Burak Öge Yazio: Salgın Tükenmişliği
Kitlesel olarak gün geçtikçe salgının etkileri daha artmaktadır. Bunlardan bir tanesi de “SALGIN TÜKENMİŞLİĞİ”. Akademik olarak ele aldığımızda daha çok “durumsal depresyon” adı verilmektedir. Bu tarz da yaşanan durumdalar genellikle kısa süreli bulanıklaşmalar gibidir. Duygularınızı çürümeye başladığını, enerjinizin azaldığını hissetmeye başlarısınız ama bunlar çoğunlukla geçicidir.
Salgın tükenmişliği endişeli düşüncelere sokup uykularınızı bölebilir; yorgun hissetmenize, enerjinizin azalmasına ya da ilgisizliğe neden olabilir.
Eskiden keyif alarak yaptığınız tüm etkinlikler zamanla azalmaya başlamış olabilir. Karantina da evlere iyice kapandıkça bunun şiddetini daha da hissetmiş olabilirsiniz. Fakat gün geçtikçe sosyal hayatımıza yenilikler ekleniyor. Böylece salgının etkileri gün geçtikçe azalmaya başlayacaktır. Vaka sayılarının azalmasıyla birlikte yasakların kalkacağı haberlerini dahi okumak bir nebze içimizi ferahlatıyor.
Salgın tükenmişliği genellikle depresyonla karıştırılsa da aslında daha hafif ve kısa süreli olanıdır. Birçok kişi bu durumdan etkilenir ama çözümü çok kolaydır. Küçük bir sosyal destekle ve yaşamınıza dahil edebileceğiniz ufak bir değişikliklerle salgın tükenmişliğinden kurtulabilirsiniz.
Ufak seslerde duyuyor gibiyim. Birçok hobi ile meşgul olduk, evde aktiviteler yaptık, oyunlar oynandı daha nereye kadar bu şekilde devam edeceğiz?
Kesinlikle haklısınız. Ne kadar mücadele etmiş olsak da bir yerden sonra aynı kısır döngü başa dönüyormuş gibi hissedebilirsiniz. Çünkü gün geçtikçe yoğun stres sizin üzerinize daha fazla gelmeye devam etmektedir.
Stres kapasitenizi su bardağı olarak düşünebilirsiniz. İçerisine su doldurdukça strese daha fazla tahammül edememeye başlarsınız. Gün geçtikçe bardağınız dolmaya devam eder. Eğer siz günde bir çay kaşığı da olsa suyu boşaltmazsanız bir gün taşmaya başlarsınız. Gün içerisinde stresinizi azaltacak aktivitelerle meşgul olmak sizi ayakta tutmaya yardımcı olacaktır.
Gelin buna güzel bir örnekle ele alalım. Dişlerinizi neden fırçalıyorsunuz? Çürümemesi için, beyaz gözüksün diye. Peki zihninizin çürümemesi için neler yapıyorsunuz? Dişlerinizi korurken, zihninizi de koruyor musunuz? Salgın 2021 yılının yarısına kadar devam etmesi bekleniyor. Yine de herkes evde hapsedilmişken pozitif ve aklı başında kalmak için harekete geçmelisiniz.
Yani zihninizin çürümesine engel olmalısınız. Nasıl mı? Buyurun;
1. Ailenizle ve yakın arkadaşlarınızla iletişimde kalın- Uzaktan da olsa birbirinize moral verecek şekilde destek olmak akıl sağlığınızı korumada yardımcı olacaktır.
2. Zaman ayırın. Öncesinden ertelediğiniz ve zaman bulamadığınız projeleriniz için vakit ayırmanın tam da vakti olabilir. Hayat yoluna girdi bolca zamanınız varken kendinizi harekete geçmeye zorlayın. İsteğim yok diyor olabilirsiniz. Ama şunu unutmayın siz başladıktan sonra o isteğin gelmeye başladığını göreceksiniz. İsteğin gelmesini beklerseniz ömrünüz beklemekle geçer.
3.Yaratıcılığınızı güçlendirin. Yaratıcılık gelişen bir durumdur. Nasıl mı? Birçok farklı alanların birleştirilerek bir araya getirilmesi ile ortaya çıkar. Yani demem o ki; eğer teknoloji ile ilgiliyseniz yanına sanatla ilgili bir hobi alanı koyabilirsiniz ve ikisini bir araya getirip yenilikler ortaya çıkabilirsiniz. Bu boş zamanları değerlendirmenin ve iyi hissetmenin bir yolu ise yenilikçi alanlara yönelmektir. Kendinizi tazelemenin zamanı geldi.
4. Egzersiz. Zihnin çürümesine engel olan en güzel bir yöntemlerden bir tanesi de egzersizdir. Haftada 1 ya da 2 saatlik kısa bir yürüyüş sağlığınıza iyi gelecektir. Size güzel bir tavsiye, yürüyüşe çıkarken kulaklığınızı takın, beğendiğiniz bir podcast ya da sesli kitabı dinleyerek yürüyüşünüze lezzet katın. Bu sayede yürüyüşe çıkmak için güzel bir motivasyonunuz olacak. American Journal of Psychiatry'nin 2017 sayısında yayınlanan bir makale de, haftada bir saat kadar az fiziksel aktivitenin belli bir seviyesinde depresyon riskini azalttığını gösteriyor.
5. Doğanın iyileştirici gücünden faydalanın. Yapılan araştırmalara göre, ormanda, parklarda ya da doğal bir ortamda kısa bir süre vakit geçirmek bile vücuttaki stres kimyasalı olan kortizolu azalttığı ortaya çıkmıştır. Doğanın sunduğu eşsiz güzelliğin yanı sıra bedenimize sağladığı yararlar paha biçilemez.
6. Sizi mutlu eden küçük şeylere zaman ayırın. Sevdiğiniz bir dizi için vakit ayırın, uzun zamandır alamadığınız bir kıyafeti ödül olarak kendinize hediye edebilirsiniz. Sevdiğiniz yemeği yapabilirsiniz. Sıcak bir banyonun dahi iyileştirici gücü vardır.
7.Haber alışkanlığınızı ve sosyal medyada takip ettiğiniz sayfaları güncelleyin. Sürekli olarak sizi strese sokan korona haberlerine ara vermek, kaygıdan uzaklaşmanıza yardımcı olacaktır. Midenizi bunaltan korona haberlerinden uzak durun. Ayrıca, salgın günlerinde kendilerini şahane gösteren, eğleniyormuş gibi yapan kişileri takipten çıkın ya da susturma butonuna basın. Siz istemeseniz de zihnini kıyaslama yapacaktır. Çünkü siz bunalımdayken onları eğleniyormuş gibi görmek zihin daha kötü hissetmenize neden olacaktır. Onun yerine size bilgi sağlayacak, ya motivasyonunuzu güçlü tutacak sayfaları takip edebilirsiniz.
Son olarak, rutinleriniz eğer her gün aynı ise onları değiştirmek için çaba gösterin. Bulunduğunuz konumdan çıkın. İçinde bulunduğunuz konumun size daha çok rahatsızlık verdiğini düşünün ve onu renklendirmek için kendinize planlar hazırlayın. Eğer hala zorluk çekmeye devam ediyorsanız bir uzmandan yardım almaktan asla çekinmeyin.
Yorum Yazın