HCT: Hematokrit Nedir? Yüksekliği ve Düşüklüğü Ne Anlama Gelir? Değerleri Kaç Olmalıdır?
Vücuda oksijen taşımakla görevli olan kırmızı kan hücrelerine eritorist yada RBC denir. Kandaki hücreler arasında en çok var olanı alyuvar da denilen kırmızı kan hücreleridir. Eritrositler, demir ve hemoglobinden meydana gelmektedir. Hemoglobin, kan hücrelerinin %90'lık bir kısmını oluşturarak şeklini almasını sağlar. Alyuvarların içinde bulunan demir ise hemoglobine rengini veren bir maddedir. Kemik iliğinde üretilen eritoristler, bir hafta sonra esneklik kazanarak dolaşımda rol oynamaya başlar. Erkeklerde ve kadınlarda üretilen eritorist değerleri farklılıklar gösterebilir. Peki hematokrit nedir? Yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelmektedir? Değerleri kaç olmalıdır? İşte detaylar...
Hematokrit değerleri, hemogram da denilen tam kan sayım testinde ortaya çıkar. Sağlık açısından büyük bir önem taşıyan bu değerler herhangi bir sebepten dolayı düşebilir ya da yükselebilir. Hamilelik, susuzluk, sigara HTC değerlerinde oynama yapabileceği gibi bazı hastalıklarda bu duruma neden olabilmektedir. HCT değerlerinin normal düzeye getirilebilmesi için birtakım tedaviler uygulanır. Altında yatan rahatsızlıklar teşhis edilip giderildikten sonra beslenme şeklinde düzenlemeler getirilir. HTC değerleri tedavi edilmediği takdirde günlük yaşamı olumsuz etkileyebileceği gibi var olan hastalığı da daha ileri seviyeye taşıyabilir. Kırmızı kan hücrelerinin oranını belirleyen hematokrit hakkında merak edilenleri sizler için derledik...
HEMATOKRİT NEDİR?
Hematokrit, kırmızı kan hücreleri denilen alyuvarların hacminin, dolaşımdaki kanın hacmine oranını ifade eder. Tam kan sayım testinde ortaya çıkan HCT, eritrositlerin oranını ölçerek vücuttaki hastalıklar hakkında bilgi verir. Örneğin 100 ml'lik kanda 35 ml alyuvar hücresi varsa HCT oranı %35'tir.
YÜKSEKLİĞİ VE DÜŞÜKLÜĞÜ NE ANLAMA GELMEKTEDİR?
Kırmızı kan hücrelerinin oksijen- karbondioksit döngüsünü gerçekleştirirken yetersiz kalması durumunda kemik iliğinde telafi amaçlı eritrosit üretilir. Bu kemik iliğinde üretilen eritrositlerin sonucunda HTC değerleri yüksek çıkabilmektedir. Özellikle yüksek rakımlı yerlerde yaşayanların HTC değerlerinin yüksek çıkması normaldir. Kalp- damar sorunları, böbrek hastalıkları, uyku apnesi, vücudun susuz kalması, kronik sigara içiciliği kortizon ilaçları, karbonmonoksit zehirlenmeleri, ağır egzersiz ve doping kullanımı HTC değerlerini yükselten faktörlerdir. Bu değerin yüksek çıkması kanın pıhtılaşmasına, kalp rahatsızlıklarına ve felçlere neden olabilir. HTC değerlerini düşürmek için kan yapan demir içeren besinlerin tüketimi azaltılmalıdır. Yüksek HTC değerlerinin belirtileri ise şunlardır:
Kaşıntı
Baş ağrısı
Görmede bulanıklık
Uyku sıkıntsı
Avuç içi hassasiyeti
Kas ve karın ağrıları
Kulaklarda çınlama
HTC değerindeki düşüklük vücutta yetersiz oksijen olduğu anlamına gelir. Bu durum oksijen taşıyan alyuvarların sayısının yetersiz olduğu anlamına gelir. Aynı zamanda vücutta görülen kan kayıpları, HTC değerinin düşüren faktörlerdendir. Kan kanseri, dalak büyümesi, tiroid bozuklukları, böbrekte oluşan hastalıklar, demir, bakır, folik asit, B6, B12 eksikliği, hamilelik, kan damarlarında meydana gelen yaralanmalar, hemoliz gibi faktörlere bağlı olarak HTC değeri düşüklüğüne neden olabilir. HTC değeri düşüklüğü belirtileri ise şunlardır:
Kalp atışlarında düzensizlik
Halsizlik
Uyuyamama
Baş dönmesi
Baş ağrısı
Huzursuzluk hali
Saç dökülmesi
Soluk cilt görünümü
DEĞERLERİ KAÇ OLMALIDIR?
Tam kan testinde ortaya çıkan hematokrit değerleri, cinsiyet ve yaşa göre değişim göstermektedir. Erkeklerde olması gereken normal değerler, kadınlara göre fazla çıkmaktadır. Hamilelik döneminde HTC değerlerinde düşüş olması normaldir. Yeni doğan bebeklerde HTC değerleri; %55 ile %68 arasında olması gerekir. Yetişkin bir erkekte %42 ila %54 arasında değerler, yetişkin bir kadında ise %38 ila %46 arasındaki değerler normal kabul edilir.
Yorum Yazın