Osmanlıca Türkçesi'nin Önemi Ve Osmanlıca Hakkında Kim, Ne Dedi?
DOÇ. DR. ÖMER İŞBİLİR ''omarisbilir@yahoo.com''
Osmanlıca Türkçesi öğrenmek, tarihimizle, köklerimizle irtibat açısından önemli olduğu gibi, bu kültür ve irfan hazinesine girmek, düşünce ve tefekkür dünyamız açısından da son derece ehemmiyetlidir. Osmanlı dönemi Türkçesi, günümüz Türkçesiyle kıyaslanmayacak kadar zengin kelime ve kavramları ihtiva etmektedir. Fakat asıl karşılaştığımız ve izalesinde de bir hayli zorlandığımız husus, ilkokuldan itibaren eski harflerle okumanın zorluğu, bu harflerin ilerlemeye mani olduğu, Osmanlı Devleti'nin bu sebeple geri kaldığı vs propagandalarıyla yetiştirilmiş ve bu ön yargı ile üniversiteye gelmiş olan örencilerin düşüncelerini değiştirmektir.
NİHAD SÂMİ BANARLI
Her dil imparatorluk dili olamaz. Çünkü her millet imparatorluk kuramaz. Türk milleti tarafından fethedilmiş topraklar nasıl Türk vatanı olmuşsa, aynı millet tarafından Fethedilmiş kelimeler de öyle Türk kelimesi olmuştur. Asırlarca Türk'ün malı olmuş, Türk sesiyle ve Türk san'atıyla işlenmiş; ev, âile, köy Türkçesine, aşk ve îman Türkçesine girmiş; Türk'ün heyecânına işenip vicdânına yerleşmiş ve Türk olmuş kelimeler de Verilemez!.. Bunlar, bizim zafer ve şeref hâtıralarımızdır.
PEYAMİ SAFA
Yeryüzünde milli kütüphanelerindeki eserlerin dilini ve harflerini bilmeyen, bunları okumaktan aciz bir tek millet var mıdır? Tarihinden edebiyatından, ilmi, felsefi ve dini eserlerinden, milli kültür hazinelerinden haberi olmayan bir milletin bir toprak parçasında rastgale toplanmış bir kuru kalabalıktan farkı nedir?
Avrupalılar okullarında Shakesper'e, Milton'a, Voltaire'e dair bilgi verirken talebeye bu yazarların okul kütüphanesindeki eserleri de okutulur. Bir kitabı bir bölümü değil, tamamı okutulur. Bugün yirmi yaşlarında bir Türk genci Naima'yı, Fuzuli'yi, Cevdet Paşa tarihini orjinalinden okuyamaz. Yeni yazıya çevirisini okusa da anlayamaz. Bu talihsiz delikanlı için Baki'nin o muhteşem ''Mersiye''si Galib'in o enfes ''Hüsn ü aşk''ı Hamid'in ''Tarık Bin Ziyad''ı simsiyah karanlıklara batmış muazzam abidelerdir. O zavallıcık bu eserlerin arasında, İstanbul'un göklere fırlayan tarihi eserleri arasında iki gözü kör dolaşan bir turist gibi gezip durur. Kendi tarihini, atasını, dilini, edebiyatını bilmez ve sevmez. Yani kendini bilmez ve sevmez.
CEMİL MERİÇ
Kamus bir milletin hafızası, yani kendisi; heyecanıyla, hassasiyetiyle, şuuruyla. Kamusa uzanan el namusa uzanmıştır. Her mukaddesi yıkan Fransız ihtilali, tek mukaddese saygı göstermiştir: kamusa... Heyhat! Batıda cinnet bile terbiyeli.
DURSUN GÜRLEK
Rahmetli Cemil Meriç'ten defalarca duydum. Türkiye'de Osmanlıca öğrenmenin Arapça öğrenmek kadar hatta daha mühim olduğunu söylerdi.
çünkü kütüphanelerimiz Osmanlıca eserlerle dolu ve işin garibi bu eserlere bizden çok Avrupalı oryantalistler ilgi gösteriyor. Düşünebiliyor musunuz benim kütüphanemdeki eserleri bir Fransız yada İngiliz araştırıcı rahatlıkla okuyup çevirebiliyor,ben ise tabiri caizse bön bön bakıyorum. Yahut çevremdeki mezar taşlarını okuyamıyorum. Dedemden kalan tapu belgesini okuyamıyorum.
En güzel tarihi eserler İstanbul'da fakat Osmanlı çeşmelerinin, camilerinin kitâbelerini okuyamıyorum. Tabii bu lüzum, bu boşluk gün geçtikçe daha iyi açığa çıktığı için Osmanlıca'ya rağbet var. Kanaatim odur ki rağbet artacak.
ATİLLA İLHAN
Osmanlı Türkçesi; Türklerin yüzyıllar boyunca geliştirdikleri özgün bir dildir. Arapçadan da Farsçadan da yararlanmış ama ikisi de olmamış; yeni Türk kuşakları Osmanlı Türkçesini anlayabilmelidir ki, gelecekle geçmiş arasındaki köprüyü sağlam kurabilsinler.
İLBER ORTAYLI
Bugün Türkiye'de bir münevverin Osmanlıca okumayı bilmesi lâzım. Atla deve değil. Osmanlıca öyle Fransızca ve Rusça gibi ayrı dil olarak anlaşılamaz Arap harfleriyle yazılan bir Türkçedir. Her dil asırdan asıra bazı değişiklikler geçirir ama bu durum ayrı bir dilden söz etmeyi gerektirmez. Nihayet anneannemizle dedemizin mektuplaşma dilidir.
MURAT BARDAKÇI
Türkiye'de entelektüelliğin şartı Osmanlıca bilmektir. Bizde kendi kültürünü bilmez, İngilizceden okumaya çalışır. Batı'yı bilmez sadece kafa çekip ahkâm keser.
Ben şunu söylüyorum: Türkiye'de Osmanlıca bilmeyen entelektüeller cahildir. 1928 öncesi yazılmış şeyleri okuyamıyorsanız eğer, hiç 'okur-yazarım' diye geçinmeyin. Bugün bir İngiliz entelektüeli Shakespear'i, Shelly'i okur, bilir. Bizimkiler Nedim'i, Fuzuli'yi anlamaz., Şeyh Galip'i utanmadan İngilizcesinden okurlar. Birçok tarih kitabı halâ Osmanlıcadır bizde. Kendi kültürünü bilmeyen entelektüel olamaz.
PROF.DR. HAMZA ZÜLFİKAR
Osmanlı imparatorluğu zamanında kullanılan dil, şüphe yok ki Türkçeydi. İçinde fazlasıyla Arapça ve Farça kelime bulunmasına rağmen cümle yapısı Türkçeydi.
Bugün de anlaşılabilen ve sade bir Türkçeyle yazılmış olan metinleri gözden uzak tutmamalıyız. Fatih Sultan Mehmet dönemi tarih yazarlarından Tursun Bey'in yazdığı Târih-i Ebu-Feth adlı eseri okurken işaretlediğim bazı cümleler vardı. ''Osmanlıca mı, Osmanlı Türkçesi mi?'' tartışmasında aklıma bu eserde işaretlediğim cümleler geldi; birkaçını aktarayım:
''Gel imdi her gün ah eyle, Günahlarını anup inile; Biz kıssaya girelim, sen dinle...''
MEHMET ŞEVKET EYGİ
Vasıflı insan olmak isteyen her Türkiyeli genç mutlaka ve mutlaka zengin, edebi, yazılı Türkçeyi, yani Osmanlıcayı iyi derecede öğrenmekle mükelleftir. Osmanlıca bilmeden köylü, bakkal, işportacı, kasap, esnaf olunabilir, ama münevver, yüksek tabaka mensubu, kültürlü olunamaz. Yeterli Osmanlıca bilmenin ölçüsüde şudur: Zevk ve haz alarak, mânasını anlayarak Türk dilinin en büyük şairi Fuzuli'nin divanı, aslî metninden okuyabilmek.
SERVET KABAKLI
Türk diline yapılan kasıtlı müdahaleler sonunda dilimizin gittikçe fakirleşmekte ve ifade yeteneğini kaybetmekte oluşudur. Daha önce kullanılmış olan; aşikar, bedihi, dekolte, münhal, müstehcen, vazıh, bariz... gibi 12 kelimenin bir tek -açık- kelimesiyle karşılanması dilde nasıl bir kavram kargaşasına yol açar? Nüanslar nasıl kaybolur ve bu müdahale Dili nasıl fakirleştirilir, düşünülmeye değer! Bu pek çok misalden Bir tanesidir.
Yorum Yazın