Profesyonel Koçluk Nedir ?
KOÇLUK TAM OLARAK NEDIR VE NEDEN GEREKLIDIR ?
Akademik yayınlardan Journal of Psycology’de Gina Hernez-Broome and Lisa A. Boyce’a göre koçluk artık kurumların gelişiminde en önemli araçlardan bir tanesi. Yine önemli yazarlardan David Peterson’a göre iyi bir koçu, kötü bir koçtan ayıran onun tecrübeleri ve sezgileridir.
Uluslararası Koçluk Federasyonu, danışanı kendi kişisel ve/veya mesleki hayatının uzmanı olarak onurlandıran ve her danışanın yaratıcı, becerikli ve bütün olduğuna inanan bir koçluk bakış açısına sahiptir. Bu temelden hareketle, Koç’un sorumluluğu aşağıdaki gibidir:
Danışanın gerçekleştirmek istediği şeyi keşfetmek, açıklığa kavuşturmak ve ona uymak,
Danışanın kendini keşfetmesini teşvik etmek, Danışanın geliştirdiği çözümler ve stratejiler ortaya çıkarmak,
Danışanı sorumlu ve yükümlü tutmak,
ICF (Uluslararası Koçluk Fedarasyonu) profesyonel koçluğu, insanların hayatlarında, kariyerlerinde, işlerinde veya organizasyonlarında olağanüstü sonuçlar üretmelerine yardımcı olan sürekli profesyonel bir ilişki olarak tanımlıyor.
Koçluk süreciyle, danışanlar öğrenmelerini yoğunlaştırır, performanslarını artırır ve yaşam kalitelerini arttırır. Her toplantıda, danışan görüşmenin odağını seçerken, Koç da dinleyip gözlemler ve sorularla katkıda bulunur. Bu etkileşim anlaşılırlık oluşturur ve danışanı harekete geçirir. Koçluk, danışanların şu an nerede olduklarını ve gelecekte olmak istedikleri yere gelmek için ne yapmak istediklerine odaklanır.
ICF üyesi koçlar ve ICF sertifikalı koçlar, sonuçları koç’ların çabalarıyla ve koçluk sürecinin uygulanmasıyla desteklenen danışanların amaçları, seçimleri ve eylemlerin özü olarak kabul eder.
Yaşadığımız hayattan daha fazla haz almak uğruna hep bir değişim arzusu enerjisi ile yaşarız. Bu enerjinin anlamlandırılması, belli bir odağa yönlendirilmesi, basit, net ve kolay hale getirilip elle tutulur sonuçlara dönüştürülmesi çoğunlukla zorlayıcı, keşif gerektiren bir süreçtir.
Bu süreçte KOÇLUK anlamlandıran; odaklanmayı sağlayan, netleştiren, kolaylaştıran, derinleştiren ve harekete geçiren ilişki çerçevesinin bütünüdür. KOÇ ise bu çerçevenin içinde kişinin hayatının yeni resmini oluşturmasında yol arkadaşıdır.
1. PSIKOLOG VEYA PSIKOTERAPIST’IN KOÇTAN FARKI NEDIR ?
Koçluğun ne olup olmadığını bilmekiş mesleğin yürütülmesinde oldukça önemlidir. Özellikle diğer disiplinlerden ayrıldığı boyutları görmek, mesleğin doğru icra edilmesi için başlangıç noktasını oluşturur.
Profesyonel koçluk, hedef belirlemek, sonuç yaratmak ve kişisel değişim yönetimi ile bireyin hayatına odaklanan farklı bir hizmettir. Koçluğun ne olduğunu anlamak için, koçlukla kişisel ya da organizasyonel destek sağlayan diğer meslekleri birbirlerinden ayırt etmek faydalı olacaktır.
Terapi
Koçluğu terapiden ayıran bir kaç yön vardır. Birincisi koçluk, bireyin belirli hareketlerinin sonucu olarak kendi isteği ile başlattığı değişimi temel alan, kişisel ve mesleki büyüme ve gelişmeyi destekleyen bir meslektir. Sonuçlar kişisel ya da mesleki başarı ile ilişkilidir. Koçluk hep ileriye hareket eder ve gelecek odaklıdır. Terapinin odak noktası ise genellikle şimdiki zamanda bireyin duygusal fonksiyonlarını engelleyen, geçmişten gelen sorunları öğrenmek; psikolojik fonksiyonları geliştirmek; var olan iş ve özel hayat koşulları ile daha duygusal açıdan sağlıklı yöntemlerle ilgilenmektir. Terapi sonucunda genellikle duygusal/hissi durumlarda gelişme görülür.
Bu durumlardaki olumlu gelişme koçluğun doğal sonucu olabilirken, öncelikli odak nokta kişinin iş ya da özel hayatında belirli hedeflere ulaşmak için uygulanabilir stratejiler yaratmaktır. Koçluk ilişkisinde harekete geçme, aksiyon ve sorumluluk takibi üzerinde durulur.
Danışmanlık
Danışmanlar, bireyler ya da organizasyonlar tarafından belirli bir uzmanlık alanına girmek ve eksik alanları tamamlamak amacı ile tutulurlar. Danışmanlıkta yaklaşımlar çok çeşitlilik gösterirken, genel olan kanı danışmanın problemleri teşhis ettiği, reçete yazdığı ve çözüm getirdiğidir.
Koçluk ise, bireyler ya da takımların koçun destekçi, kendini keşfetme temeline dayanan yaklaşımlarıyla kendi çözümlerini kendilerinin yaratabilmeleridir.
Mentor (akıl hocalığı/rehberlik)
Kişinin sahip olduğu tecrübe ile, danışanlarına rehberlik etmesi, belirli bir uzmanlık alanında ya da kariyer geliştirmede kişisel deneyimlerini paylaşan mentorlar genellikle koçlarla karıştırılmaktadır. Bazı koçların, mentorluğu, koçluğun bazı bölümlerinde kullanmalarına karşın (yeni koçlara mentor koçluk yapmaları gibi), koçluk yaptıkları kişilere mentorluk yapamazlar.
Eğitim programları, eğitmen ya da öğretmen tarafından belirlenmiş belirli öğrenme hedeflerini kazanma üzerine kurulmuştur. Koçluk sürecindeki hedefler ise koçun rehberliğinde birey ya da takım tarafından belirlenir. Ayrıca eğitim, önceden oluşturulmuş bir müfredat programı ile uyuşan doğrusal öğrenme yöntemini kullanır. Koçluk ise önceden belirlenmiş bir plan olmaksızın daha az doğrusallığı benimser ve kişinin kendi tecrübelerinden öğrenmesi ve kendi yolunu çizmesi üzerine kuruludur.
2. KOÇ SEÇERKEN NELERE DIKKAT ETMEK GEREKIR ?
Dünyadaki en prestijli koçluk organizasyonu olarak gösterilen ICF – International Coach Federation – Uluslararası Profesyonel Koçluk Derneği’nin Türkiye yapılanması Uluslararası Profesyonel Koçluk Derneği (ICF Türkiye)’e bağlı koçlar, geleceğe sağlam adımlarla yürümek isteyen gençleri koçluk hizmeti ile destekliyorlar. Böylece danışanlar, kendi içsel kaynaklarının farkına vararak ve sahip olduğu kaynaklarını istediği biçim ve süreklilikte kullanarak başarıya doğru adım atıyorlar.
Koç seçerken aşğaıdaki kriterlee dikkat edilmeli:
• Koçluk ile ilgili bilgi sahibi olun.
• Hangi amaçla bir koç ile çalışmak istediğinize karar verin.
• Karar vermeden önce farklı koçlar ile görüşün.
• Her bir koça tecrübeleri, özellikleri, yetenekleri ve referansları hakkında sorular sorun.
• Koçluğun önemli bir ilişki olduğunu aklınızda bulundurun.
• Koçluk tecrübesi (koçluk süresi, tecrübesi, ne tarz konularda koç yaptığı…vs)
• Koçluk eğitim detayları (ICF tarafından onaylanmış eğitim kurumları tarafından mı, vs)
• Koçluk uzmanlık alanı ya da en yoğun çalıştığı konular?
• Koçluğuna katkı sağladığını düşündüğü özelliğini ya da tecrübesini?
• Koçluk ile ilgili felsefesi?
• Koçluk süreci nasıl ilerlemektedir (seanslar nasıl ilerlemektedir, sıklığı…vs)?
3. KAÇ TANE TAM YETKLI KOÇ VAR ?
ICF Türkiye internet sitesine kayıtlı 39 ACC, 38 PCC ve 3 MCC olmak üzere toplam 80 ünvanlı ve yetkili koç bulunmaktadır.
4. HANGI EĞITIMLERI ALARAK KOÇ OLUNUYOR ?
Son dönemde bir çok kişinin “Yaşam Koçu Olmak İstiyorum” dediğini duyuyorum. Yaşam koçu olmak bir çok kişinin hayallerini süslemektedir. Özel bir meslek olması ancak pek de kolay bir meslek olmaması nedeniyle eğitim almanın da çok önemli olduğu bir alandır. Yaşam Koçu olmak isteyenlere bizim önerimiz; uluslararası geçerliliği olan bir eğitim almaları ve devamlı eğitimlerine uygun pratik yapmalarıdır. Burada “Uluslararası Geçerlilik” ifadesinden kastettiğimiz ACTP yani Akredite Koçluk Eğitim Programı olarak tam yetkili olmasından bahsediyoruz.
Sadece şunu söyleyebiliriz ki, kendi hayatımızda isteklerinize ulaşmadan başkalarının hayatında fark yaratmada başarılı olamayacağız. Öncelikle koçluk eğitimi almayı kendi hayatımızda fark yaratabilmek adına düşünmeli ve bu anlayışla devam etmeli, sonrası zaten kendiliğinden gelecektir.
Koçluk eğitimi alırken size tavsiyemiz sadece doğru referanslar edinip doğru koçluk eğitimini veren yerlerle iletişime geçmeniz. Bunun için tavsiyemiz özellikle ICF onaylı yerlere güvenmeniz ve eğitiminizi bu yerlerde tamamlamanızdır. İnanın pişman olmayacaksınız.
1- Eğer bir okul size uluslararası geçerli sertifika verdiğini iddia ediyorsa kaçarak uzaklaşın. Çünkü ifade kendi içerisinde doğru değildir. Hiç bir okul, uluslararası otorite olmuş bir kurumun imzası olmadan sertifikanıza uluslararası geçerlilik kazandıramaz. Yani özellikle ICF gibi uluslararası koçluk dernek ya da federasyonlarının imzası yoksa hiçbir geçerlilik kazanamazsınız. Hangi okula giderseniz gidin uluslararası imza atamayacağı için aldığınız eğitime katılım sertifikası anlamlı olmayacaktır. ICF ya da ACTP yetkisine sahip kurumlar sizi sınava tabi tutmakta ve ünvan vermektedir. Hele de eski beyaz eşya satıcılarında olduğu gibi markamız garantimiz ve uluslararası geçerliliğimiz diyorlarsa ya da İngiltere’de de ofisimiz var diyorlarsa arkanıza bakmadan kaçın. Önemli olan okulun ACTP (Accredited Coach Training Program) programına sahip olması sahip olması.
2- Sertifikalar değil, programlar ICF tarafından akredite edilmektedir. Yani uluslararası geçerli sertifika bir pazarlama yalanı olup, doğru söylem uluslararası akredite bir program olarak değiştirilmelidir. Türkiye’de de az sayıda uluslararası akreditasyonu bulunan okul bulunmaktadır. Size tavsiyem okulun adını ilgili uluslararası derneğin internet sayfasında arayarak emin olmanız. Dediğim gibi ICF ve IAC yani coachfederation .org ya da certifiedcoach. org adreslerini tercih edebilirsiniz.
Bizim yaptığımız kontrole göre 2014 yılı içerisinde aşağıdaki okullar Türkiye’de Türkçe eğitim verebilme yetkisine sahiptir.
Adler International Learning, Inc.Adler Professional Coaching Certificatewww.adlerlearning.comCTI – The Coaches Training InstituteCo-Active Coach Training Programwww.thecoaches.com
Erickson CollegeThe Art and Science of Coachingwww.erickson.edu
Sola Unitas Academy
Advancing the Path to Core Coaching Masteries
Koçluk Eğitimi | SolaUnitas® CA - Akredite Olma Fırsatı!
3- Eğitim aldıktan sonra Uluslararası derneğe başvurup sertifikanızı almanız gerekmektedir. Yani koçluk eğitimi yolun sadece yarısı. Bugün için Türkiye’de ICF ya da IAC eğitimlerine katılan en az 3.000 kişiden ICF Türkiye’ye kayıtlı yaklaşık 80 sertifikalı koç var. Düşünün neden bu sayı bu kadar az.
Burada müşterinin asıl sorması gereken sorular şunlar?
1- Gerçekten uluslararası olarak geçerli misiniz. Hangi kurum sizin arkanızda ve bunu internette nasıl görebiliriz?
2- Bugüne kadar kaç eğitim açtınız? kimlere koçluk hizmeti veriyorsunuz? Bize kesilen koçluk ve eğitim faturalarınızı gösterebilir misiniz? (Çoğu daha hiç eğitim vermediğinden ellerinde fatura bile yok çünkü)
3- Başlangıçtan Uluslararası Sertifikası yani ACC (ICF) alana kadar toplam maliyetim nedir?
Aşağıdaki maliyet kalemlerini tam olarak sorun.
Örneğin;
1- Toplam eğitim maliyeti ACSTH olarak ya da ACTP olarak, genellikle ACTP eğitimlerde bile toplam fiyatı söylenmiyor. (sonradan önünüze geliyor maalesef)
2- Sertifika için kaç saat mentorluk alacağım ve fiyatı ne olacak?
3- Sınava girme maliyetlerim ne olacak?
ICF ya da IAC tarafından onaylanmış her eğitimde aşağı yukarı aynı şeyleri elde edecekken benim tavsiyem gereksiz yüksek maliyetlere katlanmayın. Gerisi size kalmış. Ama sakın sizi kandırmalarına izin vermeyin.
5. KOÇLAR SAYESINDE HAYATI DEGIŞMIŞ, HAYATINI DOĞRU ŞEKILDE YÖNLENDIRMEYI BAŞARMIŞ INSANLAR VAR MI ?
Profesyonel Koç, her şeyden önce konuyla değil kişiyle çalışır. Böylece danışan, sadece o konuyu çözerken aslında başka birçok konuya ilişkin potansiyelini de keşfeder. Danışan emin adımlarla ilerleyen gelişim yolculuğunu başlatmış olur.
Profesyonel Koç, arkadaşlarından farklı olarak kişiye ne yapması gerektiğini ya da nasıl yapması gerektiğini söylemez. Çünkü tüm bunları nasıl yapması gerektiğini ve hangi adımları atacağını kişinin gerçekte bildiğini bilir. Koç danışanın sorularının yanıtlarını bilmez ancak bu yanıtları bulmasını sağlayacak doğru soruları sorar.
Çözüm odaklı çalışır. Düşüncelere ayna tutarak gerçekten danışanın ne istediğini keşfetmesini kolaylaştırır. Danışan eksik alanlara odaklanmak yerine kendi güçlü yönlerini keşfeder ve neler yapabileceğini fark eder.
Profesyonel Koç, danışanın yolculuğunda atacağı adımlar için yüreklendirir ve eyleme geçmeyi hızlandırır. Böylece hayallere adım adım yaklaşılır ve geleceğinin direksiyonunu danışan kendi eline alır.
Koçluk, gelecek ve sonuç odaklıdır.
• Koçluk, kişiyi harekete geçiren itici güçtür.
• Danışan, koçluk sürecinde kendisi ve ilişkileri üzerinde farkındalık kazanır.
• Danışan, süreç boyunca işinde ve özel yaşamında kullanabileceği yeni beceriler geliştirir.
• Danışan, kendisini sorgulamayı ve geliştirmeyi öğrenir.
Koçluk hizmetinin sonuçları nedir?
İş dünyasında yönetim basamaklarını tırmandıkça kişilerin performansları hakkında aldıkları geribildirim azaldıkça, üst düzey yöneticiler kendilerine yapıcı geribildirim verecek bir koça ihtiyaç duyuyorlar.
Pfizer, Unilever, American Express, Philips gibi dünya devleri koçluk hizmeti için ciddi geniş bütçeler ayırıyorlar. Bu kadar yüksek yatırıma acaba değiyor mu? Manchester Inc. tarafından yapılan bir araştırmanın sonuçları fazlasıyla değdiğini gösteriyor. Koçluk programlarına yapılan yatırımın geri dönüşü (ROI- Return on Investment) yapılan ilk harcamanın 5.7 katı olarak bulunmuş. Aynı araştırmaya göre, bu hizmeti alan yöneticilerde de çok olumlu gelişmeler görülmüştür.