Nedir, Ne Değildir Açıklıyoruz: Son Dönemin Yükselen Tartışma Konusu Kültür Yağmacılığı
Cultural appropriation, Türkçesi ile kültür yağmacılığı son dönemde sıkça konuşulan, tartışılan bir konu. Dünya magazini ya da popüler kültürünü takip halindeyseniz mutlaka denk gelmişsinizdir. Bu konuyu yakından inceleyip ne anlama geldiğine bakalım.
Kültür yağmacılığı, belli bir kültüre ait olan bir şeyin farklı kültürlerden insanlar tarafından kendilerinin gibi sahiplenilmesi olarak açıklanabilir.
Tam olarak ırkçılık değil, ama bir kültürün yağmalanması kültürün esas sahiplerini incitiyor.
Özellikle siyahiler, Kızılderililer ve Asya toplumları; çağlar boyunca kendilerini ezen Batılıların kültürlerine burunlarını sokmasından son derece rahatsız.
Irkçı olmasalar dahi beyazların kendilerine ait bir geleneği moda yapıp popülerleştirmelerini istemiyorlar.
Son dönemde beyazların siyahiler gibi görünmeye çalıştığı bir gerçek.
Örgüler, büyük kalça ve dudak modası, abartılı giysiler, tırnaklar, jest ve mimikler ve hatta ten rengi koyulaştırma... Afrikalılara ve Afrika göçmenlerine ait ne varsa beyazlar arasında moda olması ve bunların çoğunun Kardashian ailesinin icadı olduğuna inanılması onları rahatsız ediyor. Bir zamanlar siyah çocukların okullara saç örgüleriyle gitmesi yasakken, bu yasağı koyanların torunlarının örgüleri yılın trendine dönüştürmesi buna basit bir örnek.
Peki tam olarak neler kültür yağmacılığına giriyor?
Kimonolar, Kızılderili tüyleri, Afrika örgüsü denen saç örgüleri; belli bir kültüre ait her türlü kıyafet, takı ve makyajı kullanmak bu tanıma giriyor. Hatta bazı siyahilere göre halka küpeler ve kamuflaj deseni gibi desenler bile beyazlar tarafından kullanılmamalı.
Peki tam tersinde durum nasıl?
Sonuçta günümüzde tam tersi de geçerli; yani siyahiler de Avrupa ırkı saç istiyor ve bu yüzden peruklar kullanıyorlar. Asyalılar da Avrupa-Amerikan stilini benimseyebiliyor. Bunlar kültür yağmacılığına girmiyor. Çünkü Avrupalılar hiçbir zaman başka ırklar tarafından aşağılanmadı. Ancak yine de bazılarına göre bu bir çifte standart.
Örnek vermek gerekirse dünyanın dört bir yanında insanlar binlerce yıldır saçlarını örüyor.
Başa çıkılamayan kıvırcık saçlar rastalaşıyor ya da özellikle rasta yapılıyor. Pek çok kültürel değerimiz ortak, evrensel ve bazı insanların bu konuda aşırı hassaslaşması çağımızın duyar hastalığı olarak görülüyor.
Sonuçta bu durum sadece ırksal da değil, tüm alt kültürler zaman içinde ana akım tarafından yağmalanıyor.
Metal müzikten nefret eden biri bu kültürün grup tişörtlerini, çivili ve zımbalı giysilerini rahatlıkla giyebiliyor. Anlamlar çok karıştı ve zaman içinde her şey popüler kültürün bir parçası oldu.
Modayı bir oyun bahçesi gibi görenler için kültürün bir önemi yok, adını bilmediğiniz bir ülkenin aksesuarını rahatlıkla kullanabilirsiniz.
Sonuçta moda böyle bir şey; kavramları alır ve içlerini boşaltır. Bu anlamda modanın kendisi kültür yağmacısıdır.
Yine de sahip olunan kültürün yüzeysel bir şekilde alınıp bir de kendine mal edilmesi kültüre sahip olanları rahatsız etmeye devam edecek gibi görünüyor.
Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Yorum Yazın