Tüketim Çılgınlığının Yaşamımızdaki Yeri: Diderot Etkisi
Sahip olduklarımızın değil de sahip olmadıklarımızın çekici olarak yansıtıldığı dünyamızda, Diderot etkisi yaşamamak belki de imkansız! Fakat kendimizi durdurmak ve sahip olduklarımızı kaybetmemek adına yapabileceğimiz çok şey var. Tüketim çılgınlığının her geçen gün arttığını ve bu çılgınlığın sandığımızdan daha tehlikeli olduğunu biliyor muydunuz?
Denis Diderot maddi sıkıntılarla yaşamaya çalışan ünlü bir yazardı.
Ünlü Fransız Filozof Denis Diderot, Encyclopédie ansiklopedisinin kurucu ortağı ve yazarıydı. Tanınan bir sima olmasına rağmen uzun yıllar maddi sıkıntılarla cebelleşti. Hayatının büyük bir kısmını yoksul yaşayan Fransız Filozof Diderot, farkında bile olmadan yüz yılar sonra bile herkesin hayatında yer alan bir problemin ana fikrini ortaya attı.
Kızını evlendirmek üzere olan Diderot, yeterli imkana sahip değildi ve çareyi kütüphanesini satmakta buldu.
52 yaşındaki ünlü filozof, kızını evlendirecekti fakat masrafları karşılayacak imkanlara sahip değildi. Yaşadığı maddi yetersizliklerle boğuşan Diderot'un karşısına bir anda bir kadın çıktı. Rusya İmparatoriçesi Büyük Catherine, Diderot'un sahip olduğu kütüphaneyi satın almayı teklif etti. Bu teklifin ardından Diderot'un hayatında yaşanacak büyük değişimler, bir çağın sorununa ışık tutacaktı.
İstediği rahatlığa erişeceğini düşünen Diderot, ummadığı şeyler yaşamaya başladı.
1000 GBP karşılığında kütüphanesini satan Diderot, artık maddi sıkıntılarından kurtulmuştu. Rus İmparatoriçesiyle yaptığı bu anlaşmayla hem maddi sıkıntılarından hem de kızının düğün masraflarından kurtulmuş ve hep istediği rahatlığa erişmişti.
Diderot, kendine kırmızı bir ropdöşambır aldı ve hayatı değişmeye başladı.
Yaşadığı problemleri geride bırakmanın sevinciyle kendini ödüllendirmek isteyen Diderot, kendisine kırmızı bir ropdöşambır alır. Geride bıraktığını sandığı problemlere yenilerini ekleyeceğinden habersiz olan Diderot'un en büyük sıkıntıları asıl şimdi başlıyordur...
Ropdöşambırı o kadar güzeldi ki evdeki hiçbir eşyaya uymuyordu ve bu durum Diderot'u rahatsız etmeye başlamıştı.
Kırmızı ropdöşambırı sayesinde mutluluk içerisinde yaşayan Diderot, bir gün bir şey fark eder. Kırmızı ropdöşambırı o kadar göz alıcıdır ki evindeki mobilyalar ropdöşambırına uymuyordur. Evinden bir anda rahatsızlık duymaya başlayan Diderot, öncelikle birkaç mobilyasını değiştirerek bu rahatsızlığından kurtulacağını düşünür.
Tüm evini baştan aşağıya yeni mobilyalarla değiştiren Diderot, elinde avucunda ne kaldıysa harcamıştır.
Aldığı yeni masa, yeni sandalye ve yeni tablolarla her şeyin yoluna gireceğini düşünen Diderot, çok geçmeden yanıldığını anladı. Aldığı her yeni eşyayla tatmin olamayan Diderot, kısa bir zaman sonra tüm evini baştan aşağıya değiştirmişti.
Eski yoksul hayatına dönen Diderot, yaşadıklarını kaleme aldığı makalesinde: “Eski sabahlığımın mutlak efendisiydim fakat yenisinin kölesi oldum.” sözleriyle tüketim çılgınlığına eriştiğini açıklamıştı.
Kütüphanesini sattıktan sonra yaptığı harcamalarla elinde avucunda ne kaldıysa kaybeden Diderot, yoksul hayatına tekrar dönmüştü. Yaşadıklarından sonra yazdığı 'Eski Sabahlığım için Pişmanlık' makalesi günümüzdeki sahip olma ve tüketim çılgınlığına adeta rehber olmuştur.
"Eski Sabahlığım İçin Pişmalık" makalesi Diderot tarafından 1769 yılında kaleme alınmıştır.
Ünlü filozof 1765 yılında yaşadığı bu olayı 1769 yılında kaleme aldı. Yazdığı makalede, sabahlığından başlayan bu maceranın onu ne kadar mutsuz ettiğinden bahsetti. Yeni sabahlığının ona hissettirdiklerine kurban olduğunu makalesinde belirten Diderot, yıllar sonra derslere konu oldu.
'Diderot Etkisi' terim olarak 1988 yılında kullanılmaya başlandı.
1988 yılında tüketim çılgınlığını tanımlamak için 'Diderot Etkisi' terimi kullanılmaya başlandı. Bu terimi ortaya atan kişi Antropolog Grant McCracken oldu. Sahip olma arzumuza yenik düştüğümüz takdirde hayal ettiğimiz kişiye bürünmediğimizi gözler önüne süren bu etki, varlığını halen sürmektedir.
Bu içerikler de ilgini çekebilir:
Yorum Yazın
Bu konunun yer aldığı sayfada en az 6 tane ürün reklamına denk gelmek ne kadar da ironik...
bir dönem iş bulamadım ve üniversite kitaplarımı satmak zorunda kaldım inanılmaz acı vericiydi eşyalarla çok bağ kurmka belki iyi değil ama kitaplar başka
okadar kitap okumuşsun derin bilgi düşünce değişik bakış açısı sorgulamaya sahipsin..bu olaya senin düşmen de ilginç yani...parayla neden tekrar kitap almad... Devamını Gör