'Ona Doğu'nun Napolyon'u Diyorlardı' Afşar İmparatorluğu'nun Büyük Hükümdarı: Nadir Şah
11 yıl hükümdarlık yapmasına rağmen tarihe damgasını vurmuş...
1688 ile 1698 yılları arasında Kuzey Horasan'da dünyaya gelen Nadir Şah, Oğuzların Afşar soyundan geliyor.
Henüz çok küçükken babası öldürülen ve annesi ile beraber köle tacirlerinin eline düşen Nadir Şah, tacirlerin elinden kaçarak haydutluğa başladı. Kısa süre içerisinde haydutların başı olup, ardından da Türkmenlerin lideri haline geldi.
Anne ve babasının intikamını köle tacirlerinden alması ile beraber Safevilerin dikkatini çeken Nadir Şah, iyice yüksek bir konuma geldi, fakat Safeviler, çoktan çöküşe geçmişti.
Afganların saldırısı üzerine Nadir Şah ve 2. Tahmasb birlik oldu ve bütün Türk boyları Nadir Şah önderliğinde Afganlara karşı savaşarak zafer kazandı.
Bu galibiyetin ardından 2. Tahmasb, bir Türk şahı oldu, fakat Nadir Şah'ın yanında yetersiz biri olarak görüldü.
Nadir Şah sayesinde iktidara gelse de devlet işlerinde pek sözü geçmiyordu. Nadir Şah çoktan devlet erkanından büyük güç edinmişti ve orduda ve yönetimde söz sahibi oldu. En sonunda ise Şah Tahmasb'ın kız kardeşi ile evlenerek saltanat ortaklığı elde etti.
2. Tahmasb, bir süre sonra Nadir Şah'ın yönetimdeki etkisinden dolayı rahatsız oldu ve birkaç kişi ile kulis yaptı. Nadir Şah bunu öğrenir öğrenmez Tahmasb'ı tahttan indirerek yerine oğlu 3. Abbas'ı getirdi.
3. Abbas henüz çocuk yaşta olduğu için Osmanlı bunu fırsat bildi ve Safevilere karşı savaş açtı. Nadir Şah'ın ordusu Osmanlı'yı mağlup etse de Nadir Şah, 3. Abbas'ın devleti yönetemeyeceğini anladı ve kendini şah ilan ederek hükümdar oldu.
Yönetimde hemen reformlar gerçekleştiren Nadir Şah, önce Afganistan'ın tamamını fethetti.
Afganistan'ın ardından gözünü Hindistan'a diken Nadir Şah, Babürler ile savaş yaptı ve onları da yendi. Hindistan fethinden o kadar fazla ganimet topladı ki tam 3 sene boyunca halkından vergi almadı.
Hindistan'dan zaferle döndüğünde oğlu Rıza'nın hem 3. Abbas hem 2. Tahmasb'ı hem de eşini öldürdüğünü görünce oğlunu tüm görevlerinden men etti.
Nadir Şah adalet bilinci ve Türklük inancı çok yüksek bir hükümdardı. Bütün devlet görevlilerine Türkçe konuşmayı şart koştu. Türklerin kurduğu devletler ile sıcak ilişkiler kurdu. Elinden geldiğince az kan döktü.
Mezhep ayrımının devletler arasındaki en büyük sorun olduğunu gören Nadir Şah, katı Şii uygulamalara son verdi.
Sünni ve Şii ulemayı bir araya getirdi ve Caferiliğin 5. mezhep olarak kabul edilmesi için çok fazla emek harcadı. Yani büyük bir İslam reformu yaptı.
Osmanlı devleti ile ilişkilerini tazeleyerek halkının hac görevine rahatlıkla gidebilmesini hedeflese de Osmanlı, yönetim Safeviler tarafındayken zorla Şii yapılan bu devletin bu denli değişimine inanamadı.
Kasr-ı Şirin Anlaşması ile sınırlarını belirleyen ve Osmanlı-İran savaşının olmamasını sağlayan Nadir Şah, I. Abdülhamid ile olan anlaşmasından dolayı pek hoş karşılanmadı.
Şii yönetiminden bir anda radikal bir değişime doğru ilerleyen halk arasından isyan çıkaranlar oldu. Nadir Şah bunları sürgün etse de çok sayıda düşman kazanmıştı.
Sürekli suikastlere maruz kalan Nadir Şah, kendi akrabaları tarafından öldürüldü. Nadir Şah ölmeden önce iki suikastçisini öldürmeyi başardı.
Bu içerikler de ilginizi çekebilir 👇
Yorum Yazın