Dünya Edebiyatının En Ünlü 10 Dedektifi
Polisiye düşkünleri bilir; iyi bir dedektif öyküsünün en önemli parçası iyi yazılmış bir dedektiftir ve dedektif romanları ancak dedektifleri kadar başarılıdır.
Bu gerçekten hareketle, dünya edebiyatına iz bırakmış en ünlü 10 dedektifi derledik.
Keyifli okumalar!
1. Sherlock Holmes
Sir Arthur Conan Doyle tarafından ilk kez “A Study in Scarlet” (Kızıl Dosya; 1887) romanında yaratılan Sherlock Holmes karakteri, okuyucunun karşısına bu ilk çıkışından sonra toplamda dört roman ve 56 kısa hikayede boy gösterdi. Onlarca kez sinema ve televizyona da uyarlanan Sherlock Holmes, dünyanın en ünlü dedektifi olmakla kalmıyor; 'hakkında en fazla öykü yazılan dedektif' ünvanını da elinde tutuyor.
2. Hercule Poirot
Agatha Christie‘nin ikonik karakterinden biri olan Hercule Poirot, tam tamına 33 roman ve 54 kısa öyküde yer almıştır. İlk kez Christie’nin de ilk kitabı olan “The Mysterious Affair at Styles”da (Ölüm Sessiz Geldi; 1920) göründü, tam 55 yıl edebiyat sahnesinde kaldı ve o kadar çok sevildi ki; The New York Times‘a hakkında bir ölüm ilanı verilen tek kurgusal karakter oldu. Poirot ile en çok özdeşleşen oyuncu ise David Suchet.
3. Philip Marlowe
Amerikan tarzı melankolik dedektiflerden hoşlananlar için ise Raymond Chandler‘ın kaleminden çıkan Philip Marlowe gerçek bir fenomen. İlk kez yazarın 1934 yılında yazdığı “Finger Man” kısa öyküsünde isimsiz bir anlatıcı olan, asıl kimliğine Chandler’ın ilk romanı olan “The Big Sleep”de (Büyük Uyku; 1939) kavuştu. Marlowe, Humphrey Bogart ve Robert Mitchum gibi ünlü Hollywood aktörleri tarafından canlandırılmıştır.
4. C. Auguste Dupin
Dedektif hikayelerinin, hatta kimi araştırmacılara göre polisiye edebiyatın başlangıcı sayılan, Edgar Allan Poe imzalı “The Murders in the Rue Morgue” (Morgue Sokağı Cinayetleri; 1841) kısa öyküsünün baş karakteri C. Auguste Dupin, tüm dedektif karakterlerin babası olarak gösterilir. Poe, Auguste Dupin şahsında hayali dedektiflerin temelini atmış, üstelik bunu ‘dedektif’ kelimesi ortaya çıkmadan önce yapmıştır.
5. Sam Spade
Dashiell Hammett‘in “The Maltese Falcon” (Malta Şahini; 1930) romanında boy göstererek Amerikan tarzı sert dedektiflerin ilk örneklerinden olan Sam Spade, tek bir kitapla ünlü olmuş karakterlerden. Buna rağmen o kadar etkili ki, kendinden sonra gelen Philip Marlow gibi karakterlere ilham kaynağı oldu. Gerçi 1941 yapımı film noir türü uyarlamada Humprey Bogard tarafından canlandırılmıştır.
6. Miss Marple
Edebiyatın sayılı kadın dedektiflerinden Miss Jane Marple, Agatha Christie tarafından yaratılan ikinci kült dedektif. İlki “The Thirteen Problems” (Cinayetler Kulübü; 1932) öykü derlemesi olmak üzere toplam 12 roman ve 20 kısa hikayenin kahramanı olan Marple, “İnsanlar, yaşlı teyzelere içlerini dökme eğilimindedirler.” düsturundan hareketle, yaşının ve sevimli yüzünün avantajını kullanarak suçluları buluyor.
7. Mike Hammer
Bir başka ünlü karakter olan Mike Hammer, muhtemelen ülkemizde en çok tanınan Amerikan tarzı sert dedektif. Ama bunu yazarı Mickey Spillane‘in popülerliğine değil, Kemal Tahir‘in “Mayk Hammer” adı ile yaptığı çeviriler ve yazdığı devam kitaplarına borçlu. Amerika’da da son derece popüler olan Mike Hammer romanları, sinema ve televizyona da uyarlanmıştır.
8. Arkady Renko
Amerikalı yazar Martin Cruz Smith‘in sekiz romanının merkezine koyduğu Rus dedektif Arkady Renko, ünü kendi yazarını aşan karakterlerden bir başkası. İlk kez “Gorky Park” (1981) romanıyla okuyucunun karşısına çıkan Renko, “Gorky Park”ın aynı adlı sinema uyarlamasında ise William Hurt tarafından canlandırılmıştır.
9. Baskerville’li William
Baskerville’li William (William of Baskerville), polisiye edebiyatın en ilgi çekici dedektiflerinden biri. Umberto Eco‘nun “The Name of the Rose” (Gülün Adı; 1980) romanının baş karakteri olan Baskerville’li William, modern dedektiflerin başarılı bir Orta Çağ uyarlamasıdır. 1986 yapımı sinema filminde Sean Connery tarafından canlandırılmıştır.
10. Dirk Gently
En eksantrik ve çılgın dedektiflerden biri olan Dirk Gently, 1987’de yayınlanan “Dirk Gently’s Holistic Detective Agency” (Dirk Gently’nin Kutsal Dedektiflik Bürosu) kitabıyla edebiyat dünyasına girdi. Biraz bilimsel, biraz felsefik, bolca esprili yaklaşımları ile Douglas Adams’ın tarzını tam anlamıyla yansıtan karakter, yakın zamanda bir mini dizi projesiyle ekranlara da konuk olmuştur.
Yorum Yazın