Geniş ve Meraklı Bir Perspektifi Olanlara Mark Zuckerberg’den 17 Harika Kitap Önerisi
Dünyanın bambaşka yerlerinden milyonlarca insanı bir şekilde birbirine linklemeyi başarmış Facebook CEO'sunun son derece açık bir perspektife sahip olduğunu herhalde zaten tahmin ediyordunuz.
Yıllardır '2 haftada bir kitap' mottosuyla elinden geldiğince çok ve değişik türde kitaplar okuyan Zuckerberg şimdilerde kızı Max'in doğumu sonrası okuma düzenini bir parça ihmal etmiş. Yine de, hayatı geniş bir çerçeveden algılamaya istekli tüm zihinler için mutlaka önerdiği bir kitap listesi var:
1. Mukaddime - İbn-i Haldun
Modern historiyografinin, sosyolojinin ve iktisatın öncülerinden kabul edilen 14. yüzyıl düşünürü, devlet adamı ve tarihçisi İbn-i Haldun'un en ünlü eseri Mukaddime, tarih, iktisat, sosyoloji, ve siyaset gibi birçok sosyal bilim için temel teşkil eden görüşleri içinde barındırır.
Zuckerberg'e göre, üzerinden 700 yıl geçtikten sonra artık barındırdığı savlardan bazılarının yanlışlığı kanıtlanmış dahi olsa, kitabın kendi zamanına göre sahip olduğu devrimsel nitelikteki bilimsel bakış açısı muazzam.
2. Ulusların Düşüşü - Daron Acemoğlu & James A. Robinson
İstanbul doğumlu Türk-Amerikalı ekonomist Daron Acemoğlu, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde (MIT) İktisat Profesörü olarak görev yapıyor.
'Dünya'daki En Çok Alıntı Yapılan ilk 10 Ekonomist' arasında gösterilen Acemoğlu'nun Harvard'lı siyaset bilimci James Robinson'la 15 yıllık ortak çalışmasının ürünü olan Ulusların Düşüşü, ekonomik büyümenin kalkınmayla aynı şey olmadığını harika bir biçimde tartışıyor.
Toplum bilimine ilgisi olan Zuckerberg de bu kitaptan, küresel ekonomi ve gelir eşitsizliğini anlamak konusunda faydalanmış.
3. Akılcı İyimser - Matt Ridley
Önce doğru bir saptamada bulunalım: Eğer dünya bu şekilde devam ederse tüm insanlık için felaket olur, diyen karamsarlar haklı. Eğer tüm ulaşım petrole bel bağlar ve petrol sıfırı tüketirse, o zaman ulaşım durur. Eğer tarım suni sulamaya tabi olmaya devam eder ve su havzaları tükenirse, ardından açlık gelir; vs. Fakat burada bir koşuldan bahsedildiğine, 'eğer' dendiğine dikkat edin.
Ridley bu kitapta dünyanın devamlı kötüye gitmeyeceğini söyleyerek akılcı bir iyimserliği savunuyor. Zuckerberg bu kitabı, Ulusların Düşüşü'nün tam ters perspektifi olduğu için seçtiğini söylüyor ve her iki bakış açısını da okuyup kendi düşünceni geliştirmenin önemine dikkat çekiyor.
4. The New Jim Crow - Michelle Alexander
Ohio State Üniversitesi hukuk profesörü ve insan hakları avukatı Alexander, kitabında uyuşturucuyla mücadelenin 'azınlıklar' ve 'ötekiler' ile mücadele gibi algılandığı bir topluma dönüşmelerini, hiçbir kriminal suçu bulunmayan siyahi vatandaşların bu kapsamda cezaevlerine alınıp içeride ve dışarıda ikinci sınıf vatandaş muamelesine maruz kalışlarını irdeliyor.
Ceza hukukuna ilgi duyduğunu ve bu alanda yazılmış kitapları okumaya çalıştığını söyleyen Zuckerberg, çevresinde güvendiği bir çok kişinin tavsiyesi olan bu kitabı da oldukça etkileyici bulmuş.
5. Yaratıcılık A.Ş. - Ed Catmull
Pixar'ın kuruluş ve büyüme öyküsü; üstelik kurucularından Ed Catmull'un ağzından. Catmull kitapta, yönetim ve girişimcilikle ilgili pek çok bilgece tespit ve deneyimini paylaşıyor ve çalışanların yaratıcılığını öldürmemenin önemine vurgu yapıyor.
Kendisi de bir 'sıfırdan girişimci' olan Zuckerberg, bu tarz, müthiş firmalara dair başarı hikayelerini okumayı ve bunlardan bir şeyler öğrenmeyi çok sevdiğini söylüyor.
6. Portfolios of the Poor - Daryl Collins, Jonathan Morduch, Stuart Rutherford & Orlanda Ruthven
Araştırmacılar Daryl Collins, Jonathan Morduch, Stuart Rutherford ve Orlanda Ruthven, Bangladeş, Hindistan ve Güney Afrika'nın en fakir halklarının ekonomik yaşantılarını incelemeye tam 10 yıl ayırmış.
'Dünyanın neredeyse yarısının (3 milyar insan) günde 2,5 doların altında, 1 milyar insanın günde 1 doların altında bir parayla yaşıyor olması akıl alır gibi değil' diyor Zuckerberg.'Bu kitap umuyorum hepimizi bu toplumlara nasıl destek olabileceğimize yönelik düşünmeye sevk eder.'
7. World Order - Henry Kissinger
ABD eski Dışişleri Bakanı Henry Kissinger, dünyanın değişik bölgelerinde yüzlerce yıl hüküm süren imparatorluk kavramının, bugünkü 'modern' küresel ekonomik düzende aslında nasıl daha vahşi ve güçlü biçimde uygulandığını anlatıyor.
Uluslararası ilişkilerin barışçıl hale gelebilmesinin, toplumların eşit refah seviyelerine kavuşabilmesinin yolları üzerine düşünmek konusunda Zuckerberg bu kitabı öneriyor.
8. Hayvanlardan Tanrılara Sapiens - Yuval Harari
100 bin yıl önce yeryüzünde en az altı farklı insan türü vardı. Günümüzdeyse sadece Homo Sapiens var. Diğerlerinin başına ne geldi ve bize ne olacak? Çoğu çalışma insanlığın serüvenini ya tarihi ya da biyolojik bir yaklaşımla ele alır, ancak Harari 70 bin yıl önce gerçekleşen Bilişsel Devrim'le başlattığı bu kitabında gelenekleri yerle bir etmiş. İnsanların küresel ekosistemde oynadıkları rolden imparatorlukların yükselişine ve modern dünyaya kadar pek çok konuyu irdeleyen Sapiens, tarihle bilimi bir araya getirerek kabul görmüş anlatıları yeniden ele alıyor.
'Avcı-toplayıcılardan bugüne nasıl geldiğimizden tutun da, günümüz toplum ve ekonomisini nasıl düzenlediğimize kadar insan medeniyetini ele alan büyük bir tarih anlatısı.'
9. Bilimsel Devrimlerin Yapısı - Thomas S. Kuhn
Bilimsel buluşların mantıksal yapısı nedir? Ne tür kurallara ve kavramsal araçlara gerek vardır? Bu araçlarla üretilen bilginin sürekli ileriye, daha doğru olana gittiğini nereden bilebiliriz?
Daha çok bilim felsefesi alanına giren bu sorulara yanıt ararken zorunlu olarak bilimin tarihsel bir süreç olarak nasıl geliştiğinin yanıtlanması gerekir. Bilimsel Devrimlerin Yapısı; yayınlandığı 1962 yılında bilim tarihi, bilim felsefesi ve bilim sosyolojisi alanlarında bir bomba etkisi yarattı ve o tarihten bu yana çağdaş bilim ve felsefe dünyasının temel klasiklerinden biri olarak kabul edilmeye başlandı.
10. Genom: Bir Türün Yirmi Üç Bölümlük Otobiyografisi - Matt Ridley
Ridley'in Zuckerberg'in listesindeki ikinci kitabı.
Francis Crick, 28 Şubat 1953'te DNA'nın yapısını çözdüğünde şöyle demişti: 'Hayatın sırrını keşfettik.' Ancak bu sırrın ne olduğunu anlamamız uzun bir süre daha alacak, yüzyılımızın en önemli bilim dallarından birisi genetik olacaktı.
İnsan genomu, 23 çift kromozomdan oluşan bir pakettir. Matt Ridley bu paketi açıyor ve ortaya dökülen ama genetik dilinde yazılmış pek çok sırrı bizim anlayacağımız bir dile tercüme ediyor. İnsan genomunda 'genetikçe' yazılmış bu 'yazılar' aslında türümüzün biyolojik tarihinin kaydını, başka bir deyişle otobiyografisini oluşturuyor. Kökenlerimiz, evrimimiz, doğamız ve zihnimiz hakkında çarpıcı bilgiler veren yazar Matt Ridley, yepyeni soruların ve yepyeni cevapların eşiğinde bir kuşak oluşumuza dikkat çekiyor.
11. Gang Leader for a Day - Sudhir Venkatesh
Columbia Üniversitesi sosyoloji profesörü Venkatesh, 1990 yılında oldukça radikal bir sosyolojik deney için Chicago'lu bir sokak çetesinin arasına katılmıştı. Kitap, bunun öyküsünü anlatıyor.
Zuckerberg'e göre kitap, sosyo-kültürel ve sosyo-ekonomik farklılıkları, bariyerleri anlayabilmek üzerine müthiş bir bakış açısı sunuyor.
12. Üç Cisim Problemi - Cixin Liu
Gizli bir askeri proje, uzaylılarla iletişime geçmek için uzaya sinyal gönderir. Bu sinyali yakalayan, yıkımın eşiğindeki bir uygarlık ise Dünya'yı kendisi için istemektedir. Kitabın,
-2015 Victor Hugo En İyi Roman Ödülü
-2014 Nebula Ödülü Adayı
-2015 Locus Ödülü Adayı
-2015 John W. Campbell Ödülü Adayı
gibi ödül ve adaylıkları var. Mao Zedong'un kültürel devrimi esnasında geçen kitapta keyifli bir uzaylı istilası hikayesi var.
13. The Player of Games - Iain M. Banks
İlk baskısı 1988'de yapılan The Player of Games, hiper-ileri teknolojilerin hayata geçmesi durumunda medeniyetin neye benzeyeceğini eğlenceli ve nüktedan biçimde tasvir ediyor.
Zuckerberg'in seçtiği bu bilim-kurgunun, Tesla ve SpaceX CEO'su Elon Musk'ın da favori kitaplarından biri olduğunu söyleyelim.
14. Orwell's Revenge - Peter Huber
Orwell'in 1984 romanına 1994 yılında gelen bu ithaf-gönderme, tam da teknolojinin hepimiz için yeni iletişim araçları ortaya koyduğu zamana denk geliyor. Kitapta bir zamanlar kendilerini köleleştiren teknolojiyi bu kez özgürleşmek için araç olarak kullanan bir halk resmediliyor.
Zuckerberg'e göre kitap, internetin ve internet kaynaklı iletişim teknolojilerinin insanlara faydalı ve toplumları iyi yönde dönüştürücü bir biçimde kullanılabileceğini düşündüren bir yapıt.
15. Fikir Fabrikası - Jon Gertner
Bell Laboratuvarları, 1920'lerdeki kuruluşundan 1980'lerdeki düşüşüne kadar yeni fikirlerin oluşumu için dünyadaki belki de en iyi laboratuvardı. Transistörden lazere, dijital iletişimlerden kablosuz telefona kadar Bell Laboratuvarları'nın modern hayatı etkilemediği bir yanını bulmak oldukça zor.
Peki neden bunca çığır açıcı fikir Bell Laboratuvarları'ndan çıktı? Jon Gertner, Fikir Fabrikası'nda 20. yüzyılın en önemli icatlarının ortaya çıkışını inceliyor. Fikir Fabrikası, modern iletişimin ve bilgi çağının ortaya çıkışının hikâyesi; kendilerine zaman, yer, para ve birbirlerine erişim olanakları sunulan ve böylelikle dünyayı yeni bir boyuta taşıyan olağanüstü adamların öyküsü.
16. Energy - Vaclav Smil
Kitap enerjinin ne olduğuna dair temel bir açıklamayla başlayıp bundan çok daha karmaşık yerlere ve konulara doğru uzanıyor. Manitoba Üniversitesi profesörü Vaclav Smith aynı zamanda Bill Gates'in de en favori yazarlarından biri.
Zuckerberg'e göre, 'Enerjinin nasıl işlediği, enerjiyi üretim ve kullanma şeklimizin zamanla nasıl evrimleştiği, tüm bunların küresel ısınmayı nasıl etkilediği üzerine müthiş bir çalışma.'
17. Rational Ritual - Michael Suk-Young Chwe
Zuckerberg'e göre, UCLA'lı ekonomist Michael Suk-Young Chwe'ın bu kitabı tüm okurlara sosyal medyanın nasıl kullanılması gerektiğini öğretiyor.
Kitap, 'bilinen gerçeklik' kavramına odaklanıyor. Yani paylaşımlarımızı yalnızca kendi kişisel bilgilerimize göre değil, diğer insanların bildiğini bildiğimiz şeylere göre yapıyoruz. Karmaşık gelebilir; ancak düşününce, aldığımız etkileşimlerin temelinde tam olarak yatan şey bu.
Yorum Yazın
hemen gittim aldım bu kitapları bitirdim gercekten suan kendimi cok yaratıcı hissediyorum hatta şuan aklıma bir fikir geldi heistbook.com diye bir site acıp ... Devamını Gör
okumadığın için burada beğeni kasmak için yorum yapıyorsun hala