Rubik Küpü'nün 40. Yılı

Ernő Rubik’in 1974’de tasarlayıp geliştirdiği 3 boyutlu “Sihirli Küp” 40 yaşını doldurdu. Daha sonra yaratıcısının adıyla anılan Rubik küpü 80’li yıllarda tüm dünyada ve ülkemizde çok popüler olmuştu.

Heykeltıraş ve mimar olan Rubik, küpü öğrencilerinin 3 boyutllu nesneleri öğrenmeleri için tasarlamış. Ancak küpü parçalarına ayırdıktan sonra eski haline getirmesi uzun zaman alınca, bir bulmaca ortaya çıkarttığını anlamış. Rubik küpü’nün standart hali, her yüzün ayrı renkte olduğu 3x3x3’lük küp. Bu küp 8 adet 3 yüzü, 12 adet 2 yüzü ve 6 adet tek yüzü renkli olan 26 küpçükten oluşuyor; 27. olan en içteki küp yerinde küpün çevrilmesini sağlayan mekanizma var.

Bulmaca, verili konfigurasyondan küpün her yüzünün tek bir renkte olduğu hedef komfigurasyonuna ulaşmak. Ancak, küp o kadar farklı sayıda konfigürasyona sahip olabiliyor ki, hedef konfigurasyona ulaşmak, deneme yanılma ile değil ancak akıl yürütme ile mümkün. Zira 3x3x3’lük küpün olası konfigürasyon sayısı 43,252,003,274,489,856,000. Rubik Küpü’nün çevrimleri ve bu çevrimlerin bileşkesi matematikte ‘grup’ adı verilen yapıyı oluşturuyor. Küpün her bir konfigürasyonu (permütasyonu) da köşe küpçüklerin, kenar küpçüklerin durumu ile belirleniyor.

Dünyada ilk olarak 1982 yılında Dünya Küp Şampiyonası yapılmış ve daha sonra 2003’den itibaren her sene artan sayıda Küp Yarışması düzenlenmiş. Türkiye’de ise Türkiye’nün Resmi Küp Organizasyonu CubingTR, 2013’den bu yana İstanbul ve Ankara’da turnuvalar düzenliyor. Rubik Küpü’nün en kısa sürede çözme rekoru Türkiye’de 10 dakika 4 saniye ile Can Gücüyener’a ait.

• İlerihaber