı kendine karşı olumlu ve olumsuz bir tutumdur. Üstelik bu, kişinin kendini onaylaması veya onaylamaması anlamına gelir ve kişinin kendi yeteneklerine ve niteliklerine güvendiğini gösterir.
Benlik kavramı, kişinin eylemlerini, eylemlerini, düşüncelerini ve deneyimlerini dil yardımıyla, doğaya ve diğer insanlara karşı tutumunu anlama ve değerlendirmede ortaya çıkan içsel bilgiyle karakterize edilir. Kendini tanımanın çok düzeyli süreci, kişinin kendine yönelik duygusal değer tutumu yoluyla kırılan çeşitli deneyimlerle bağlantılı olduğudur. Benlik kavramı ailenin etkisine ilişkin önemli sonuçlardan biridir; ayrıca farklı boyutları, kişiliğin ifade alanlarına atıfta bulunan farklı kişilik özelliklerini gösterir niteliktedir. Bağlanma düzeyini belirler ve kişilerarası ilişkilerin gelişimini etkilemektedir. Aileler çocukların duygusal ihtiyaçlarına karşılık vermezse kaçıngan bağlanma, kaygılı bağlanma ortaya çıkmaktadır.
Sonuç olarak olumlu benlik saygısının altında yatan birkaç önemli koşul vardır: Çocukların yetişkinler tarafından koşulsuz kabul edilmesi, sevgi ve sıcaklık ortamının yaratılması. Açıkça tanımlanmış sınırları ve gereksinimleri olan, adil, baskıdan uzak ve tartışılabilir bir çerçeve oluşturması. Yetişkinlerin çocukların aldığı kararlara değerlendirilebilir ölçüde yaklaşması, kişiliğine karşı saygılı ve ciddi tutum sergilemesi bir çocuğun gelişimi açısından oldukça önemlidir. Benlik saygısı, öz düzenleme mekanizmalarında önemli bir rol oynamaktadır.
Harward araştırmasında, Mutlu insanları mutsuz insanlardan ayıran en önemli etken, güçlü koşulsuz olan ilişkilerdir.
İhtiyatlı ve sağduyulu bir soru, bilgeliğin yarısıdır. Francis Bacon
Cihan TAŞ
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar tamamıyla yazarlarının özgün düşünceleridir ve Onedio'nun editöryal politikasını yansıtmayabilir. ©Onedio