Film İzlerken Edebiyat Zevkine de Doymak İsteyenler İçin Şiir Dinletisi Gibi Gelecek 25 Film
Şiir veya şairleri başrol olarak kullanan filmleri derledik.
Not: Filmler IMDb puanlarına göre sıralanmıştır. Film özetleri beyazperde.com ve sinefil.com sitelerinden alıntılanmıştır.
25. Lope (2010)
Trajedi ve komediyi harmanlayarak İspanyol sinemasında yeni bir devir başlatan, Lope de Vega'nın hayatını konu alan bir film.
24. Sylvia (2003)
1956 yılında İngiltere’deyiz. Sonradan çok ünlü bir şair ve yazar olarak 20. yüzyıla damgasını vuracak olan Amerikalı Sylvia Plath, 20’ li yaşlarında, babasını kaybetmiş ve üzerinden bir intihar denemesi geçmiş bir halde, Cambridge’ te burslu olarak okumaktadır. Burada tanıştığı Ted Hughes ’le aralarındaki tinsel olduğu kadar fiziksel de olan çekime sadece bir kaç ay dayanabilir ve evlenirler. Sylvia, ileride İngiltere'nin en saygıdeğer edebiyatçıları arasına girecek olan Ted ile birlikte, öğretmenlik yapacağı Amerika’ya döner. Fakat zamanla, Ted’ in işleri basıldıkça sadece edebi çevrelerin değil, kadınların da ilgisi üzerine çevrilir. Bunlar, kendi yaratıcılığını sorgulayan Sylvia tarafından hiç hoş karşılanmaz.
23. Little Ashes (2008)
1922’de Madrid göreneksel değerlerin, caz, Freud ve yenilikçiliğin tehlikeli etkileri arasında bir meydan okuma savaşı. Salvador Dali, büyük bir sanatçı olma tutkusuyla 18 yaşında üniversiteye girmiştir. Onun utangaçlığının ve şahlanmış göstermeciliğinin garip harmanı, üniversitede sosyal tabakadan iki kişinin dikkatini çekmiştir; Federico Garcia Lorca ve Luis Bunuel. Film bu üçlünün gençlik dönemlerini, dostluklarını, farklı yönden ilişkilerini ve kendi dallarında bir ressam, bir şair ve bir yönetmen olarak yükselişlerini konu almaktadır.
22. Kill Your Darlings (2013)
1944 yılında geçen filmde, genç Allen Ginsberg, Columbia Üniversitesini kazanmış ve Lucien Carr ile burada tanışmıştır. Son derece havalı ve çekici biri olan Lucien’ le karşılaşması Allen’ ın hayatının en önemli dönüm noktası olur. Kısa süre içerisinde William Burroughs ve Jack Kerouc ile tanışmasıyla, bu dört genç adam toplumun kısıtlamalarının boğucu zırhından sıyrılıp tek gerçeğin edebiyat olduğu bir zihin yapısını benimserler. Gelenekleri reddedip yeni ve daha öncekileri hiç mi hiç benzemeyen bir akımı oluşturmanın peşine düşerler. Yeni ve bambaşka bir sanat akımı olan Beat Hareketi böylece ortaya çıkmış olur.
21. Total Eclipse (1995)
Film, yazdıkları şiirlerle Fransız edebiyatında önemli yerlere sahip ve sonraki kuşakları da oldukça etkileyen Arthur Rimbaud ve Paul Verlaine'in ilişkisine odaklanıyor. Dehalarının arka planında, evli olmalarına rağmen yaşadıkları gizli eş cinsel ilişki, alkol ve uyuşturucuyla yaşadıkları sürdükleri hayata detaylarıyla tanık oluyoruz.
20. Mavi Gözlü Dev (2007)
Komünizm propagandası nedeni ile mahkum edilen Nazım, içeride kulaktan kulağa büyüyen bir ünle efsane haline gelir. Çevresinde şiirinden, ressamlığından feyiz alarak genişleyen bir arkadaş grubu oluşur. Fakat Nazım Hikmet’in aklında olan tek şey karısı Piraye’dir. Uzun zamandır haber alamadığı karısını çok merak etmektedir. Savaş yıllarının sefaleti iyice kendisini hissettirirken Nazım için yıkım olacak haber de gelmekte gecikmez. Hakkında verilen 28 yıl hapis cezası onaylanmıştır.
19. Howl (2010)
1957 yılının San Francisco’ sunda genç şair Allen Ginsberg, yıllar boyunca en fazla okunan ve tartışılan şiire imza atar: Howl. Film tıpkı bu performatif şiir gibi üç parçadan oluşur: Allen Ginsberg’ in gençlik dönemlerinden kesitler, şairin kendi sesi ile bir araya gelir. Howl şiirini Chicago davasında okuyan Ginsberg’e tepkiler bir diğer bölümü oluşturur. Filmin sonu ise tamamen şiirin içeriğine ayrılmıştır
18. Neruda (2016)
Neruda, 1940larda Komünist Partiye katılmak için kendi ülkesinde bir kaçak haline gelen, Nobel ödüllü ünlü Şilili şair Pablo Nerudanın peşine düşen bir müfettişi konu ediniyor. Müfettiş oscar Peluchonneau ile Pablo Neruda arasındaki kovalama şairane bir dille anlatılıyor.
17. Bright Star (2009)
Muhteşem doğa manzaralarıyla bezeli bu romantik film, 1818 yılında, Londra’nın hemen dışında geçiyor. Henüz 23 yaşındaki şair Keats, genç komşuları, moda öğrencisi Fanny Brawne’la gözlerden uzak bir ilişkiye girer. Birbirlerine bağlılıkları güçlenir, aşkları alevlenirken bazı engelleri aşmaları gerekir: Fanny’ nin annesi, Keats’ in en yakın arkadaşı Brown ve genç şairin amansız hastalığı...
16. Shakespeare in Love (1998)
Yıl 1593 ve umut vadeden oyun yazarı Will Shakespeare, her yazarın zaman zaman başına gelen tıkanma hastalıklarından birini yaşıyor. Son komedisi Romeo ve Ethel, Korsanın Kızı bir türlü ilerlemiyor ve Londra tiyatro topluluğu sürekli bitmiş senaryoyu istiyor. Depresyona giren Will, tanrı vergisi yeteneğini kaybedip kaybetmediğini düşünmeye başlıyor. Tüm umudunu kaybetmişken güzel Viola ile tanışıyor ve aldığı ilham ile tüm zamanların en harika aşk hikayelerinden birini yazıyor.
15. Barfly (1987)
Henry Chinaski, içkinin esiri olmuş tatlı bir serseridir. Zamanının çoğunu ucuz barların karanlık köşelerinde geçirir. Kendisi gibi sefil görünüşlü ama güzel bir kadına tutkuyla bağlıdır. Bir gün yazarlık yeteneğini keşfeden zengin bir yayıncı kadınla tanışır. Bu, hayatında büyük bir değişikliği beraberinde getirir. Artık, ya yazdığı öykülere büyük paralar öneren bu kadınla başarının peşinden koşacaktır, ya da bu sefil yaşama devam edip özgürlüğün tadını çıkarmaya devam edecektir.
14. Papusza (2013)
Gerçek bir yaşam öyküsüne dayanan film, Papusza lakaplı Bronislawa Wajsın trajik kaderini anlatıyor. Papusza şiirlerini resmi olarak yayımlayan ve Lehçeye çevrilen ilk Roman şairdir. Tüm bunlar iki adamın çabasıyla gerçekleşir: Polonyadaki Roman cemaatinin yaşayışına odaklanan şair tarihçi Jerzy Ficowski ve Julian Tuwim. Karlovy Varyde prömiyerini yapan Papusza, Roman cemaatini etkileyen olaylarla bu efsanevi şairin hikayesini anlatıyor.
13. Le sang d'un poète (1930)
Jean Cocteau’ nun senaryosunu yazıp yönettiği bu deneysel film, birinci ve ikinci Dünya Savaşları arasında kalan dönemde, özellikle de Fransa’da filizlenen öncü sinemanın en belirgin örneklerinden biridir ve bu anlamda tarihi bir önemi vardır. Orfe efsanesinden ve Jean Cocteau’ nun kendi hayatından izler taşıyan 'Bir Şairin Kanı' kamaşık ve rüyayı andıran bir yapıya sahiptir. Alışılageldik bir öykü akışı bulunmayan film seyirciyi sürekli şaşırtan sürrealist imgelerle dolu dört ana bölüme ayrılmıştır. Cocteau başrol oyuncusunu görsel metafor ve simgelerle dolu gerçeküstü düşsel bir yolculuğa çıkartır.
12. Paterson (2016)
Paterson gün içerisinde basit rutini olan bir adamdır. Her gün şöforlük yaptığı otobüsüyle şehri turlar, akşam köpeğini gezdirdikten sonra bara gider, sevgilisi Laura ile sıradan ama huzurlu bir hayat sürdürür. Ve tüm bu süreçte basit ama etkileyici şiirler yazar. Laura ise evle sınırlandırdığı hayatına renk katmak için her gün farklı uğraşlar arayan, hafif çılgın bir kadındır. Paterson ve Laura farklı karakterlerine rağmen birlikte bir hayat sürdürmeyi başarırlar.
11. Cyrano de Bergerac (1990)
Kralın silahşörlerinden Cryano de Bergerac, hem cesareti ve romantizmi hem de güçlü şiirselliği ile hayranlık uyandıran biridir. Ne var ki kadınların gönlünü fethedecek bir beyaz atlı prens olmakla arasında önemli bir engel vardır: devasa bir burun! Üstüne, Cyrano’nun hayallerini süsleyen genç ve güzel Roxanne, birliğe yeni katılan yakışıklı çömez Christian’ın da ilgisini çeker.
10. Bad ma ra khahad bord (1999)
Birkaç film yapımcısı film çekmek için küçük bir kasabaya iner. Köyün en yaşlı kadını ölmek üzeredir. Bu kadının ölmesini beklerken film ekibi kendilerini köylülerin günlük yaşantısının içinde bulur. Yönetmen Behzad, sürekli çalan telefonuna bir türlü cevap veremez çünkü köyde telefon çekmemektedir. Bu nedenle bir tepeye doğru yol alır. Bu tepede de bir adam hazine aramaktadır. Behzad hazine için çukur kazan adamla iletişim kurmak istemesine karşın adam çukurdan çıkmaz.
9. Sayat Nova (1969)
Ünlü Ermeni ozan ve müzisyen Artin Sayadyanın, ya da halkının verdiği isimle Şarkıların Efendisi, Sayat Nova üzerine bir film. Ancak klasik anlatım yöntemlerine başvurarak, filmin açılışında açıkça belirtildiği gibi ozanın yaşam öyküsünü anlatma niyeti taşımayan bir film. Yönetmen, kendi hayal gücüne yaslanıp, Sayat Novanın yaşamındaki dönüm noktalarını, yer yer şiirden ve müzikten beslenerek ve sembollere yer vererek özgün bir anlatım dili çerçevesinde işliyor.
8. Il Postino (1994)
1950’lerde İtalya’daki küçük bir adadayız. Dünyaca ünlü Şilili komünist şair Pablo Neruda, siyasi sebeplerle ülkesi dışında yaşamak zorunda kaldığı sürenin küçük bir kısmını burada geçirir. Mektuplarını taşımakla görevli postacı naif Mario, Neruda’yla kısa zamanda mesafeli bir dostluk kurar. Usta ozanın verdiği tüyolarla hem içindeki şairi ortaya çıkarır hem de esmer güzeli Beatrice’nin kalbini kazanır. Neruda genç adama sosyalist fikirlerini aşılar ve kendini gerçekleştirmesine yardımcı olduğu Mario’nun gözünde giderek ilahlaşır. Ama usta ozanın peşindeki siyasi rakipleri bir yerde çok uzun süre kalmasına engel olmaktadır. Ayrılık vakti yaklaşır.
7. Shi (2010)
Mi-ja hayatını genç torununa adamıştır. Ama yine de şiire karşı büyük bir ilgisi vardır. Bu yüzden bu konuda eğitim alabileceği bir sınıfa kaydolur. Şiir dünyasına girmesine rağmen burası ona hayat hakkında acı gerçekleri de öğretecektir.
6. Kelebeğin Rüyası (2013)
Zonguldak’ta yaşayan iki genç şair; Rüştü Onur ve Muzaffer Tayyip Uslu, II. Dünya Savaşı’nın çetin koşullarına, yaşadıkları küçük madenci kentinden tanıklık etmektedirler. 1941 yılının Türkiye’sini, II. Dünya Savaşı dönemi ve mükellefiyet günlerini yansıtan filmde ayrıca iki genç şairin hayatla ve aşkla olan mücadeleleri de ele alınıyor. Ayakları üzerine yeni yeni kalkan genç Cumhuriyet dünyadaki ciddi değişimlerle boğuşurken, sanata, edebiyata ve en çok da şiire gönül vermiş olan bu iki genç, aynı kıza sevdalanır. Bu aşk onların kalemlerini ve hayata dair olan inançlarını daha da güçlendirir ama hem kendi gelecekleri, hem de ülkenin ve dünyanın gidişatı iyi değildir.
5. Mia aioniotita kai mia mera (1998)
Ünlü bir yazar olan Alexander bütün hayatını geçirdigi Selanik’teki sahil evinden ayrılmak üzeredir. Ertesi gün, hayatının son günlerini geçireceği hastaneye gidecektir. Yolda rastladığı küçük bir çocuk Alexander’ın hayatını değiştir. Ayrıca karısının otuz yıl önceki bir yaz gününü anlatan mektubu onu sonsuz gelgitlerin içine itmiştir. Yarın ne kadardır? Belki bir günün içinde, belki de bir sonsuzluğun
4. Khaneh siah ast (1963)
İran yapımı film, İran'ın kuzeyinde toplum tarafından dışlanmış bir halde yaşayan, cüzzamlı bir topluluğun hikayesini ele alıyor. Filmin yönetmen ve senaristi Forugh Farrokhzad'ın anlatıcılığında ilerleyen ve Behkadeh Raji kolonisini ele alan hikayede Eski Ahit ve Kur'an-ı Kerim gibi kutsal kitaplardan yapılan alıntılarla yönetmenin kendi şiirsel deyişleri de bulunuyor.
3. Orphée (1950)
Orpheus, çok ünlü bir şairdir ve şairlerin kafesi olarak bilinen Café des Poètes'te oturmaktadır. O sırada kafeye bir prenses yanında sarhoş bir başka şair olan Cégéste ile içeri girer. Cégéste içkinin de etkisiyle agresifleşmeye başlar ve kavga çıkarmaya çalışır. Polis onu gözaltına almaya çalışırken bir şekilde kaçmayı başarır. Ancak bu kez de başından bir kaza geçer ve Cégéste ölür. Prenses onu 'hastaneye götürüyorum' diyerek arabasına alır ve Orpheus'u da yanında götürür. Orpheus, prensesin onları hastaneye götürmediğini anlar. Şatoya giderler ve Orpheus orada akıl almaz bir olaya tanık olur.
2. Nostalghia (1983)
Tanınmış bir Rus şair olan Andrei, 18. yüzyılda yaşamış ve Bolonya’da eğitim görmüş memleketlisi müzisyen Sosnovsky’nin hayatını araştırmak için İtalya’ya gelir. Güzel İtalyan tercümanı eşliğinde Toskana’dayken mutsuz evliliğinin, karısının ve çocuklarının Rusya’daki hatırası onu avlar. Seyahati giderek içsel bir serüvene dönüşürken mistik bir aydınlanma, şairin yolunu aydınlatacaktır.
1. Dead Poets Society (1989)
1950’lerin Welton Akademisi ciddi, disiplinli ve akademik çevrelerde saygınlığı yüksek olan bir okuldur. Okul yönetiminin muhafazakar ve ortodoks tavırları okulu öğrenciler için sıkıcı ve bunaltıcı bir yer haline getirmektedir. Fakat yeni İngilizce öğretmeni John Keating’in okula atanmasıyla çok şey değişecektir. Keating öğrencilerine ders kitaplarını yırtıp atmalarını, kalıplaşmış düşünce şekillerinden uzaklaşmalarını ve hayatlarını dolu dolu yaşamalarını öğütlemesiyle okulun statükocu tavrına son derece zıt bir profil çizmektedir. Öğrencilerini şiir ve nitelikli edebi yapıtlarla tanıştıran Keating onların pek çoğu üzerinde derin bir etki yaratır ve onların geleceğe dair hayallerinin şekillenmesini sağlar. Elbette Keating’in yaklaşımının okul yönetimi tarafından fark edilmesi ve üstüne gidilmesi uzun sürmeyecektir. Fakat okul müdürü Nolan Keating’i okuldan uzaklaştırma kararı aldığında hayatlarını değiştirdiği öğrencileri Keating’i savunmak için harekete geçerler.
Dizi Bonusu : Tutunamayanlar
Tarık, hayatı boyunca hiç çalışmamış bir adamdır. Çalışmaya pek de niyeti olmayan Tarık, bir gün iş görüşmesine gittiğinde, hayatının değişmesine neden olacak İrem adında bir kadın ile tanışır. Babasının işlerinin kötüye gitmesi nedeniyle hayattaki her şeyini kaybeden İrem'in gidebileceği hiçbir yer yoktur. İrem'i görür görmez aşık olan Tarık, onun durumuna üzülerek onu yaşadığı mahalleye çağırır. Burada bir kitap kafede çalışmaya başlayan İrem, kendi işini kurmak için gece gündüz çalışır. İrem'i etkilemenin yolunun kendi işini kurmaktan geçtiğini düşünen Tarık, bunun için kolları sıvar.
Dizi Bonusu : Yedi Güzel Adam
Hikayesi 1950 ve 1970’li yılların Kahramanmaraş’ında geçen dizi; yakın edebiyat tarihimize damgasını vuran şairlerimiz Erdem Beyazıt, Cahit Zarifoğlu, Rasim Özdenören, Nuri Pakdil, Ali Kutlay, Akif İnan ve Alaeddin Özdenören’in hayatını konu alıyor.
Yorum Yazın