"Sanat Sanat İçindir" Düşüncesi ile Gişe Kaygısı Gütmeden Çekilmiş 19 Avangart Film
Avangart, tam bir tanımı olmayan, sınırları zorlayan, senaryo ya da hikayeden daha çok güzelliğin, estetiğin öne çıkarılmaya çalışıldığı sinema türüdür.
Daha önce şu film listesi içeriğinde popüler olan avangart filmleri sıralamıştık. Bu listedekiler ise daha çok kıyıda köşede kalmış ve o listede yer bulamamış film önerilerinden oluşuyor.
Not: Sıralama IMDb puanına göre yapılmıştır.
19. Müthiş Yemek (1991) 7.1
Naked Lunch
http://www.imdb.com/title/tt0102511
Bill sıradan bir yaşam sürmektedir. Ailesini geçindirmek için böcek ilaçlayıcısı olarak çalışmaktadır. Bir gün karısı Joan’ın evdeki böcek ilaçlarıyla kafayı bulduğunu ve bağımlı olduğunu öğrenir. Bill de ona ayak uydurur ve gözünün önünde başka bir dünyanın kapıları açılır.Artık etrafta dolaşan ve konuşan dev böcekler, karısının onu en yakın arkadaşları Hank ve Martin ile aldattığını kulağına fısıldayan ayaklı daktilo makineleri bu yeni gerçekliğin standartlarıdır.
18. Boşluk (2009) 7.3
Enter the Void
http://www.imdb.com/title/tt1191111
Filmi, Tokyo'da küçük çaplı işler çeviren uyuşturucu satıcısı Oscar'ın gözünden izliyoruz. Oscar bir gece bir polis baskınında yakalanır ve vurulur. Ölüm döşeğinde, ruhu dünyadan ayrılmaya direnir ve kız kardeşi Linda'yı korumak üzere kızın peşine düşer.
17. Köstebek (1970) 7.5
Oğluyla birlikte yolculuk yapan bir silahşör, bir kadının hayatını kurtardıktan sonra, çöllerin en sıkı dört silahşörüyle karşı karşıya gelmek durumunda kalır. Silahşör türlü meziyetleri olan bu adamları yok ettikten sonra ise yeraltına sığınmak zorunda kalır. Dışlanmışların ininde onu manevi bir uyanış beklemektedir. Gözlerini açtığında, dünyayı değiştirmek ve oğlunu bulmak üzere planlar yapmaya başlar.
16. Küçük Papatyalar (1966) 7.5
Sedmikrásky
http://www.imdb.com/title/tt0060959
Dünyanın giderek kötüleştiğini düşünen iki genç kız, buna tepki olarak kötülük yapmaya karar verirler. Çek hükümetinin ‘yemek israfı’ olarak algıladığı ve rejimi destekleyen bir mesajdan yoksun gördüğü için biter bitmez yasakladığı ‘Papatyalar’, yönetmen Vera Chytilova’nın ülkesinde uzunca bir süre film yapamamasının da müsebbibidir. Çek Yeni Dalgası içinde anılsa da, aslında tüm sinema tarihi içerisinde oldukça ayrıksı bir yerde duran ‘Papatyalar’, gerek hikâyesi, gerek sinema dili, gerekse yönetmenin hayatında yarattığı etkilerle feminist ve avangart sinemanın en önemli örneklerinden biri.
15. Masumiyet (2004) 7.6
Innocence
http://www.imdb.com/title/tt0375233
Film genç kızların masumiyetlerini kaybedip yetişkinliğe geçişini konu alıyor. Ormanın içinde gözlerden uzak bir okula tabut içinde yeni gelen altı yaşındaki Iris'in, gizemli ortama uyum sağlaması ve okulun sırrını çözmesi dingin bir dille anlatılıyor.
14. Çılgın Pierrot (1965) 7.7
Pierrot le fou
http://www.imdb.com/title/tt0059592
Ferdinand 'Pierrot' Griffon yaşadığı süslü püslü, sosyetik çevreden bıkmış, bu çevreye katlanamaz hale gelmiştir. Bir kaçış yolu ararken 5 yıl öncesinde ilişki yaşadığı Marianne ile tekrar karşılaşır. Marianne'ı evine bıraktığında kızın evinde bir cesetle karşılaşırlar ve kızın Cezayirli gangsterler tarafından takip edildiğini anlarlar. Paris'ten kaçarak Akdeniz sahillerine doğru yolculuğa çıkan çift, yol boyu şiirler okuyarak, şarkılar söyleyerek, çeşitli suçlar işleyerek yolculuklarını sürdürürken en sonunda yakalanırlar. Marianne bir şekilde kaçmayı başarır; Pierrot da kaçarak Marianne'ı aramaya başlar. Marianne'ı tekrar bulduğunda ise Marianne kendisinden vazgeçmiş, bir başka erkekle beraberdir ve üçünü de kötü bir son beklemektedir...
13. Sayat Nova (1968) 7.7
Sayat Nova
http://www.imdb.com/title/tt0063555
Ermeni aşığı Sayat Nova'nın hayatından dönüm noktalarını şiirlerinin de yardımıyla anlatıyor ya da resimliyor. Şairin büyümesi, aşık olması, manastıra kapanması ve ölmesi. Bunlar Parajanov’un hayal gücüne dayalı olarak anlatılıyor.
12. Hayata Uyanmak (2001) 7.8
Waking Life
http://www.imdb.com/title/tt0243017
Genç bir adam, rüyaların gerçek dünyadan ayrıldığı yeri aramaktadır. Düş, uyanmak, gerçeklik gibi konular üzerine farklı düşünen insanlarla konuşur. Farklı yaşam deneyimleri, dünya görüşleri, rüyalara değişik bakış açıları sunacaktır. Bu ise gündelik yaşamdaki pek çok felsefi konu üzerine düşünmeye iter izleyiciyi.
11. Kutsal Dağ (1973) 7.9
The Holy Mountain
http://www.imdb.com/title/tt0071615
İsa benzeri bir karakter ruhani bir liderin dünyasına girer ve onun aracılığıyla, gezegenleri temsil eden renkli bir grupla tanışır. Her birinin farklı dünyası vardır ve başlangıçta onların dünyalarını izleriz. Daha sonra kutsal dağa doğru gerçekleştirilecek yolculuk başlar.
10. Meshes of the Afternoon (1943) 8.0
Meshes of the Afternoon
http://www.imdb.com/title/tt0036154
20. yüzyılın en önemli ve ilham verici deneysel filmlerinden biri olarak tanımlanan 'Meshes of the Afternoon', Amerikan deneysel sinemasının önemli sinemacılarından Maya Deren'in imzasını taşıyor. Deren en önemli yapıtlarında başı çeken bu filmle, hikayenin kahramanı olan ve kendisinin canlandırdığı kadın karakterinin iç dünyasında olup bitenleri, gündelik yaşamın ayrılmaz parçaları olan çevresindeki bıçak, telefon ve kapı gibi objeler üzerinden anlatıyor; gerçek ve hayal arasındaki çizginin sınırlarını zorluyor.
9. Özgürlük Hayaleti (1974) 8.0
Le fantôme de la liberté
http://www.imdb.com/title/tt0071487
Toplumun kurallarıyla boğuşan, cinsellik ve özgürlüklerinin karmaşasına düşen karakterlerle dolu, birbirine muğlak derecelerde bağlı olan bölümlerden oluşan bir Bunuel filmi. Filmde, bir yemek masası çevresinde klozetlere oturmuş insanların kimsenin görmediği yerlere çekilip yemek yemek için özürlerle sofradan kalkmaları gibi sahneler mevcut.
8. Hoşgörüsüzlük (1916) 8.0
Intolerance: Love's Struggle Throughout the Ages
http://www.imdb.com/title/tt0006864
1914 yılının Amerika'sında yasa dışı işler yapan bir küçük serserinin öyküsü. Sevdiği kızla evlenerek tövbekar olan ve bir zamanlar kullandığı tabancayı çete reisine veren adam, bu gangsterin, terk ettiği bir kadın tarafından aynı silahla vurulması üzerine suçlanarak hapse düşer, idam kararı alınır...
7. Burjuvazinin Gizemli Çekiciliği (1972) 8.0
Le charme discret de la bourgeoisie
http://www.imdb.com/title/tt0068361
Oscar ödüllü Burjuvazinin Gizli Çekiciliği, sosyeteden altı kişinin yemek yeme planlarının aksilikler yüzünden sürekli suya düşmesi gibi son derece basit bir konudan yola çıkarak sadece komedinin değil, gerçeküstücü akımın da en güzel ve eğlenceli örneklerinden birini sergiliyor. Terörist eylemler, cinsel kaçamaklar ve tutuklanmalar arasında sürekli aksayan yemek, sinema tarihinin en çarpıcı rüya sahnelerinden birine de malzeme oluyor.
6. Orphée (1950) 8.1
Gözden düştüğü hissine kapılan orta yaşlı bir şair olan Orphée (Jean Marais)'nin küçümsediği genç rakibi bir trafik kazasında ölünce onun patroniçesi olan güzel Prenses Ölüm (María Casares) ile tanışır ve ondan çok etkilenir. Bu arada ihmal ettiği eşi Eurydice (Marie Déa) de benzer bir kazada ölünce Orphée, onu geri getirebilmek için ölüler diyarına iner.
5. Hayatını Yaşamak (1962) 8.1
Vivre sa vie: Film en douze tableaux
http://www.imdb.com/title/tt0056663
Nana aklı bir karış havada talihsiz bir genç kızdır. Henüz daha 22 yaşında olmasına rağmen evli, çocuklu üstelik bir de aktrist olma hayalleriyle evi terk etmeyi aklına koymuştur. Evliliğini de çocuğunu da geride bırakıp yaşadığı saçma sapan olaylar neticesinde aktris olma hevesi yerine kendini birdenbire fahişelik yaparken bulmuştur. İşler güzel Nana için pek yolunda gitmemektedir.. Yeni hayatında karanlık ve zorlu anlar artık genç kızın kabusu olacaktır. Nana’nın hayatını 12 evreye bölerek anlatan ve her bölümde belirlediği temalar üzerinden giden Godard, bazı hikayelerle yer yer belgesel türüne de yaklaşıyor.
4. Kameralı Adam (1929) 8.4
Chelovek s kino-apparatom
http://www.imdb.com/title/tt0019760
Vertov’un Kameralı Adam adlı eseri Moskova, Riga ve Kiev’deki görüntülerin montajlanarak devam eden bir tam günü anlatması üzerine kuruludur. Sovyet yönetmen ve kuramcı Dziga Vertov’un filmi, can alıcı bir geçiş noktasında SSCB’yi anlatıyor – gün doğumundan gün batımına kadar bir Sovyet kentinin portresi.
3. İskele (1962) 8.4
Günümüzden uzak bir gelecekte geçen filmde insanlık 3. Dünya Savaşı'na tanık olmuştur. Nükleer silahlarla yapılan bu savaş dünyadaki yaşamı felakete sürüklemiş, geride kalan bir grup insanı da yer altında yaşamaya itmiştir. Nükleer savaşın kalıntılarının doğurabileceği hasarlardan korunmak için yer altına sığınan insanlar, burada yaptıkları araştırmalarda bu vahşi savaşın öncesindeki zamanlara geri dönmeye çalışmaktadır. Basit bir zamanda yolculuk hamlesiyle geçmişe gönderilen kobay için başlarda her şey yolundadır. Dünyanın güzel günlerini yaşadığı zamanlara geri dönen adam zamanla kendi çocukluğuna doğru ilerlemeye başlar ve işler karışır.
2. Kumların Kadını (1964) 8.5
Suna no onna
http://www.imdb.com/title/tt0058625
Kumsalda böcek toplayan bir böcek bilimci (Eiji Okada), gizemli bir kadının (Kyoko Kishida) misafirperver davetini kabul eder. Ama bu kadının, bir kum çukurunun dibine kurulmuş, durmaksızın sürünen kum taneciklerinin sürekli kürekle atılarak durdurulabildiği evinde, çok geçmeden kendisini tıpkı koleksiyonlarındaki böcekler gibi kapana kısılmış bulur.
1. Baraka (1992) 8.6
'Baraka', kelimelerle zor tarif edilebilen, gerçek anlamda 'görsel' bir film. 'Baraka''da konuşma yok, 'Baraka'da standart bir olay örgüsü yok. Binbir türlü sinemasal atraksiyonla kotarılan ve sürekli çalan müzik eşliğinde seyirciye sunulan 'Baraka', bizleri kimi zaman Japonya'nın kalabalık yerleşim birimlerindeki kargaşaya ortak ediyor, kimi zamansa Sufi törenlerine götürüyor.
Yorum Yazın
Sanat sanat içindir ile gişe kaygısı gütmemenin uzaktan yakından bir alakası yok saygılar.
En sevmediğim tür.Sanat topluma hitap etmeli.Anlatmak istediğini direkt anlatmalı.Herkes sevebilmeli.Şu entel tayfa kızar şimdi bana olsun.Siz anlamadığınız ... Devamını Gör
Yok öyle bir şey evlat, unut bunu
bu konuda edebiyat ve felsefe hocasıyla kavga giriyodum hep diyorum ki sanat toplum içindir başka türlüsü düşünülemez
Düşünülemez derken?? Bana kalırsa da aksi düşünülemez eğer bir yapıt toplumun her kesiti tarafından beğeniliyorsa yani toplum içinse buna sanat diyemezsin, z... Devamını Gör