Dünya Asgari Ücreti Nasıl Belirliyor?

Türkiye'de son günlerin en çok tartışılan konularından biri olan asgari ücretin dünyadaki uygulamalarını Business HT mercek altına aldı.

Asgari ücret sadece Türkiye’de değil, dünyanın dört bir yanında en çok tartışılan konulardan biri. İktisat bilimi ve felsefenin uzun yıllardır cevap aradığı “asgari ücret nedir ve nasıl belirlenmelidir” sorusuna her ülke farklı şekilde yanıt veriyor.

Bu farklı yanıtların belirlenmesinde ise en önemli etken olarak o ülkenin toplumsal koşullarını ortaya koyan istatistikler ve veriler öne çıkıyor. Sosyal adalet ve eşit gelir dağılımını sağlamak için en temel önlemlerden biri olarak gösterilen asgari ücretin belirlenmesinde her toplumun kendi koşullarının saptanması gerekli.

Genelde asgari ücretin belirlenmesinde sosyal refah koşullarının sağlanmasına önem veriliyor. Hatta kimi ülkelerde bölgesel farklılıklar kapsamında asgari ücret uygulamaları da çeşitlilik gösteriyor.

BusinessHT'de yer alan habere göre Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) asgari ücreti belirlerken düzenli olarak veri toplanmasının önemine işaret ediyor. ILO’ya göre altı kritere göre toplanan istatistiksel veriler asgari ücretin belirlenmesinde kritik öneme sahip:

• İşçilerin ve ailelerinin ihtiyaçları

• Ülkedeki maaşların genel seviyesi

• Yaşam koşulları

• Sosyal güvenlik şartları

• Diğer sosyal gruplara göre yaşama koşulları

• Büyüme, üretkenlik ve istihdam gibi ekonomik faktörler

ABD’de federal asgari ücreti sadece Kongre belirliyor, ancak eyaletler de bu sınırı yükseltme yetkisine sahip. İngiltere’de ise iş dünyası, sendikalar ve akademiden oluşan bağımsız bir komisyon asgari ücreti düzenli aralıklarla belirliyor. İngiltere’de devletin sağladığı sosyal güvenlik hizmetleri güçlü olduğu için asgari ücret birçok ülkeye göre daha düşük bir seviyede.

Asgari ücret belirlenirken İngiltere’nin başkenti Londra’da en düşük maaşla nasıl onurlu bir hayat yakalanacağına ve gelir adaletine bakılırken ABD’nin Seattle şehrinde yaşam masrafları göz önünde bulunduruluyor.

ABD'de gittikçe yükseliyor

ABD’de federal yasalara göre saatlik asgari ücret 7,25 dolar. San Francisco, Los Angeles ve Seattle’da ise bu rakam 15 dolara kadar çıkıyor. Bu yaz onaylanan bir yasaya göre ise New York’ta fast-food restoranı çalışanlarına asgari 15 dolar maaş verilecek. Öte yandan federal asgari ücretin artırılması yönünde de çalışmalar sürüyor.

Ekonomistlerin asgari ücretlerin artırılmasına karşı çıkmasının en büyük sebebi ise işsizliğin yükselmesine neden olacağı tezi. Ancak ABD’de yapılan bazı araştırmalar, asgari ücret ve işsizliğin doğru orantılı olmadığını ortaya koyuyor. 

1992 yılında Amerikan Ekonomik Araştırma Ulusal Bürosu’ndan David Card ve Alan Krueger, yaptıkları araştırmada asgari ücretlere yapılan zammın işsizliğin yükselmesine neden olmadığını göstermişti. Asgari ücreti 4,25 dolardan 5,05 dolara yükselten New Jersey ile Pennsylvania’yı kıyaslayan ekonomistler, New Jersey’de işsizliğin Pennsylvania’ya göre yüzde 13 azaldığını belirledi.

2013 yılında John Schmitt tarafından yapılan başka bir çalışma da aynı şekilde asgari ücret artışının işsizliği tetiklemediğini ortaya koymuştu. 

Kaynak: BusinessHT