4 ANA MADDE İLE NOEL - YILBAŞI KUTLAMASI NEDİR?
Noel - Yılbaşı Kutlaması
Her sene dünyada belki de milyarlarca insanın kutladığı , Noel ve Tarihçesi üzerine küçük bir yazı
NOEL NEDİR?
Noel kısaca çok tanrılı dinlerden Hıristiyanlığa aktarılan törenlerin devamı
niteliğindedir.
“Noel” kelimesi
Latince “doğuş” anlamına gelen natalis kelimesinden türeyerek Batı dillerine
geçmiştir. Hıristiyan kültüründe yılbaşı kutlmalarını ifade için
kullanılmaktadır. Yılbaşı kutlamaları , Noel kutlamaları olup aynı zamanda “
Christmas “ kelimesi ile karşılanır. Christmas aslen “ Christ-Mass “kelimesine
dayanır ve “ Mesih’in doğumunun kutlanması “ anlamına gelir. Christos “ yağlanmış
“demektir. Çok tanrılı Greko-Roman pagan kültüründe tanrı heykelcikleri önünde
tapınılırken kutsanma ve bereket ifadesi olarak yağlanan heykellere “ yağla
kutsanmış anlamına gelen christos “ denmiştir. Kelima zamanla İsa için
kullanılır olmuştur. Dolayısı ile İsa christos yani yağla kutsanmış bereket
tanrısına dönüştürülmüştür.
Christ – Mass
kelimesinin ikinci bölümü olan “ mass “ kısmı ise Farsça kökenli “ mazda “
kelimesinden Batı dillerine geçmiştir. “Mazda “ tanrı “mizd” ise tanrı adına
yenen akşam yemeği manasına gelmektedir. Fars kökenli “ Mitaizm “ , Roma pagan
kültüründe yaygın hale gelmiş dinlerden biriydi. Tanrı Mithra’nın yeryüzüne
inerek 12 havarisi ile birlikte dünyayı dolaştığına daha sonra da insanlığın
günahları için kendini feda ettiğine inanılırdı. Christ – Mass , tanrı için
yapılan “ Mitaist “ ayninin Hıristiyan şekli olarak ortaya çıkmıştır.
YILBAŞI KUTLAMASI NEDİR?
Yılbaşı, noel
kutlamasının devamıdır. Tarihi ve etnolojik kaynaklara göre, yılbaşı
Christmass’a dayanır; Christmass ise noel ile birleştirilir.
Miraist
uygulamalardan etkilenen Christmass’ın asıl hali ise eski Roma’da Hıristiyanlık
öncesinde var olan Aralık sonlarından kutlanmaya başlananSaturnali festivaline
dayanır. Saturnali festivaline başka çok tanrılı din öğeleri de karışmaktaydı.
Eski Roma’da putperest ayinlerinden en önemlilerinden biri de “ güneş tanrısı
Mitra’ya “ tapınmaktı. Mitra’nın doğum günü olarak 25 Aralık kabul edilmekte
idi. Hıristiyan bilginlerine göre İsa Peygamber’in doğum tarihi tam olarak bilinmediği
için , 25 Aralık Batı Hıristiyanları tarafından İsa’nın doğum günü olarak kabul
edildi. Hıristiyanlık öncesine ait Saturnali festivalinin,Hıristiyanlar
tarafından İsa Peygamber’in doğum günü olarak her yılın aralık ayı sonunda
Christmass kutlamalarına dönüştürülmesi ilk olarak M.S. 353 veya 354 yılında
Roma’da Papa Liberius zamanında olmuştur.
Günümüzde
Christmass Batı hıristiyanları tarafından 25 Aralık tarihinde kutlanır ve
yılbaşı kutlamaları da 1 Ocak tarihi ile birleştirilir. Bu 25 Aralık – 1 Ocak
tarihi eski Roma ‘da güneş tanrısı Mitra’nın doğum günü ile Saturnali
festivalindeki “gündönümünün” birleşimi olarak bir hafta süre ile
kutlanırken,Batı Hıristiyanlarınca İsa Peygamber’in doğum gününün kutlamasına
dönüştürülmüştür. Doğu Hıristiyanları ise aynı kutlamayı 6 Ocak’ta yaparlar.
NOEL EFSANESİ VE NOEL BABA NEDİR?
İşte bu Christmass ve yılbaşı eğlenceleri, zamanla noel efsanesi ile
birleşmiştir.
Noel kelimsesi Santa Claus adlı bir efsanevi Hıristiyan Azizi için “ Noel Baba
“ ifadesinde kullanılmaya başlanmıştır. Bilinine kırmızı kıyafetli,büyük
çorapları,uzun beyaz sakalı vw baca deliğinden girip şömineden çıkmak gibi
hayali ve komik bulunan özellikleri ilk kez 1870’de Thomas Nast adlı ir ressam
tarafından çizilmiş ve ayrıca Clement C. Moore’un Noel Babanın Ziyafeti adlı
şiirinde anlatılmıştır. Evi de buzlar ülkesi olan Kuzeu Kutbu olduğu için
mecburen ren geyiği ile çekilen bir kızaklı araç kullandığı efsane yayılmıştır.
Yardımseverliği sebebi ile bugün Noel Baba’ya dönüştürülen kişi ise ,
Antalya’nın Kaş ilçesi sınırları içindeki Gelemiş Köyü’ndeki Antik Patara’da
Kentin’de doğmuş ve M.S. 352’de yine Antalya’nın Demre İlçesinde ölmüş olan
Hıristiyan Aziz ( Saint ) Nikola’dır. Aziz Nikola adına yapılmış olan Noel Baba
Kilisesi bugün hala Demre sınırları içindedir. Ama cesedninin büyük bir bölümü
1087 yılında İtalyan tüccarlar tarafından çalınmıştır.
ÇAM AĞACI EFSANESİ? KAPİTALİZM VE YILBAŞI
Yılbaşı
kutlamalarında Hıristiyanlarca kullanılan süslü çam ağacı geleneği bazı
kaynaklara göre Yunan ve Roma çoktanrılı kültlerindeki “ Attis “ tanrısına
ibadet ayininden kaynaklanır. Attis’ib bereket tanrısı olduğuna ve sonradan bunu
görmek için çam ağacında vücut bulduğuna inanılırdı.
Noel’deki çam
ağacının İskandinav dini inançları ve efsanelerindeki kutsal olduğuna inanılan
bir çam ağacı inancına dayandığı da anlatılır. Efsaneye göre İskandinav
tanrılarından “ Odin” dünyayı yarattıktan sonra kendisini “evrenin ağacı”
denilen ve hiç solmayan bir çam ağacına asar. Böylece hikmet ve bilgiye
dönüştüğüne inannılır. Bu am ağacı efsanesinde “Odin’in kendini feda edişi”
Hıristiyanlarca “İsa’nın kendini feda edişine” benzetilir.
Bir başka kabul
gören anlayışa göre çam ağacı ve mumlar Antik Aryan inanç geleneğinde “Yule”
festivalinden kaynaklanmaktadır. Çam ağacı ölümsüzlüğü temsil eder, mumların
ise kötü ruhları ve cadıları kovmak için yakıldığına inanılırdı. Ağaca asılan
küçük ay,güneş ve yıldız süsleri de Babil tanrılarının simgeleridir. Yahudiliğe
ve Hıristiyanlığa, eski Mezopotomya,Yunan ve Roma inançalrından geçmiş ve
günümüze kadar gelmiştir.
-Kökleri hangi
putperest ve çoktanrılı inanca dayanırsa dayansın ; günümüzde yılbaşı,
KAPİTALİZMİN TÜKETİM ÇILGINLIĞINI SİMGELEYEN BİR ARAÇ HALİNE GELMİŞTİR.ŞİMDİKİ
YILBAŞI VE NOEL KUTLAMALARI,FABRİKALARIN DAHA ÇOK ÇALIŞARAK DAHA FAZLA MAL
ÜRETMESİNE YOL AÇAN TÜKETİM GÜNLERİ OLARAK BELİRGİNLEŞİYOR. TÜRKİYE GİBİ
ÜLKELERDE YILBAŞININ ÇOK FAZLA ÖNE ÇIKARILMASI DA BU ÜLKEDEKİ TÜKETİM
ÇILGINLIĞINA KİTLELERİN DE KATILMASINI SAĞLIYOR.
KAZANAN BATI
KAPİTALİZMİ OLUYOR AMA DÜNYA DAHA ÇOK KİRLENEREK,KAYNAKLAR DAHA HIZLI
TÜKETİLEREK VE DOĞA DAHA ÇOK ISINIRAK İNSANLIĞIN SONUNUN GELMESİ İÇİN HER
YILBAŞINDA UZUN VE KOCAMAN BİR ADIM ATILIYOR.