Kısa Yoldan Görmek

Beynimizin ne gördüğümüz ve ne yaptığımız arasındaki bilgi bağlantısını ‘sabit hat’ denilen bir yolla sağladığı bulundu. Londra ve Cambridge Üniversiteleri’nden araştırmacılar ilk kez görsel işaretlerle fiziksel hareketlerin birleşiminden oluşan öz farkındalığın konumuna ait özel bir mekanizma buldular. Buradaki yeni keşfedilen sistem bazı şizofreni hastalarının başkası tarafından kontrol edilmesine benzeyen davranışlarının nedenini açıklıyor.

Standart görsel işlem dikkat dağıtıcı şeye yönelmeye yatkındır. O bizim dikkatimizi diğer objelerden ayırarak enteresan olan şeye vermemizi gerektirir. Yeni yapılan çalışmalar gösteriyor ki bizim beynimizde ayrı olarak bulunan bir sistemin dikkatimizi vermediğimiz anlarda dahi kısa yoldan bir algılama yaratarak sanki görüntüyü görmüşüz gibi tepki verebildiğimizi ispatlıyor. Aslına bakılırsa yeni keşfedilen bu ağ örgüsünün tetikleyici reaksiyonları bilinçli beyinden önce bile bu işlemleri yapabilecek zamana sahip olduğunu gösteriyor.

Araştırmacılar 52 sağlıklı yetişkin üzerinde yapılan deneyler serisinde yeni bir mekanizma buldular. Bütün deneylerde katılımcılar iki boyutlu ekran üzerinde gösterge hareketlerinin direkt olarak el hareketlerine bağlı olduğu robotik kollar kullandılar. Onların gözleri ekranın merkezinde bir işarete sabitlenmiş konumda tutuldu ve bu göz izleyicisiyle onaylandı.

Deneyde hastalar sağ ve sol elleriyle işaretlerin ikiye ayrılmasını ve ikisinin de eşit ölçüde merkeze yaklaşmasını kontrol etti. Buradaki amaç her bir imlecin ekranın en üstünde bulunan ve hedef olarak gösterilen noktalara getirilmesiydi. Bazen tek bir taraf üzerindeki hedef ya da imleç sağa ya da sola atlıyordu. Hastalardan beklenen ise imleci doğru hedefe götürebilmeleriydi. Her bir atlama tek bölüm üzerinde anlık bir parlamayla işaretlendiriliyordu. Üstelik bu atlamalar rastgele bir şekilde değişiyordu. Bu yüzden her zaman değişiklikle ilgili bölümde karşılığını bulamıyorlardı.

Beklenildiği gibi insanlar dikkatleri işaretler tarafından doğru bölgeye çekildiğinde hedef atlamalarına hızlı bir şekilde karşılık verdi. Her nasılsa imleç atlamalarına tepkiler işarete bakmaksızın hızlıydı. Bu da dikkatten bağımsız bir ayırma mekanizmasının bizim kendi hareketlerimizin takibinden sorumlu olduğunu gösteriyor.

Londra Üniversitesinden Dr Alexandra Reichenbach buradaki araştırmalarda keşfedilen mekanizmanın dikkat dağıtıcı şeylere standart görme sürecinden daha az yatkın olduğunu söylüyor. Ayrıca bu sistemin dikkat dağılmasına toleransının yüksek olduğunu, görülen işaretlere hızlıca cevap vermeye ihtiyacımız olduğu için bu şekilde evrimleştiğimizi düşünüyor.

Araştırmacı açıklamasında ‘Bu çalışmanın şizofreni hastalarının neden kendi hareketlerini başkası kontrol ediyormuş gibi hissettiklerini de açıklamaktadır. Şizofrenide sıklıkla kontrolün hayali olduğuna benzer dışavurumlar görülür. Eğer biri görsel işaretlere uygun vücut tepkilerini veremiyorsa kendisinin başkası tarafından kontrol edildiğini hissedebilir. Biz daha ileriki çalışmalar için bunu kabul etmeye ihtiyaç duyuyoruz. Buradaki fonksiyon bozukluğunun sebebi bu çalışmada tanımlanan mekanizma ile açıklanabilir.’ dedi.

Kaynak http://www.sciencedaily.com/releases/2014/03/140313123139.htm