'Hayata Dönüş'ün Komutanına Göre Mahkumlar Kendi Kendini Vurmuş
F tipi cezaevlerini protesto amacıyla başlatılan ölüm oruçlarına son vermek için 19 Aralık 2000’de Bayrampaşa Cezaevi'nde yapılan ve 12 kişinin öldüğü 'Hayata Dönüş' operasyonunu yöneten Jandarma Özel Harekat Birlik Komutanı Albay Yusuf Burhan Ergin, 15 yıl sonra ilk kez konuştu.
Envanter dışında patlayıcı bir silah ve göz yaşartıcı gaz dışında herhangi bir kimyasal madde kullanmadıklarını söyleyen Burhan Engin, Adli Tıp Kurumu raporlarında yer alan mermi çekirdeği ile ölüm ve 50 kişinin silahla yaralandığı bilgisinin hatırlatılması üzerine: 'Bir kısım kişinin silahla yaralandığını ben de duydum. Ancak bu yaralanmalar bizim tarafımızdan yapılmamıştır. Kendileri tarafından yapıldığını düşünüyorum' dedi.
Operasyon sonrası 39 jandarma er hakkında 5 yıl önce, 'Görev sınırını aşarak gayrimuayyen şekilde birden çok adamı öldürmek' suçundan 12 kez müebbet ve 29 kişiyi de öldürmeye teşebbüsten 29 kez 9 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası istemiyle açılan davanın tanığı, aynı operasyonla ilgili bu yıl açılan davanın 157 sanığından biri olan Albay Yusuf Burhan Ergin, 4 Mayıs 2015 tarihinde talimatla Bodrum Ağır Ceza Mahkemesi'nde ifade verdi.
- 'Cezaevi idaresini ele geçirmişlerdi'
DHA'nın aktardığına göre, olayın olduğu tarihte Albay rütbesi ile Jandarma Özel Harekat Birlik Komutanı olarak görev yaptığını hatırlatan Ergin, 'Olay tarihinde F Tipi Cezaevi'ne geçişi ve ölüm oruçlarına son vermeyi mazeret göstererek terör suçundan tutuklu ve hükümlü olanlar cezaevi idaresini ele geçirmişlerdi.
İdarenin sevk talebini reddetmişlerdi. Cezaevi idaresinin hiçbir fonksiyonu kalmamıştı. Koğuşlar kapanmıyor, 600-700 kişi hep beraber kalıyorlardı. İdarenin herhangi bir tasarrufu yoktu' dedi.
Mahkumların 24 saat esasına göre gardiyanları tuttuğunu iddia eden Ergin, 'Rehin tutmalarının nedeni, herhangi bir müdahale ihtimaline karşı ellerinde koz bulunmasıydı. Mahkumlar keyfi olarak duruşmalara çıkmıyorlardı. Bu durum uzun süre devam etti.
Milletvekilleri dahil, cezaevi savcısı mahkumlarla her gün müzakere yapıyordu. Terör örgütleri açlık grevi adı altında istedikleri mahkumu törenle ölüm orucuna yatırıyorlardı. Ölüm oruçları sonunda ölüm ve sakat kalma olayı oluyordu. Bu olaylar sonucunda mahkumların F Tipi Cezaevi'ne nakli için operasyon kararı alındı' dedi.
Operasyon nasıl gerçekleşti?
Operasyona birliğinin alay düzeyinde katıldığını, operasyondan yaklaşık bir hafta önce İstanbul'a geldiklerini, Jandarma Genel Komutanlığı'nın takdir ettiği görevleri yaptığını belirten Ergin, katılanlar avukatının sorusu üzerine şu bilgileri verdi:
'Cezaevinin tamamına bizim birliğimiz müdahale etti. Operasyonda kadro silah ve teçhizatı kullandık. P-90 bizim kadro silahımızdır ancak operasyonda kullanılmamış olması gerekir. Av tüfeği vardı. O da gaz fişeği atmak için kullanılan bir silahtır. 12 kişi öldü. Envanter dışında patlayıcı bir silah kullanılmadı. Göz yaşartıcı gaz dışında herhangi bir kimyasal madde kullanmadık. Yaklaşık 12 saat sürdü.'
"Kendileri tarafından yapıldığını düşünüyorum"
Ergin, katılanlar vekilinin, Adli Tıp Kurumu raporlarına göre mermi çekirdeği ile öldüğü, 50 kişinin de silahla yaralandığının hatırlatılması üzerine şunları söyledi:
'Bir kısım kişinin silahla yaralandığını ben de duydum. Ancak bu yaralanmalar bizim tarafımızdan yapılmamıştır. Kendileri tarafından yapıldığını düşünüyorum. Operasyon sırasında mermilerin nereden geldiğine dair bir tespitin yapılması mümkün değildir. Cezaevi içerisinde her yer açıktı. Kimin nereden ateş ettiğinin tespiti mümkün değildir. Operasyonda ölenler olmuştur. Bu yüzden başarı sağlayıp sağlamadığı konusunda bir şey diyemem. Cezaevinde otorite sağlanmıştır. Nakiller gerçekleşmiştir. Ancak terör örgütü lider kadrolarının sebep olduğu garip sahipsiz insanlarımızın hayatını kaybetmesi üzüntü vericidir.'
- 'Maalesef ölümler engellenemedi'
İçişleri Bakanı ve Adalet Bakanı'nın emriyle operasyonun yapıldığını söyleyen Ergin, 'Aynı cezaevinde PKK direnmemiş, kimsenin burnu kanamamıştır. Ancak diğer örgütler kendi mahiyetinde topladıkları gençleri onların hayatlarını kaybetmesine neden olmuştur.
Ölenlerin bir kısmının ölüm orucunda olanlardan olduğunu zannediyorum. Bizim güvenlik kuvveti olarak hiçbir vatandaşın canını kaybetmesine sebep olma gibi bir durumumuz söz konusu olamaz. Oraya yapılan müdahalede temel konu hiç kimsenin hayatını kaybetmemesi idi. Ancak maalesef ölümler engellenemedi' dedi.
- Soruşturmayı geciktiren savcıya hapis cezası
Öte yandan 'Hayata Dönüş' operasyonu ile ilgili Soruşturmayı geciktirdiği iddiasıyla yargılanan İstanbul Cumhuriyet Savcısı Ali İhsan Demirel'e Yargıtay tarafından 15 yıl sonra hapis cezası verilmişti.
Yargıtay 5. Ceza Dairesi, savcıya verdiği hapis cezasını ertelememişti.
Yargıtay Ceza Genel Kurulu, savcının 'görevi kötüye kullanma' suçundan aldığı cezayı onadığında savcı Demirel hapse girecek.
- 9 yılda ifade alamadı
Demirel, 'Hayata Dönüş' olarak bilinen, Bayrampaşa Cezaevi'nde 12 kişinin hayatını kaybetmesi ve 29 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan operasyon sırasında Eyüp Cumhuriyet Savcısı'ydı. Operasyonla ilgili başlatılan soruşturmayı 9 yıl boyunca yürüten Demirel hakkında, 4 Nisan 2011'de, 'operasyon harekat emrinin altında imzası bulunan komutanların ifadesini bile almadığı, gerçek sorumlulara dava açmayarak onları koruduğu, 13 yıl boyunca soruşturmayı tamamlamadığı ve iddianameyi hazırlarken özensiz davrandığı' iddiasıyla suç duyurusunda bulunulmuştu.
Kaynak: DHA ve Diken